ایالات متحده آمریکا معتقد است، برخی از شرکتهای چینی در حال کمکرسانی به ایران در بهبود تکنولوژی موشکی و توسعه سلاحهای هستهای این کشور است.
روزنامه آمریکایی واشینگتن پست، شامگاه روز یکشنبه 17 اکتبر (25 مهر) در گزارشی نوشت که برخی از شرکتهای چینی در حال کمکرسانی به ایران در بهبود فناوری موشکی و توسعه سلاحهای هستهای این کشور هستند.
بر اساس این گزارش، دولت باراک اوباما باخبر شده است که شرکتهای چینی با حمایت بانکهای این کشور، تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا علیه برنامه اتمی ایران را نقض میکنند.
روزنامه واشینگتن پست، به نقل از چند مقام آمریکایی که نخواسته نام آنها فاش شود، نوشته است: ماه گذشته در جریان سفر هیئت نمایندگی ایالات متحده آمریکا به سرپرستی رابرت آینهورن، مشاور ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در امور خلع سلاح و کنترل تسلیحات نظامی به پکن، ایالت متحده آمریکا از دولت پکن خواسته است از ادامه این فعالیتها دست بکشد.
در این دیدار، هیئت آمریکایی، فهرستی از شرکتها و برخی از بانکهای چینی را که تحریمهای سازمان ملل را زیر پا گذاشتهاند به مقامات دولتی چین ارائه کرده است.
مشاور وزارت امور آمریکا هشدار داده است که نام این شرکتها و بانکها که با نقض تحریمهای سازمان ملل متحد در انتقال فناوری و قطعات ممنوعه برای برنامههای نظامی ایران دخالت دارند، در فهرست نقض تحریمهای سازمان ملل علیه ایران قرار گرفته است.
بر اساس گزارش واشینگتن پست، پس از روسیه، تنها چین با ایران دارای روابط وسیع تجاری است.
این روزنامه نوشته است که دولت اوباما گمان نمیکند که این شرکتها از سوی دولت چین دارای مجوز چنین فعالیتی باشند. با این حال، فعالیت شرکتهای چینی در پیوند با فعالیتهای انرژی هستهای ایران تا حدی است که ممکن است روابط واشنگتن و پکن را خدشهدار کند.
هم اکنون میلیونها کارگر چینی در کارخانههایی مشغول به کار هستند که محصولاتشان به آمریکا صادر میشود. به همین دلیل وانگ بائودونگ، سخنگوی سفارت چین در واشینگتن گفته است: دولت چین در حال بررسی این موضوع است.
واشینگتن پست به نقل از یک مقام ارشد از سازمانهای اطلاعاتی غرب نوشته است که شرکتهای چینی، ازجمله فیبر کربن با کیفیت بالا به ایران میفروشند که به بهبود روند سانتریفیوژ کمک میکند و از آن در غنیسازی اورانیوم استفاده میشود.
ایران در نیمه نخست سال 1389، بیشتر از کشورهای ترکیه و چین کالا وارد کرده و این دو کشور به ترتیب جایگاه پنجم و دوم را در صادرات کالا به ایران به دست آوردهاند.
همچنین در نیمه نخست امسال، 66 درصد صادرات ایران به مقصد کشور چین بوده و این کشور، جایگاه نخست کشورهای مقصد کالاهای صادراتی ایران را به خود اختصاص داده است.
این آمار و ارقام در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل متحد، اتحادیه اروپا و آمریکا، طی ماههای گذشته تحریمهای متعددی علیه ایران اعمال کردهاند.
شورای سازمان ملل متحد، انتقال قطعات، فناوری و خدماتی را که به برنامههای اتمی و موشکی ایران کشور کمک کند ممنوع کرده است.
اتحادیه اروپا و آمریکا نیز ایران را مورد تحریمهای اعلام شده از سوی خود قرار داده و بسیاری از شرکتهای تجاری خارجی را تشویق و تهدید به محدودسازی معاملات خود با تهران کردهاند.
پیش از این اغلب تحریمها، ایران را از بهرهمندی مرتبط با غنیسازی اورانیوم و دیگر مواد هستهای یا فناوری دیگر کشورها منع میکرد و سپاه پاسداران در کانون این تحریمها قرار داشت، اما تحریمهای اخیر، بیشتر متوجه «معاملات تجاری»، «حمل و نقل» و «بیمه» شده است.
این تحریمها تاثیر زیادی بر زندگی مردم گذاشته و حتی شامل واردات لوکسی چون ماشین و برخی مواد خام حاصل از نفت شده است.
از سوی دیگر، روز 23 مهرماه (15 اکتبر) شرکت نفت و گاز طبیعی اینپکس نیز اعلام کرد با مقامات شرکت نفت ایران به توافق رسیده است که از پروژه توسعه میدان نفتی آزادگان در غرب اهواز کنارهگیری کند.
علت کنارکشیدن این شرکت ژاپنی از پروژه آزادگان که در سال 2001 آغاز شده، تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل و ایالات متحده امریکا علیه برنامههای هستهای ایران عنوان شده است.
همانروز فیلیپ کراولی، سخنگوی وزارت خارجا آمریکا به خبرنگاران گفت که ایالات متحده از تصمیم شرکت ژاپنی اینپکس برای خارج شدن از پروژه نفتی آزادگان در ایران متشکر است.
این کنارهگیری در حالی اعلام شده است که شرکتهای ژاپنی دیگر نیز در حال بازنگری درباره فعالیت در ایران هستند.
بر اساس گزارشها چند شرکت بزرگ نفتی در اروپا و ایالت متحده آمریکا نیز بر اساس یک قرارداد همپیمان شدند تا در ادامه تحریمهای بینالمللی علیه ایران، از تحویل سوخت به هواپیماهای دولتی ایران ایر در اروپا خودداری کنند.