روزنامه واشنگتنپست در یادداشتی به تحلیل وضعیت اقتصادی ایران پرداخته و مینویسد که دولت ایران با فشار ناشی از مشکلات شدید اقتصادی روبهرو است.
روزنامه واشنگتنپست در یادداشتی به تحلیل اوضاع اقتصادی ایران پرداخته و مینویسد دولت ایران با وجود مشکلات سیاسی، اینک با مشکلات شدید اقتصادی روبهرو شده که برخی از آنها ناشی از تحریمهای اقتصادی بینالمللی است.
در این یادداشت که در پنجم اکتبر منتشر شد، با اشاره به نظر اقتصاددانها و تحلیلگران آمده است: تحریمها با هدف جلوگیری ایران از دنبالکردن برنامه هستهای اعمال شد اما هنوز جمهوری اسلامی را فلج نکرده است، تنها موجب افزایش قیمتها شده و کار را در سطح بینالمللی برای شرکتهای ایرانی به طور فزایندهای دشوارتر کرده است.
به نوشته واشنگتنپست مقامهای آمریکایی به تازگی گفتهاند که تحریمها در حال اثربخشی است و چالشهای مختلف در اقتصاد ایران بهوجود آمده است. به عنوان مثال استوارت لوی، یکی از مقامهای وزارت خزانهداری آمریکا 20 سپتامبر در یک سخنرانی گفته بود که مجموعه این عوامل باعث شده که ایران به دلیل «سوء مدیریت اقتصادی و انعطافپذیری سیاسی اندک» به طور خاص آسیب ببیند.
او گفته است که تاکنون شواهدی بهدست آمده که نشان میدهد ژیم ایران درباره اثرات تحریمها به خصوص در مورد دستگاه بانکی و چشماندازهای رشد اقتصادی کشور نگران است.
در این یادداشت تاکید شده که با افزایش فشارها، انتقادهای داخلی از آقای احمدینژاد و دولتش به خاطر شکست او در داشتن آمادگی کافی در برابر تحریمهای اقتصادی و دستکمگرفتن اثرات آن شدت گرفته است.
واشنگتنپست در ادامه این یادداشت به موضوع توزیع یارانهها و هدفمندسازی آن در ایران اشاره میکند که در راستای تحریمها در در حال اجراست و مینویسد که این موضوع در شرایطی انجام میشود که دولت قیمت کالاهای اساسی مانند نان، برق و بنزین را افزایش داده است.
شدیدتر شدن تحریمها، نگرانیهای حاصل از توزیع مجدد یارانه و مشکلات احتمالی در بودجه، اقتصاد ایران را به شدت آسیبپذیر ساخته است به طوری که ارزش ریال در 25 سپتامبر به شدت سقوط کرد.
به نوشته واشنگتن پست وقتی امارات متحده عربی تحریم مالی شد، بانک مرکزی ایران دخالتی نکرد زیرا ارزش ریال که در 10 سال گذشته ثبات خود را حفظ کرده بود تا 15 درصد کاهش یافت و باعث شد مشکلات مالی برای تاجران و واردکنندگان به وجود آید.
به عقیده نویسنده واشنگتنپست معلوم نیست که آیا دولت ایران درباره اثرات تحریم امارات متحده عربی شوکه شده یا هوشیارانه یک هفته درنگ کرد و مجددا شروع به فروش دلارهای نفتی خود کرد که موجب شد، نسبت به هفته پیشتر بهتر معامله کند و سود بیشتری بهدست آورد.
نویسنده روزنامه واشنگتنپست در ادامه مینویسد که «نبود سیاستهای دقیقا تعریف شده» درباره مباحث بنیادی اقتصادی در ایران موجب نگرانی اقتصاددانان، تاجران و برخی مقامها شده است.
ایمان مردم به اقتصاد یا تجدیدنظر در آن؟
واشنگتن پست در بخش دیگری از این یادداشت نوشته است: در حالیکه تحریمهای بینالمللی آسیب شدیدی به دولت و بخش خصوصی ایران وارد میکند، ایرانیها به اقتصاد خود ایمان دارند و دلیل آن را «رشد بورس تهران در بخش تجارت و نبود وجود هیچ نشانه آشکاری از فرار شدید سرمایه» میدانند.
اما نویسنده این یادداشت معتقد است که ایرانیها به دلیل کاهش قدرت خرید، درباره این باور خود تجدیدنظر میکنند.
نرخ رو به رشد ارز و نبود ارزهای خارجی، منجر به بیسامانی در برخی بانکهای ایران شده است به طوری که یک دلال در صنعت استیل ایران، با «هرجومرج» خواندن وضعیت بانکهای ایران گفته است که مردم در حال سروصدا و فریاد در باجههای مبادله ارزهای خارجی بانک بودهاند چرا که آنها با توجه به افزایش لحظه به لحظه قیمت کالاهای خریداری شده از خارج از کشور، دلار میخواستند اما پولی وجود نداشته است.
قیمتها در حوزه صنعت استیل طی دو ماه گذشته به دلیل تحریمها، نزدیک به 50 درصد افزایش داشته است.
واشنگتنپست در ادامه این یادداشت مینوسید که تاجران شروع به فرستادن پول به خارج از کشور کردهاند و این را اولین نشانه نگرانی در ایرانی میداند و از قول همان دلال استیل مینویسد: ما احساس میکنیم «دولت عمدا سعی میکند کمر ما را بشکند».
دولت ایران میگوید که طرح تحول اقتصادی که شامل کاهش یارانههای دولتی و افزایش مالیات و تعرفههاست به مبارزه با انحصارات و فساد مالی کمک خواهد کرد.
اما مخالفان دولت میگویند که این طرح، افزایش درآمد و نفوذ دولت را هدف قرار داده و هشدار میدهند که ایجاد هر شوک اقتصادی، منجر به ناآرامی در کشور خواهد شد.
دولت ایران براین باور است که هدف طرح هدفمندسازی یارانهها موجب بهتر شدن وضعیت فقرا در ایران است که به نظر آقای احمدینژاد از وضع کنونی نفعی نمیبرند. اما به نظر نویسنده واشنگتنپست ساختار کنونی اقتصاد ایران با پایین نگهداشتن «مصنوعی» برخی قیمتها تنها به طبقات متوسط که مصرف بیشتری میکنند کمک میکند.
اما حتی این طبقه نیز که تاکنون از اقتصاد کساد ایران آسیب دیدهاند خود را برای تغییر آماده میکنند. آنها میترسند که نتوانند پول آب و برق و گاز خود را بپردازند چرا که انتظار میرود این خدمات تا 40 درصد افزایش یابد. مردم چنین قیمتی را شوکآور تلقی میکنند و به نظر نویسنده واشنگتن پست مقامات باید خود را برای اعتراضات احتمالی آینده آماده کنند.
به نوشته واشنگتنپست تحلیلگران شک دارند که دولت آقای احمدینژاد پول کافی برای پرداخت ماهانه مبلغی معادل 40 دلار به افراد فقیر داشته باشد. دولت ایران موجودی خزانه خود را محرمانه نگهداشته است و حتی اعضای مجلس ایران نمیدانند که پس از دو سال کاهش قیمت نفت، چند میلیارد دلار در خزانه دولت باقی مانده است.
واشنگتنپست در پایان این یادداشت به نظر افرادی در بخش خصوصی ایران که حدود 25 درصد اقتصاد ایران را تشکیل میدهد، استناد میکنند که میگویند قربانی سیاستهای دولت و تحریمها هستند.