از دوربین تا بوم نقاشی، عنوان برنامه ای بود که روز شنبه سی ام اکتبر به مناسبت بزرگداشت سلیمان میناسیان، فیلمبردار، کارگردان و نقاش برجسته ایرانی در لندن برگزار شد.

روز شنبه سی ام اکتبر ايرانی های مقيم لندن در مرکز فرهنگی اميد در غرب لندن گرد آمدند تا از سلیمان میناسیان، فیلمبردار، عکاس، فيلمساز و نقاش ایرانی مقيم لندن تجليل کنند.

در اين مراسم که با حضور جمعی از ايرانيان هنردوست برگزار شد، علاوه بر نمايشگاه پرتره های سليمان ميناسيان از هنرمندان معاصر ايران، فيلم مستند خانه سياه است ساخته فروغ فرخزاد که سليمان ميناسيان آن را در سال 1341 در جذامخانه باباداغی تبريز فيلمبرداری کرده بود به نمايش درآمد.

همچنين فیلم مستند «سلیمان میناسیان: مردی با دوربین فیلمبرداری»، ساخته پرویز جاهد، مستندساز و منتقد فیلم نیز که درباره زندگی و آثار سينمايی سلیمان میناسیان بود، نشان داده شد.

در قسمتی از اين فيلم، سليمان ميناسيان در پاسخ به سوال پرويز جاهد که از او می پرسد فروغ سينما را چگونه ياد گرفت، می گويد: فروغ اصلا سينما ياد نگرفت، فروغ خود سينما بود.

در آغاز اين برنامه و پیش از نمایش فيلم ها، آقای جاهد، به معرفی ميناسيان و جايگاه او در سينمای مستند و مدرن ايران پرداخت.

او گفت بزرگداشت هنرمندانی از نوع سليمان ميناسيان در زمان حياتشان، سنت خوبی است که بايد تداوم پيدا کند. به گفته جاهد، سليمان ميناسيان و برادرش هراند ميناسيان متعلق به نسلی از مستندسازان هستند که همراه ابراهيم گلستان در کارگاه فيلم گلستان، آثار درخشانی آفريدند که اين آثار تحول تازه ای در تاريخ سينمای ايران به وجود آورد و مفهوم سينمای مستند در ايران را دگرگون کرد.

جاهد ضمن تقدير از کارهای سينمايی ميناسيان، نگاه تصويری غنی و دقت زيبایی شناسی او را ستود و نورپردازی خلاقانه، کمپوزيسيون های دقيق و حرکت های نرم و ظريف دوربين را از ويژگی های فيلم های ميناسيان برشمرد.

پرويز جاهد آنگاه در مورد فيلم «خانه سياه است» ساخته فروغ فرخزاد گفت که اين فيلم به اعتراف سينماگران بزرگی چون کريس مارکر و برناردو برتولوچی، يک شاهکار است که با ذهنيت و نگاه شاعرانه يکی از  بزرگ ترين شاعران معاصر ايران ساخته شده است.

بعد از نمایش فیلم ها نیز، جلسه پرسش و پاسخ با حضور سلیمان میناسیان و پرویز جاهد برگزار شد.

ميناسيان در اين جلسه به تشريح همکاری خود با فروغ و نحوه ساخته شدن فيلم خانه سياه است پرداخت.

وی گفت که قبل از فيلمبرداری اين فيلم، فيلم گزارشی ديگری نيز از بازديد فرح پهلوی از جذامخانه مشهد تهيه کرده بود اما ارزش کار فروغ در اين بود که او اين کار را که به سفارش انجمن حمايت از جذاميان ايران ساخته می شد، به يک اثر هنری تبديل کرد.

ميناسيان گفت که فيلم «خانه سياه است» محصول همکاری او با تعدادی از بهترين استعدادهای سينمایی آن دوره از جمله مرحوم محمود هنگوال صدابردار اين فيلم و امير کراری دستيار فيلمبرداری بود.

ميناسيان در مورد نحوه کار فروغ در اين فيلم گفت که وی فيلمنامه ای برای اين کار نداشت و همه چيز را سر صحنه طراحی می کرد. به گفته ميناسيان بخش های زيادی از اين فيلم بازسازی است و فروغ شکل کلی صحنه را با جذاميان مطرح می کرد و از آنها می خواست آن را اجرا کنند.

سليمان ميناسيان در بخش ديگری از حرف های خود درباره پرتره های خود از هنرمندان ايرانی گفت که از سه سال قبل تصميم گرفت که نقاشی کند و بعد از آن تمام وقت و انرژی خود را صرف اين کار کرده است.

وی گفت که علاقه اش به تصاوير کلوزآپ ريشه اصلی پرتره های او از هنرمندان است.

بعد از جلسه پرسش و پاسخ مجموعه ای از عکس های پشت صحنه فيلم خانه سياه است که از آلبوم شخصی سليمان ميناسيان انتخاب شده بود، برای نخستين بار در اين برنامه به نمايش درآمد.

پرتره های رنگ و روغن نيما يوشيج، صادق هدايت، ابراهيم گلستان، فروغ فرخزاد، مهدی اخوان ثالث، محمدرضا شجريان، سهراب سپهری، بهروز وثوقی، احمد شاملو، محمود دولت آبادی، گوگوش، شهره آغداشلو، تختی، دکتر محمد مصدق و ندا آقا سلطان از جمله تابلوهایی بود که از سليمان ميناسيان در اين نمايشگاه عرضه شد.

سلیمان میناسیان کیست؟

سلیمان میناسیان، در سال 1310 در یک خانواده ارمنی در شهر رشت متولد شد. میناسیان فعالیت سینمائی خود را از سال 1337 به عنوان فیلمبردار فیلم های كوتاه مستند در استودیو فیلم گلستان شروع کرد. در این دوره وی چند فیلم مستند مهم ابراهیم گلستان از جمله تعدادی از قسمت های مجموعه چشم انداز(درباره صنعت نفت در ایران)، قسمتی از مستند مشهور موج، مرجان و خارا، تپه های مارلیک، جواهرات سلطنتی و فیلم داستانی بلند گلستان یعنی خشت و آینه (محصول 1343) را فیلمبرداری کرد.

اما فیلم مستند خانه سیاه است ساخته فروغ فرخزاد شاید در میان مستندهای این دوره و کارهای سلیمان میناسیان، شهرت بیشتری داشته باشد چرا که نسبت به بقیه فیلم ها بیشتر در دسترس بوده و بیشتر دیده شده و جوایز زیادی کسب کرد و مورد تحسین بسیاری واقع شد.

سلیمان میناسیان در اواخر دهه شصت از استودیو گلستان جدا شد و به همراه برادرش هراند میناسیان، شرکت فیلمسازی چاپلین فیلم را تاسیس کرد و به تولید فیلم های مستند، تبلیغاتی و داستانی پرداخت.

مهم ترین کار او به عنوان فیلمبردار در این دوره، همکاری با آربی اوانسیان کارگردان برجسته تئاتر و سینمای ایران در فیلم مستند قره کلیسا بود. فیلمی که از سوی خلیفه گری ارامنه ایران به خاطر ارائه تصویری خشن از آیین قربانی در میان ارامنه ایران، ممنوع اعلام شد.

میناسیان در این دوره، علاوه بر فیلمبرداری، به ساختن فیلم های تبلیغاتی و مستندهای سفارشی پرداخت از جمله دو فیلم مستند مانور نیروی دریایی ایران در خلیج فارس و مانور هواپیمای جت اف 5.

وی دو فیلم داستانی به نام های طلوع(با بازی گوگوش و جمشید مشایخی) و فریاد(با بازی سوسن، جمشید مشایخی، اکبر مشکین و بهمن مفید) را نیز در استودیو چاپلین فیلم تهیه و کارگردانی کرد و به خاطر فیلم طلوع، جایزه بهترین فیلمبرداری از نخستین جشنواره فیلم تهران را به دست آورد. طلوع همچنین برنده جایزه بهترین فیلم سال در جشنواره سپاس همان سال شد.

به علاوه میناسیان، جایزه یک عمر دستاورد سینمایی خانه سینما و جایزه یک عمر دستاورد سینمایی انجمن فرهنگی آرارات تهران را به دست آورد.

میناسیان بعد ازانقلاب به خارج از ایران مهاجرت کرد و الان سال هاست که در لندن زندگی می کند.