در حالی که ایران برای تثبیت قدرت خود در عراق تلاش می‌کند، دو کشور به صورت پنهان برای تجارت نفت و گاز در سطح جهان رقابت می‌کنند.

با آنکه ایران برای بالا بردن نفوذ خود در عراق تلاش می‌کند، اما دو کشور برای کسب رتبه دومین تولید کننده اوپک رقابتی پنهان می‌کنند.

خبرگزاری یو.پی.آی روز چهارشنبه 27 اکتبر در گزارشی که در مورد روابط ایران عراق در حوزه انرژی منتشر کرده بود، نوشت که با وجود بحران‌های جدی سیاسی در داخل عراق و تلاش‌ها برای تشکیل یک دولت ائتلافی، این کشور می‌رود تا با برنامه‌ریزی در حوزه انرژی، همه رقبای نفتی خود در منطقه خاورمیانه، از جمله ایران را پشت سر گذارد و پس از عربستان به دومین تولید کننده نفت اوپک بدل شود.

در حال حاضر بیشترین میزان تولید نفت اوپک متعلق به عربستان سعودی است و ایران و عراق بر سر کسب کرسی دومین تولید کننده اوپک رقابت می‌کنند. البته ونزوئلا دومین ذخایر نفتی جهان را دارد اما این ذخایر را هنوز به مرحله تولید نرسانده است.

تقریبا سه هفته پیش وزیر نفت عراق اعلام کرد که بر اساس محاسبات اخیر، ذخایر نفتی عراق 24 درصد رشد کرده و به 143 میلیارد بشکه رسیده است.

بدین ترتیب عراق پس از عربستان سعودی و ونزوئلا، سومین کشور نفت‌خیز جهان شناخته می‌شود. ذخایر نفتی عراق آخرین بار در سال 2001 میلادی محاسبه شده و 115 میلیارد بشکه برآورد شده بود.

یک هفته بعد ایران نیز اعلام کرد که ذخایر نفتی این کشور 9 درصد افزایش یافته و به 150.3 میلیارد بشکه رسیده است.

بر اساس گزارش یو.‌پی.‌آی مقام‌های دولت ایران اعلام کرده‌اند که میزان ذخایر نفتی شناخته شده ایران تا پایان سال 89 بار دیگر افزایش خواهد یافت.

پیش از این ذخایر نفتی ایران 137.6 میلیارد بشکه برآورد شده بود و ایران با این میزان ذخیره نفتی در جایگاه سومین کشور نفت خیز جهان قرار داشت.

ایران اکنون با وجود تحریم‌های اعمال شده از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد، روزانه 3.7 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند. در مقابل میزان تولید نفت عراق به 2.4 میلیون بشکه در روز رسیده است.

با آنکه میزان تولید فعلی نفت عراق از ایران کمتر است اما این میزان تولید با توجه به سقف تولید اوپک در نظر گرفته شده و در صورت افزایش تولید این سازمان، عراق قابلیت آن را خواهد داشت تا 100 هزار بشکه به تولید روزانه نفت خود اضافه کند.

این در حالی است که به نظر نمی‌رسد، ایران با توجه به تحریم‌هایی که هر روز نیز فشار آن بیشتر می‌شود، بتواند بر میزان تولید نفت خود بیافزاید.

این گزارش تاکید کرده که ایران نیز همچون عراق برای توسعه منابع نفت و گاز خود به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز دارد اما شرایط موجود سیاسی، فرصت جذب‌های خارجی را برای ایران هر روز محدوتر می‌کند.

ایران به دلیل فعالیت‌های هسته‌ای خود از خرداد ماه امسال به تدریج توسط شورای امنیت سازمان ملل، آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم شده و بسیاری از کشورها به این تحریم پیوسته‌اند.

در مقابل عراق برای جذب سرمایه‌های خارجی در حوزه نفت و گاز این کشور برنامه‌ریزی کرده و قصد دارد تا سال 2017 میلادی تولید نفت خود را به 12 میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

وقتی عراق دوم باشد

وزیر نفت عراق پیش‌بینی کرده است که با این میزان تولید، عراق به بزرگترین تولید کننده نفت جهان بدل خواهد شد.

در عین حال که افزایش تولید این کشور در تعیین سهمیه فروش آن در اوپک نیز تاثیر بسزایی خواهد گذاشت.

پاتریک گیبسون، تحلیل‌گر مسائل نفت و انرژی معتقد است که عراق قادر است در مدت زمانی نه چندان طولانی میزان تولید نفت خود را تا 7.5 بشکه در روز افزایش دهد، در حالی که ایران در صورت ادامه وضعیت موجود، فرصت‌های زیادی را از دست داده و به نظر می‌رسد که تا پنج سال آینده نمی‌تواند نفت خود را به هیچ نقطه‌ای در دنیا صادر کند.

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که ادامه این روند موجب خواهد شد تا در مدت زمان کوتاهی عراق گوی سبقت را از ایران ربوده و در سهمیه تولید اوپک هم از ایران پیشی گیرد و پس از عربستان سعودی به دومین تولید کننده نفت اوپک بدل شود.

روزنامه وال‌استریت جورنال تیر ماه سال جاری در گزارشی پیش‌بینی کرد که میزان تولید نفت ایران با توجه به تحریم‌های بین‌المللی و مدیریت ناکارآمد در صنعت نفت کاهش خواهد یافت.

وال‌استریت جورنال بر اساس گزارش آژانس انرژی بین‌المللی نوشت که میزان تولید روزانه نفت ایران در سال 2015 با کاهشی 18 درصدی خواهد داشت.

بر اساس این گزارش ایران در اواسط دهه 1970، بیش از شش میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کرد. اما با وقوع انقلاب اسلامی سال 1979 و جنگ ایران و عراق در دهه 1980، و با آسیب دیدن زیربنای صنعت نفت ایران و مهاجرت متخصصین از این کشور، میزان تولید نفت به شدت کاهش یافت.