در آستانه برگزاری اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، به کشورهای دیگر هشدار داد که در همکاری تهران و مسکو مانع ایجاد نکنند.

در آستانه اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران به کشورهای دیگر هشدار داده است که در همکاری میان تهران و مسکو مانع ایجاد نکنند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، رامین مهمان‌پرست روز چهارشنبه 26 آبان در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی انگلیسی‌زبان روسیه، «راشا تودی»، اعلام کرد که ایران به کشورهای دیگر اجازه نمی‌دهد مانع همکاری و مشارکت استراتژیک تهران و مسکو شوند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران تاکید کرد که ایران و روسیه روابط دیرینه‌ای با یکدیگر دارند و از پتانسیل بالایی برای همکاری سیاسی، اقتصادی و فن‌آوری برخوردار هستند.

این سخنان آقای مهمان‌پرست در حالی مطرح می‌شود که قرار است محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری‌ ایران و دیمیتری مدودف، رئیس جمهوری روسیه در حاشیه اجلاس سران خزر که پنج‌شنبه 18 نوامبر (27 آبان) در باکو، پایتخت آذربایجان برگزار می‌شود، دیدار کنند.

روسای جمهوری پنج کشور ساحلی دریای خزر شامل قزاقستان، آذربایجان، ترکمنستان، ایران و روسیه، در این نشست به بررسی رژیم حقوقی دریای خزر و تقسیم منابع نفت و گاز آن می‌پردازند.

آخرین شانس ایران

برخی تحلیلگران دیدار روسای جمهوری روسیه و ایران را آخرین شانس ترمیم روابط میان دو کشور پس از رأی موافق روسیه به قطعنامه تحریم ایران می‌دانند.

روسیه به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل به سومین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه برنامه هسته‌ای ایران که ژوئن امسال (خرداد 1389) تصویب شد، رأی مثبت داد.

این در حالی است که مقام‌های جمهوری اسلامی، همواره برنامه هسته‌ای ایران را غیر نظامی، صلح‌آمیز و برای تامین برق اعلام می‌کنند اما آمریکا و متحدان غربی آن نسبت به برنامه هسته‌ای ایران تردید دارند.

اما زمانی روابط تهران و مسکو در سپتامبر امسال تیره‌تر شد که مسکو با تاخیرهای مکرر، درنهایت به‌طور رسمی اعلام کرد که موشک‌های اس-300 را به ایران تحویل نخواهد داد.

محمود احمدی‌نژاد به‌تازگی به این اقدام روسیه واکنش نشان داده و گفته است که روسیه «تحت تاثیر شیطان» قرار گرفته است و بايد قرارداد فروش موشک‌های اس-300 به ايران را اجرا کند و گرنه بايد خسارت آن را بپردازد.

این در شرایطی است که در اجلاس سران دریای خزر، رئيس‌جمهوری روسیه و رئیس‌جمهوری ایران برای نخستین بار پس از موضع‌گیری دو کشور علیه یکدیگر، در یک نشست حاضر می‌شوند.

اجلاس سران، تحت‌الشعاع دیدار دو رئيس‌جمهوری

دمیتری ترنین رئیس «مرکز کارنگی مسکو» گفت که اجلاس سران دریای خزر که در سابقه آن هیچ پیشرفت تاریخی برای حل رژیم حقوقی خزر وجود ندارد، تحت‌الشعاع دیدار دیمیتری مدودف و  محمود احمدی‌نژاد قرار خواهد گرفت.

این تحلیلگر روسی بدون هیچ‌گونه توضیحی تاکید کرد که این دیدار آخرین شانس ایران برای پذیرفتن خواسته جامعه بین‌الملل است.

سه روز پیش وزیر امور خارجه روسیه در بیانیه مشترکی با وزیران خارجه هند و چین از ایران خواستند تا صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود را به جامعه بین‌الملل ثابت کند.

در همین حال رجب صفراف، رئیس مرکز مطالعات ایران معاصر در روسیه گفته است: دیدار اخیر محمود احمدی‌نژاد و دیمیتری مدودف به دلیل آن که در حال حاضر روابط دو کشور تیره شده، بسیار مهم است.

آقای صفراف تاکید کرد که روابط مسکو با تهران از نظر تاریخی هیچ‌گاه تا این سطح پایین نیامده بود.

وقتی آقای مدودف، سپتامبر امسال سنت دیرینه مسکو در برابر ایران را زیر پا گذاشت و تاکید کرد که ایران درحال نزدیک شدن به توانمندی ساخت سلاح هسته‌ای است، محمود احمدی‌نژاد نیز اعلام کرد که «سخنان رئیس‌جمهوری روسیه، زنگ نمایشنامه و سناریوی پیچیده تبلیغاتی آمریکا علیه ملت ایران را به صدا درآورده است.

ویکتور کرمنیوک، تحلیلگر و معاون رئیس «مؤسسه آمریکا- کانادا» که در روسیه مستقر است، تصمیم ایران برای ازسرگیری گفت‌وگو با جامعه بین‌الملل برسر برنامه هسته‌ای را زیرسوال برده و گفته است: ایران تلاش می‌کند توافق برای انجام گفت‌وگوها را به بازی بگیرد.

آقای کرمنیوک تاکید کرده است: ما موشک‌های اس-300 را به ایران تحویل ندادیم و از موضع آمریکا در شورای امنیت علیه ایران حمایت کردیم.

پیش‌بینی نتیجه اجلاس خزر

در همین حال آقای کرمینیوک، تحلیلگر روسی، نسبت به پیشرفت در اجلاس خزر نیز ابراز تردید کرده و گفته است که چگونه می‌توان دریای خزر را تقسیم کرد.

تحلیلگران می‌گویند که تقسیم منابع دریای خزر با موضوع حق حاکمیت مرتبط است و تعیین می‌کند که کدام کشور به بهترین بخش منابع انرژی خزر دسترسی پیدا می‌کند.

مسکو با نوعی سازش برسر تقسیم منابع نفت و گاز خزر موافقت کرده است اما حتی مقام‌های روسی نیز گفته‌اند که بعید به‌نظر می‌رسد سران اجلاس در باکو به این توافق برسند.

ایران تاکید دارد که منابع خزر به‌طور مساوی میان پنج کشور ساحلی تقسیم شود اما آذربایجان مبنای تقسیم منابع را براساس طول ساحلی هر کشور مناسب می‌داند.

رادیو دولتی «صدای روسیه» نیز اعلام کرد: می‌توان پیش‌بینی کرد که این اجلاس بی‌نتیجه پایان می‌یابد زیرا تهران به پذیرفتن یک مصالحه تن نمی‌دهد.

ایران در اجلاس قبلی سران خزر که شکلی غیر رسمی داشت، کنار گذاشته شده بود. در این اجلاس که سپتامبر 2009 در قزاقستان برگزار شد، محمود احمدی‌نژاد نیز به این اجلاس دعوت نشد.