وال استریت ژورنال، از افزایش فشارهای اقتصادی کشور ایران پس از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا در واکنش به فعالیت‌های هسته‌ای ایران نوشت.
نشریه وال استریت ژورنال، از افزایش فشارهای اقتصادی کشور ایران در چهار ماه اخیر و پس از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و اتحادیه اروپا در واکنش به فعالیت‌های هسته‌ای ایران نوشت.
در این مقاله که روز 12 اکتبر منتشر شده است، شرایط اقتصادی ایران بحرانی توصیف و تاکید شده که بازار ایران با کمبود برخی اجناس روبه‌رو است و مردم با وجود یارانه‌های دولتی در پرداخت قیمت کالاهای مورد نیاز خود مشکل دارند.
به گزارش این نشریه، روند روبه افزایش بحران اقتصادی در ایران به گونه‌ای است که بیش از سه سال است که بانک مرکزی ایران، رقم واقعی تولید ناخالص ملی را اعلام نکرده است.
به گفته فرناز فصیحی، روزنامه نگار ساکن آمریکا و نویسنده این گزارش، ایرانیان می‌گویند اقتصاد ایران روزبه‌روز ضعیف‌تر و ضعیف‌تر می‌شود. به نظر می‌رسد این بحران از ماه ژوئن شدت یافته که تحریم‌هایی از سوی سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و ایالات متحده امریکا علیه ایران در واکنش به برنامه‌های «بلندپروازانه» هسته‌ای تهران صورت گرفته است.
در گزارش وال استریت ژورنال، از هاشمی رفسنجانی به عنوان رقیب تندوتیز محمود احمدی‌نژاد یاد شده است که هنوز در طیف قدرت روحانیون محافظه‌کار دارای جایگاه است.
خانم فصیحی نوشته است برخی از مقامات حکومت جمهوری اسلامی، نظیر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی اعلام خطر کرده‌اند که رژیم نباید اهمیت اثرات تحریم‌های اخیر سازمان ملل و اتحادیه اروپا را کم نشان دهد.
او در مجلس خبرگان که بالاترین نهاد روحانیت در کشور به شمار می‌رود، گفت که «من از شما و دیگر مقامات دولتی خواهش می‌کنم که جدی بودن تحریم‌ها را بپذیرید و آن را شوخی نپندارید.»
وضعیت هرج و مرج
در این گزارش، چند تن از بازرگانان ایرانی از «تشدید تورم» و «اختلال در زنجیره معاملات» گله کرده‌اند.
«غلامحسین» که مدیر یک کارخانه در تهران است، در گفت و گو با گزارشگر گفته است که هر روز صبح که به سر کار خود می‌رود، نمی‌داند چه اتفاقی خواهد افتاد.
وی از «هرج و مرج» و «غیر قابل پیش‌بینی بودن رویدادها» در عرصه معاملات سخن گفته است: «یک روز کالاهای‌مان از بندر حرکت نمی‌کند و روز دیگر نمی‌توانیم اجناس‌مان را ترخیص کنیم.»
او هم‌چنین از رشد 30 درصدی هزینه‌های اجرایی از جمله هزینه‌های حمل و نقل گفته است که تاثیر خود را در فشار بیشتر به مصرف‌کننده می‌گذارد.
یک حسابدار بازنشسته در تهران گفته است حقوق بازنشستگی او با نرخ تورم موجود در جامعه هماهنگ نیست.
وال استریت ژورنال با اشاره به توقف فعالیت دوهفته‌ای طلافروشان در تهران و چند شهر دیگر نوشته است بازرگانان ایرانی می‌گویند در این سطح از تورم، دولت قصد دارد با استفاده از کالاهای چینی، قدرت خرید مصرف‌کنندگان را تشدید کند.
به گزارش این نشریه، اخراج و اعتصاب‌های کارگری در کارخانه‌های دولتی نیز افزایش یافته است.
نویسنده گزارش با اشاره به تجمع اعتراضی كارگران كارخانه روغن نباتي پارس قو در صبح چهاردهم مهرماه، در اعتراض به آن‌چه نامشخص بودن وضعیت شغلي ناميده مي‌شد، نوشته است که حقوق کارگران این کارخانه چهارماه است که پرداخت نشده است.
به عقیده او، به نظر می‌رسد که مشکلات ایران در ارتباط با تحریم‌ها بیشتر شده باشد، اما بخشی از مشکلات هم می‌تواند نتیجه سیاست اقتصادی حکومت باشد.
ایران تولیدکننده نفت، اما واردکننده بنزین است. افشین نوشاهی، یکی از مدیران بخش خصوصی در غرب تهران تاکید کرده است که برای خرید برخی مواد خامی که برای تولید آن از بنزین استفاده می‌شده، در هفته‌های اخیر با مشکل مواجه شده است.
او تاکید کرد است: ما منتظریم ببینیم که آیا می‌توانیم بحران را پشت سر بگذاریم یا این‌که مجبور به تعطیلی کار خود در ماه‌های آینده شویم.
عیسی غریبی کبیر، سخنگوی اتحادیه صنعت پلاستیک که شرکت‌های خصوصی را نمایندگی می‌کند، پیش‌بینی کرده است که قیمت کالاهای پلاستیکی مثل بطری‌های آب در ماه‌های آینده به‌خاطر کمبود مواد خام چند برابر شود.
سیاست های پوپولیستی
خانم فصیحی از سیاست‌های محمود احمدی‌نژاد، در دور نخست ریاست جمهوری وی به عنوان سیاست‌های «پوپولیستی» یاد کرده و نوشته است: ارائه وام و اعتبارات به مردم، انتظاراتی را در سطح جامعه ایجاد کرده، اما با پایین آمدن قیمت نفت، مشکلاتی برای دولت ایجاد شده است.
به عقیده نویسنده گزارش، خیلی زود است برای این که حدس بزنیم محدودیت‌ها و فشار بین‌المللی ایران را مجبور به عقب‌نشینی خواهد کرد یا نه؟
فرناز فصیحی نوشته است که ایران ذخایر ارزی قابل توجهی دارد که می‌تواند در برابر این انزوا و بحران جهانی «کمی» مقاومت کند.
در این گزارش با اشاره به سخنان محمود احمدی‌نژاد در نیویورک خطاب به خبرنگاران مبنی بر این‌که اقتصاد ایراد سالم و محکم است، نوشته شده است: او و همراهانش تاکید کرده‌اند که توانایی‌های ایران زیاد است و تحریم‌ها ایران را بیشتر خودکفا خواهد کرد.
نوسانات ارزی
یکی دیگر از نشانه‌های تحریم، نوسانات عمده ارزش دلار و یورو در ایران است.
وال‌استریت ژورنال نوشته است: در تاریخ 29 سپتامبر بانک‌های ایران به‌طور موقت فروش ارزهای دلار و یورو را کنار گذاشتند. صرافی‌های خصوصی نیز از فروش ارز خودداری کردند. ریال ارزش خود را تا 22 درصد در برابر ارزهای خارجی از دست داده است. در نهایت بانک مرکزی ارزش دلار را در 1070 تومان، در سطح پیشین خود نگه داشت.
این نشریه، با توضیح مفاد تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل نوشته است حکومت اسلامی به عنوان بخشی از تلاش‌های خود برای رسیدن به تعادل اقتصادی، پیشنهاد درآمد مالیات بر ارزش افزوده را مطرح کرده است که با واکنش بخش وسیعی از بازار ازجمله صنف طلافروشان، آهن‌فروشان و پارچه‌فروشان روبه‌رو شده است.
گزارشگر همچنبن با اشاره به طرح قطع یارانه‌ها برای جبران کمبود بودجه، تاکید کرده است که دولت از حذف یارانه‌های مربوط به مواد غذایی و نفت خودداری می‌کند، چراکه می‌تواند به نارضایتی بیشتر مردم دامن بزند.
بر اساس این گزارش، هر خانوار چهار نفره، امروزه حدود چهار هزار دلار یارانه گاز، نفت و برق در سال استفاده می‌کند. بر اساس قانونگذاری و مناقشات بسیار، قرار است که در صورت حذف یارانه‌ها، حدود 100 میلیارد دلار در سال ذخیره شود.
نویسنده تاکید کرده است که حذف یارانه‌ها می‌تواند تاثیر مستقیم در افزایش قیمت برنج، روغن، شیر و شکر داشته باشد.
روزنامه وال استریت ژورنال نوشته است دولت درنظر دارد تا هیئتی را فرابخواند تا با تاجرها و مصرف‌کنندگان وارد گفت‌وگو شوند تا بلکه با اقدامات پیشگیری‌کننده، بحران کمتری در سطح جامعه رخ دهد.
روز پنج‌شنبه هفته گذشته دولت اعلام کرده است که اقداماتی در نظر گرفته است تا با گفت و گو با بازرگانان و مصرف‌کنندگان آن‌ها، برنامه‌های پیشنهادی خود را برای کاهش بحران معرفی کنند.
نویسنده گزارش نوشته است ایران مدعی است تورم را از 25 درصد در سال 2008 که رونق اقتصادی به خاطر افزایش قیمت نفت زیاد بود، به 10 درصد رسانده است.
صندوق بین‌المللی پول نیز تخمین می‌زند که تورم حدود 10 درصد باشد ولی هم‌زمان اعلام خطر می‌دهد که با کاهش یارانه‌ها تورم به 30 درصد برسد.
برخی اقتصاددان‌ها و تحلیل‌گران از جمله مجتبی وحیدی، می‌گویند که تورم هم اکنون نیز بیش از 25 درصد است، اما دولت این عدد را انکار می‌کند.
