دو روز پس از سوختگذاری نهایی نیروگاه هستهای بوشهر، از یک سو مقامات هستهای روسیه بر «ایمنی بالا و قابل اطمینان»٬ این نیروگاه تاکید کردهاند و از سوی دیگر رئیس نظام هستهای ایران از تشکیل کمیته سه جانبهای برای نظارت بر ایمنی این نیروگاه خبر داده است.
دو روز پس از سوختگذاری نهایی نیروگاه هستهای بوشهر، از یک سو مقامات هستهای روسیه بر «ایمنی بالا و قابل اطمینان»٬ این نیروگاه تاکید کردهاند و از سوی دیگر رئیس نظام هستهای ایران از تشکیل کمیته سه جانبهای برای نظارت بر ایمنی این نیروگاه خبر داده است.
این کمیته از نظام ایمنی هستهای ایران٬ نظام ایمنی هستهای روسیه و پیمانکار نیروگاه بوشهر تشکیل شده و قرار است مسائل ایمنی نیروگاه اتمی بوشهر را از جنبههای مختلف بررسی کند.
همراه با آغاز به کار این کمیته٬ ولادیمیر کوتین٬ رئیس نظام هستهای روسیه در گفتوگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا ایمنی نیروگاه هستهای بوشهر را «کاملا قابل اطمینان» دانست و گفت: اگر کوچکترین شکی درباره ایمنی رآکتور آب سبک بوشهر داشتیم٬ هرگز سوختگذاری در آن انجام نمیشد.
او با تاکید بر اینکه مسکو نیروگاههای هستهای فراوانی را در نقاط مختلف دنیا و با شرایط اقلیمی گوناگون ساخته است٬ افزود: بازرسان مختلف فرآیند آغاز به کار نیروگاه بوشهر را بررسی کردهاند و از این بابت نگرانی وجود ندارد.
پیش از این٬ در نخستین روز آغاز به کار نیروگاه بوشهر٬ سرگئی کرینکو٬ رئیس آژانس انرژی اتمی روسیه در نشست مطبوعاتی مشترک با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران٬ ایمنی را «اولویت اصلی در راهاندازی نیروگاه بوشهر» دانسته و اطمینان داده بود تجهیزات این مرکز هستهای در سه مرحله کنترل شده است. کنترل نخست به وسیله نیروهای نظام هستهای ایران٬ سپس از سوی نیروهای نظارتی روسیه و در مرحله آخر با حضور کارشناسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام شده است.
آقای کرینکو با تاکید بر نظارت ایمنی «سخت و دقیق» در هنگام راهاندازی نهایی نیروگاه بوشهر، از راهاندازی شرکت مشترکی خبر داده بود که برای رعایت مسائل ایمنی تاسیس میشود.
به گفته او 50 درصد سهام این شرکت متعلق به طرف ایرانی و 50 درصد دیگر آن متعلق به طرف روسی است.
وی همچنین گفته بود که نیمی از کارکنان این شرکت ایرانی هستند و به تدریج کارکنان روسی آن کاهش مییابند. علاوه براین٬ میزان سهام روسیه نیز به تدریج کاهش می یابد و پس از مدتی این شرکت به طور کامل به وسیله طرف ایرانی اداره میشود.
نگرانیهای قدیمی همسایهها
مسئله ایمنی نیروگاه هستهای بوشهر یکی از نگرانیهای کشورهای حاشیه خلیجفارس و فعالان و مدافعان محیط زیست است. هرگونه نقص در سیستم ایمنی نیروگاههای هستهای به انتشار مواد رادیو اکتیو منجر میشود که فجایع زیستمحیطی و طبیعی به همراه خواهد داشت.
اظهار نظر مسئولان ایرانی و روس نیروگاه بوشهر درباره ایمنی این مرکز هستهای تنها به روزهای اخیر محدود نمیشود. پیش از این در سال 1385، کشورهای عربی منطقه در بیانیهای مشترک از امکان آلودگی زیستمحیطی و انسانی نیروگاه بوشهر ابراز نگرانی کردند. از همان زمان بود که بحث ایمنی تاسیسات هستهای ایران رسانهای شد و مسئولان به اظهار نظر در اینباره پرداختند.
همان زمان سخنگوی وقت وزارت امور خارجه ایران نگرانی کشورهای صادرکننده بیانیه را نوعی توهم و پیشداوری خواند و گفت: جمهوری اسلامی در مذاکرات خود با مسئولان کشورهای منطقه توضیحات مفصلی را در خصوص ایمنی نیروگاه بوشهر٬ استاندارد بالای بینالمللی آن و هزینه مضاعفی که صرف افزایش ایمنی آن شده٬ ارائه کرده است.
محمدعلی حسینی در نشست رسانهای 30 آبان 1385 امنیت منطقه و ساکنان سواحل آن را به اندازه امنیت ساکنان حاشیه نیروگاه بوشهر برای ایران مهم دانست و اطمینان داد مسایل ایمنی ناشی از حوادث در تمام جنبههای نظارتی طراحی شده است.
با وجود آنکه مقامات جمهوری اسلامی ایران و روسیه وضعیت ایمنی نیروگاه بوشهر را «قابلاطمینان» میدانند٬ کارشناسان و مدافعان محیط زیست همچنان از امکان آلودگی هستهای خلیجفارس و بروز فاجعهای زیستمحیطی در این منطقه نگران هستند.
اسماعیل کهرم٬ کارشناس محیط زیست و استاد دانشگاه یکی از این افراد است که در سالهای گذشته وضعیت نگرانکننده آلودگیهای خلیج فارس را با شرایط جبرانناپذیر ناشی از انفجار نیروگاه هستهای چرنوبیل در 26 آوریل 1986 مقایسه کرده است.
به گفته آقای کهرم پسماندهای سرشار از مواد رادیواکتیو که موجب تغییر ژنتیکی میشوند و معضلات فیزیکی و روانی بسیاری برای نسلهای فعلی و آینده به وجود خواهند آورد٬ یکی از عوامل اصلی بروز بحران زیستمحیطی در خلیج فارس خواهد بود.