در بررسی اثرات ژنتیک و محیط بر میزان تحصیلات افراد، مطالعه دوقلوها نشان می‌دهد که علاوه بر هوش، خانواده و سایر عوامل فرهنگی نیز در این زمینه نقش دارند.
گزارش جدید علمی نشان می‌دهد که تنها هوش عامل تعیین‌کننده میزان تحصیلات افراد نیست بلکه ساختار خانواده، سیستم آموزشی و سایر عوامل هم در این امر نقش دارند.
محققان در آمریکا و سوئد با بررسی دوقلوها در این دو کشور به این نتیجه رسیدند که افراد باهوش‌تر در هر دوکشور، تحصیلات بیشتری دارند اما هوش و کسب مدارج تحصیلی در سوئد بیشتر به یکدیگر مربوط است.
این مطالعه که در مجله «علوم روان‌شناختی» در 27 سپتامبر منتشر شده است با مقایسه دوقلوهای یکسان و غیریکسان در ایالت مینه‌سوتای آمریکا و کشور سوئد در اروپا به دنبال درک میزان تاثیر عوامل ژنتیک و محیطی در میزان تحصیلات افراد بوده است.
میزان تاثیر ژن‌ها و عوامل مختلف محیطی در بسیاری از ویژگی‌های انسان ده‌ها سال است که موضوع بحث و مطالعه در حوزه‌های مختلف علمی بوده است. در علم روان‌شناسی و به طور خاص با ابداع شیوه‌های جدید ریاضی و آمار، بررسی تفاوت میان دوقلوها تا حدود زیادی توانسته است به پرسش‌‌هایی در این زمینه پاسخ دهد.
تحقیق حاضر این فرضیه را به چالش می‌کشد که «کسانی که تحصیلات بیشتری دارند لزوما باهوش‌ترند» و نشان می‌دهد که میزان درستی این فرضیه بستگی به ساختار خانوادگی و سیستم آموزشی جوامع مختلف دارد.
آمریکا و سوئد از نظر سیستم آموزشی با یکدیگرمتفاوت هستند. در سوئد تحصیلات دانشگاه، رایگان است و نمرات دانش‌آموزان تعیین‌کننده ورود آن‌ها به دانشگاه است در حالی‌که در آمریکا رفتن به دانشگاه معمولا با پرداخت شهریه همراه است.
شباهت ژنتیکی دوقلوها بستگی به این دارد که یکسان هستند یا غیریکسان. دوقلوهای یکسان در همه ژن‌ها مشترکند اما دوقلوهای غیریکسان حداکثر در نیمی از ژن‌ها با یکدیگر اشتراک دارند. اما در هر دو صورت وقتی دوقلوها درمحیطی مشترک بزرگ می‌شوند می‌توانند برای بررسی میزان تاثیر تفاوت‌های ژنتیکی و محیطی مورد استفاده قرار گیرند.
مقایسه دو کشور با سیستم آموزشی متفاوت
محققان در این مطالعه با استفاده از اطلاعات خانوادگی درباره دوقلوها در ایالت مینه‌سوتا و مجموعه‌ای از اطلاعات موجود در سوئد، نمرات هوش و گزارش‌های مربوط به تحصیلات هزاران جفت دوقلو را به منظور انجام بررسی‌های خود جدا کردند.
یافته‌ها نشان داد افراد باهوش‌تر در هر دو کشور آمریکا و سوئد، تحصیلات بیشتری دارند اما رابطه هوش و میزان تحصیلات در سوئد بیشتر دیده می‌شود.
علت آن این است که افراد با نمرات بالاتر به دانشگاه راه پیدا می‌کنند درحالی‌که این امر در آمریکا لزوما رخ نمی‌دهد.
اثرات محیط در دو کشور متفاوت بود. مثلا در ایالت مینه سوتا در آمریکا محیط خانوادگی در تحصیلات بیشتر افراد با هوش کمتر تاثیر بیشتری داشت. در حالی‌که در سوئد محیط خانوادگی، تاثیر بیشتری روی افراد با هوش بیشتر داشت.
این یافته نشان می‌دهد که ساختار خانوادگی به صورت‌های متفاوت در جوامع با سیستم‌های آموزشی مختلف عمل می‌کند.
وندی جانسون، استاد دانشگاه ادینبرگ و دانشگاه مینه‌سوتا این نظر را مطرح می‌کند که این امر می‌تواند مربوط به سیستم‌های آموزشی متفاوت دو کشور باشد.
چرا که در آمریکا افراد می‌توانند با پرداخت پول به کالج یا دانشگاه راه پیدا کنند. به عبارت دیگر یک خانواده اهل مینه‌سوتا که به آموزش و تحصیلات ارج می‌دهد می‌تواند فرزند کمتر هوشمند خود را نیز به کالج بفرستد.
اما چنین امکانی در سوئد یا بسیاری از کشورها نیست. در آن‌جا فرد باید نمرات بهتری داشته باشد تا امکان تحصیل در دانشگاه را پیدا کند. به گفته پژوهشگر در آمریکا بعید است که فردی صرفا به دلیل هوش بتواند به دانشگاه راه یابد.
