معصومه طرفه، پژوهش‌گر مسائل ایران، افغانستان و آسیای میانه در دانشگاه سواس لندن است. وی در یادداشت خود در گاردین به اختلافات درون حکومت ایران در سایه تحریم‌های اخیر پرداخته است.

معصومه طرفه، نویسنده روزنامه گاردین چاپ انگلستان، در این مطلب نگاهی دارد به تنش‌های درونی مسئولان حکومت ایران و خطری که از جانب تحریم‌ها و جنگ، این کشور را تهدید می‌کند.

با نگاهی به روزنامه‌های ایران در چند هفته گذشته، می‌توان به این نتیجه رسید که ایران در حال تجربه وضعیتی مافوق تنش است.

لیست بلند جنگ افزارهای نظامی که آماده شلیک علیه «دشمن» اند، دود از سر آدم بلند می‌کند.
در حالی که تحریم‌های سنگین علیه ایران به کار گرفته شده، ایران دائما از طرف اسرائیل تهدید نظامی می‌شود.

هم‌زمان، آمریکا حاضر نیست احتمال حمله به ایران را از دستور خارج کند. به نظر می‌رسد راه‌اندازی سایت هسته‌ای بوشهر در روز شنبه گذشته، که اسرائیل آن را «غیرقابل قبول» خوانده است، به وخیم‌تر شدن مسائل دامن زده است.

روز دوشنبه هفته جاری، علی فدوی، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران ایران، از تولید دو موشک ‌انداز جدید کروز خبر داد. وی گفت که ایران دردفاع موشکی به «قدرتی بی‌رقیب» تبدیل شده است. هم اکنون ایران دارای موشک‌ اندازهای جدید ذوالفقار و سراج است. به گفته احمد وحیدی، وزیر دفاع ایران، این موشک‌ها، بی‌نظیرند. وی به «دشمنان» ایران هشدار داد که «با آتش، بازی نکنند.»

به علاوه ایران، روز یکشنبه گذشته، از یک جت بمب افکن بی‌سرنشین رونمایی کرد؛ جتی که به گفته محمود احمدی نژاد، «سفیر مرگ» دشمنان ایران خواهد بود.

هنگامی که روز شنبه، تمام دنیا شاهد افتتاح نیروگاه هسته‌ای بوشهر بود، تلویزیون ایران مکررا، تصاویر موشک زمین به زمین «قائم یک» را پخش کرد که به دنبال موشک‌های سجیل و شهاب ساخته شدند.

هم‌زمان علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز، خواهان «حفظ وحدت» در میان دارو دسته حاکم شد. وی در سخنرانی روز پنج‌شنبه خود، به مخالفت «بنیانی» با حکومت به ويژه از سوی «قدرت‌های برتر» هشدار داد. به گفته آقای خامنه‌ای آنها باید در ماه رمضان، «توبه و اقرار» کنند.

دعوای بین «راست عملگرا» به ریاست علی لاريجانی، رئیس مجلس و محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری تندرو ایران، برخلاف میل آنها، دیگر علنی شده است.

آقای لاریجانی، مانع از تصویب تعدادی از لايحه‌های پیشنهادی دولت احمدی‌نژاد شد و آقای احمدی‌نژاد نیز به تلافی، برخی مصوبات مجلس را اجرا نکرد. آقای لاریجانی آنگاه مجبور به دخالت شد و به قوه مجریه دستور داد که آنچه را مجلس تصویب کرده است، اجرا کند.

برادر او صادق لاریجانی نیز که رئیس قوه قضاییه است، صریحا از دخالت احمدی نژاد در کار قوه قضاییه و نداشتن «زبان مناسب سیاسی» در امور داخلی و خارجی، انتقاد کرد.

در مقابل برخی حامیان آقای احمدی‌نژاد، از جمله فاطمه عالیا نماینده راست‌گرای مجلس، از قوه قضائیه به خاطر حمله به رئیس جمهوری ایران انتقاد کردند.

از سوی دیگر، احمد توکلی، از نمایندگان مقتدر مجلس، محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران و محمدباقر قالیباف، شهردار تهران هم از مخالفان آقای احمدی‌نژاد به شمار می‌آیند.

همچنین دو تن از فرزندان آیت‌الله‌های برجسته ایران یعنی علی مطهری (فرزند آیت‌الله مرتضی مطهری) و حسن خمینی (نوه آيت‌الله خمینی) نیز جزو مخالفان بالقوه رئیس جمهوری ایران به حساب می‌آیند.

این گروه همچنین با اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دفتر آقای احمدی‌نژاد، نیز مخالف هستند. با این همه، محمود احمدی‌نژاد اخیرا آقای مشایی را به سمت نماينده ويژه رئیس جمهوری در خاورمیانه منصوب کرده است؛ کسی که همه او را به عنوان دست‌پرورده رئیس جمهوری برای انتخابات ریاست جمهوری آینده می‌شناسند، چرا که قانون اساسی ایران، مانع از انتخاب آقای احمدی‌نژاد به عنوان رئیس جمهوری ایران برای سه بار پیاپی می‌شود. وی همچنین گروهی را با عنوان «رایحه خوش خدمت» راه‌اندازی کرده است.

از این رو، اختلاف در میان دارو دسته حاکم، جدی و مستمر است. رسانه‌های رسمی محافظه‌کار نیز از او حمایت می‌کنند چرا که دلالان قدرت، رسانه‌های شبه مافیایی خود را دارند.

خبرگزاری فارس که منبع نزدیک به سپاه پاسداران است، از قول احمد کریمی اصفهانی، رئیس صنف قدرتمند تجار بازار می‌نویسد که «زبان غیرديپلماتیک» آقای احمدی‌نژاد، تحریک کننده بوده و به تحریم‌های جهانی علیه ایران منجر شده است.

به گفته آقای اصفهانی، اگر رهبران ما این قدر دعوا نمی‌کردند، غرب قادر نبود که از اختلافات داخلی برای توجیه تحریم علیه ایران استفاده کند.

احساس بی‌ثباتی در برابر تحریم‌های سنگین، باعث تشدید تنش‌های رهبران رده‌ بالا در ایران شده است. اما رهبر جمهوری اسلامی، هشدار داده است که در شرايط تهدید تحریم‌ها، هیچ کس نباید طوری حرف بزند که باعث ایجاد تنش بین مجلس، قوه قضائیه و دولت شود.

یکی دیگر از تاثیرات تحریم، لحن آشتی‌جویانه رسمی نسبت به آمریکا است. می‌دانیم که آقای احمدی‌نژاد و منوچهر متکی، وزیر امورخارجه او، اخیرا مکررا، خواهان مذاکره با آمریکا شده‌اند.

مهمتر از همه چراغ سبزی است که آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در این مورد نشان داده است. وی در یکی از بخش‌های سخنرانی روز پنجشنبه خود گفت: ما با دلایل واضح، مذاکره با آمریکا را رد کرده‌ایم؛ چرا که مذاکره در سایه تهدید و فشار و ارعاب را مذاکره نمی‌دانیم و به همین علت، همچنان که مسئولان کشور گفته‌اند ما اهل مذاکره هستیم اما نه با آمریکایی که خواستار گفت‌وگو در سایه تهدید و تحریم و زورگویی است.

وی ادامه داد: طبعاً اگر آنها از نردبان پوسیده ابرقدرتی پایین بیایند و تهدید و تحریم را کنار بگذارند و برای مذاکره، هدف و نهایت مورد نظر خودشان را ترسیم نکنند، ما همانگونه که قبلاً گفته‌ایم آماده گفت‌وگو هستیم اما آنها در واقع اهل مذاکره نیستند و می‌خواهند زور بگویند.

در چنین شرايطی، دو اقدام زیر بسیار ناپخته خواهد بود: نخست اینکه آمریکا فریب بخورد و پیش از اینکه تحریم‌ها تاثیر کامل خود را بگذارد، با ایران وارد مذاکره شود و دیگر اینکه آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله کنند. هر دو اقدام‌ به نفع تندروها تمام خواهد شد.

سنجیده‌ترین کار در این شرايط، ادامه سیاست کنونی است در حالی که همزمان، آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، نیروگاه‌های هسته‌ای ایران را از نزدیک زیر نظر دارد.