نشست سهجانبه مدیرعامل شرکت «گازپروم» روسیه و وزیران انرژی ایران و قطر در تهران و به توافق آنها درباره ایجاد «اتحاد سهجانبه گازی» انجامید.
بحث تشکیل ترویکای گازی توسط سه کشور ایران، روسیه و قطر که دارنده نزدیک به 60 درصد از ذخایر گازی جهان هستند، با واکنش منفی آمریکا و اروپا همراه شده است.
نشست سهجانبه مدیرعامل شرکت «گازپروم» روسیه و وزیران انرژی ایران و قطر در تهران و به توافق آنها درباره ایجاد «اتحاد سهجانبه گازی» انجامید.
این توافقها از منظر کارشناسان انرژی نخستین گام در راستای تاسیس سازمان «اوپک گازی» است و برای غرب از نظر سیاسی و اقتصادی در بلند مدت دارای اهمیت زیادی است.
ناخشنودی اتحادیه اروپا
غلامحسین نوذری وزیر نفت میگوید که توافق کلی میان روسیه، قطر و ایران برای تشکیل اوپک گازی وجود دارد، اما منابع اروپایی نشست سه کشور را به عنوان تلاش برای ایجاد کارتل گازی قلمداد و آن را محکوم کردهاند.
کمیسیون اروپایی با انتقاد از همکاری ایران، روسیه و قطر در زمینه گاز، اعلام کرد که اگر این سه کشور برای تشکیل اوپک گازی قدم بردارند، اتحادیه اروپا در سیاست واردات انرژی تجدیدنظر میکند.
سخنگوی کمیسیون اروپایی گفت که انتظار دارد این سه کشور درباره تصمیمگیری خود درباره احتمال تشکیل اوپک گازی به اروپا اطلاع دهند.
کشورهای اروپایی در سالهای گذشته ادعا کردهاند که روسیه از منابع نفت و گاز خود به عنوان اهرم فشار برای پیشبرد منافع سیاسی خود استفاده میکند.
تاثیر متفاوت بر اروپا و آمریکا
کارشناسان انرژی میگویند اتحاد سهجانبه تهران، موسکو و دوحه تاثیراندکی بر آمریکا میگذارد که مقدار اندکی گاز از روسیه وارد میکند.
اما اروپا که نیمی از گاز مورد نیاز خود را از روسیه تامین میکند و با مشکلات سیاسی با موسکو رو در رو است، تشکیل هرگونه کارتل گازی با حضور روسیه را تهدیدی برای این قاره از نظر عرضه و قیمت گاز میداند.
گفتنی است گاز طبیعی از نظر زیستمحیطی از پاکترین سوختهای فسیلی به شمار میرود و برای نیروگاههای تولید برق اروپا اهمیت ویژهای دارد.
همکاری راهبردی تهران و موسکو
آمریکا و اروپا روند تازهای را در روابط تهران و موسکو میبینند و نگران هستند که ابعاد سیاسی این همکاریهای راهبردی، فشارهای غرب علیه برنامه هستهای ایران را بیاثر کند.
به باور کارشناسان، ایران و روسیه میتوانند با کنترل مهمترین ذخایر گاز مایع جهان که روز به روز اهمیت آن در حال افزایش است، اهرم بینالمللی بیسابقهای برای فشار به واشنگتن ایجاد کنند.
به گفته ویلیام باردلی تحلیلگر مسائل بینالمللی در حالی که کاخ سفید سیاست منزویساختن ایران را در پیش گرفته است، همکاری روسیه با ایران به این سیاست آسیب وارد میرساند.
مقامهای آمریکایی ابراز نگرانی کردهاند که این روابط تازه به همکاریهای دفاعی گستردهتر میان ایران و روسیه منجر شود و فروش موشکهای ضدهوایی پیشرفته روس به ایران را در پیداشته باشد.