افشای ماجرای کیف پر از پولی که سفیر ایران، ماه گذشته در هواپیمای شخصی حامد کرزی به عمر داودزی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور افغانستان داد، در چند روز اخیر سر و صدای به پا کرد و نهایتاً آقای کرزی گفت که این پول را از ایران دریافت کرده است. معصومه طرفه در مقاله‌ای که در گاردین چاپ شده، از زاویه‌ای دیگر به این موضوع نگاه کرده که ترجمه‌اش در پی می‌آید.
افشای ماجرای کیف پر از پولی که سفیر ایران حدود دوماه پیش در هواپیمای شخصی حامد کرزی به عمر داودزی، رئیسدفتر رئیس‌جمهور افغانستان داد، سروصدای زیادی به پا کرد و در نهایت آقای کرزی گفت که این پول را از ایران دریافت کرده است. معصومه طرفه، در مقاله‌ای که در گاردین چاپ شده، از زاویه‌ای دیگر به این موضوع نگاه کرده است.
اعتراف حامد کرزی، رئیس‌جمهور افغانستان به دریافت «کیف‌های پر از پول» از ایران به عنوان کمک خیرخواهانه در حضور امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان احتمالا برای او خجالت‌آور بود. او، این اتفاق را «رابطه‌ای عادی بین دو همسایه» توصیف کرد و چنان گفت که انگار قدم زدن با کیف‌های پر از اعانه برای همسایه‌های ایران عادی است.
اما این گفته از چند جهت قابل توجه است. اول این‌که آقای کرزی ادعا می‌کند که حکایت دریافت پول «شفاف است».
او گفت که ایران یکی دوبار در سال حدود 700 هزار یورو به افغانستان کمک می‌کند و عمر داودزی، رئیسدفتر بانفوذ حامد کرزی که به خاطر مواضع ضد غربی‌اش مشهور است، این مبلغ را دریافت می‌کرده است.
اما این شفافیت باید در ارتباط با مردم افغانستان باشد و بنابراین پولی که دریافت شده باید به طور رسمی اعلام و در خزانه‌داری ثبت شود، اما باز هم این چیزی نبود که رئیس‌جمهور گفت.
در عوض، او این شفافیت را در رابطه با ملاقاتی توضیح داده که مدت‌ها پیش با جورج بوش رئیس جمهوری پیشین آمریکا انجام داده بود. آقای کرزی دریافت «پول نقد» را تائید کرد، در صورتی که رسم معمول در یک اقدام شفاف این است که پول از طریق بانک پرداخت شود و در خزانه داری ثبت شود. اما از آنجا که در سال‌های قبل، وقتی افغانستان فاقد سیستم بانکی فعال بود، پول نقد اصلی‌ترین روش تبادل پول به شمار می‌رفت.
حالا بانک‌ها کاملاً دایر هستند. ایران یکی از کمک‌کننده‌های اصلی برای بازسازی افغانستان است و ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که کل 700 هزار یورو اعانه ایران، در کیفی پر از پول به آن کشور داده شده باشد.
روزنامه نیویورک‌تایمز که اولین بار این ماجرا را فاش کرد، مدعی شد که آقای داودزی، یوروها را در یک کیف از فدا‌حسین مالکی، سفیر ایران در افغانستان دریافت کرده است. سفارت ایران در کابل این خبر را تکذیب کرد و خبرگزاری مهر ایران هم این گزارش را ساختگی خواند. خبرگزاری مهر این پرسش را مطرح کرده است: چه‌طور یک مقام سیاسی می‌تواند در مقابل چشم عموم چنین کاری را انجام دهد؟
آقای داودزی از سال 2003 رئیسدفتر رئیس‌جهمور کرزی بوده و در این میان فقط دو سال به عنوان سفیر افغانستان در ایران کار می‌کرده است. گفته می‌شود که او در جنگ داخلی افغانستان از «حزب اسلامی» که رهبرش گلبدین حکمتیار است و از سوی سرویس اطلاعاتی ارتش پاکستان حمایت می‌شود، پشتیبانی می‌کرده است. آقای حکمتیار که پس از حمله آمریکا به افغانستان، به ایران پناهنده شد، یکی از میانجی‌ها در طرح مذاکره با طالبان است.
همه این موارد آقای داودزی را به متحد غریبی برای ایران تبدیل می‌کند، اما آنها در موضع ضدآمریکایی اشتراک نظر دارند.
توجه ایران به افغانستان را باید در فضای جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای ایران به عنوان یکی از قدرت‌های منطقه و بخشی از رقابت منطقه‌ای ایران با آمریکا درک کرد.
هدف ایران، تحلیل بردن منافع آمریکا در منطقه است. سایت ویکی‌لیکس به تازگی اسناد عملیات ضدآمریکایی ایران در عراق را منتشر کرده است.
به علاوه طی دو هفته گذشته شاهد بودیم که ایران با وادار کردن متحدانش؛ یعنی طرفداران مقتدا صدر، برای ائتلاف با نوری المالکی، نخست‌وزیر عراق، بر تشکیل دولت در عراق تاثیر گذاشته است.
هدف ایران در افغانستان، تاثیر سیاسی بر مردم شیعه، هزاره و تاجیک است که گاهی از آنها با عنوان «جمعیت فارسی‌زبان» صحبت می‌شود که 58 درصد کل جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند.
این گروه‌ها با ایرانی‌ها پیوند‌های تنگاتنگ زبانی، تاریخی و فرهنگی دارند و ایران موفقیت‌های سیاسی آنها را از نزدیک دنبال می‌کند و برای کارزارهای سیاسی‌شان پول خرج می‌کند.
وحید مژده روزنامه‌نگار افغان معتقد است که بیشتر این کاندیداها از سوی ایران حمایت می‌شوند و می‌گوید شیعیان تا به حال در افغانستان تا به این اندازه قدرت سیاسی نداشته‌اند. انتخابات پارلمانی افغانستان در سپتامبر گذشته با تقلب‌ها مخدوش شد و نتیجه آن تاکنون اعلام نشده است. انتظار می‌رود 100 کاندیدای هزاره و شیعه، 25 تا 30 کرسی از پارلمان 249 عضوی افغانستان را کسب کنند.
موفقیت تاجیک‌ها حتی مهم‌تر است. دکتر عبدالله، یکی از رهبران اصلی تاجیک‌های افغانستان می‌گوید که هوادارانش به احتمال صاحب 88 کرسی مجلس این کشور خواهند شد.
در حالی که تاجیک‌ها 27 درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند، این نتیجه می‌تواند نشانگر تغییری مهم در قدرت سیاسی‌شان باشد زیرا آنها پیشتر حدود 40 تا 50 کرسی در اختیار داشتند.
بنابراین اگر متحدان بالقوه ایران بتوانند روی هم رفته، 125 کرسی به دست آورند، قدرت تاثیرگذاری ایران در افغانستان افزایش می‌یابد.
خب درست است که ایران تنها کشوری نیست نیست پول نقد برای خریدن حمایت سیاسی و نظامی خرج می‌کند؛ ایالات متحده هم همین کار را در عراق و افغانستان انجام داده تا شورشیان را به جان هم بیندازد. اما این کار به عنوان یک استراتژی نظامی اعلام شده است. بهانه‌ها هرچه باشد و هرکشوری از چنین روش‌های پشت پرده برای به دست آوردن حمایت سیاسی استفاده کرده باشد، گناهشان یکی است و آن فریب مردم است.
توضیح ارائه شده از سوی رئیس‌جمهور کرزی در کنفرانس خبری کابل، وظیفه او در «شفاف‌سازی» امور سیاسی در مقابل جامعه را مسخره جلوه می‌دهد و روش ایران در دادن کیسه‌های پر از پول از طریق سفیر خود به رئیسدفتر رئیس‌جمهور افغانستان، تمام عرف‌های دیپلماتیک را نادیده می‌گیرد.
