بیژن الهی شاعر، مترجم و نقاش بعدازظهر روز سه‌شنبه 9 آذر در سن 65 سالگی براثر عارضه قلبی در تهران درگذشت.

بیژن الهی شاعر، مترجم و نقاش بعدازظهر روز سه‌شنبه 9 آذر در سن 65 سالگی براثر عارضه قلبی در تهران درگذشت.

زمان و مکان خاکسپاری آقای الهی هنوز مشخص نیست و قرار است پس از بازگشت دخترش از پاریس اعلام شود.

بیژن الهی سال‌ها بود که از بیماری قلبی رنج می‌برد و درحالی که محمدرضا پورجعفری، نویسنده و دوست او قصد داشت او را به بیمارستان برساند، درنیمه راه درگذشت.

بیژن الهی متولد 14 تیرماه 1324 بود، او از جمله شاعران موج نوی آغاز دهه 40 بود که برای نخستین بار شعرش در شماره دوم «جنگ طرفه» منتشر شد. او با این‌که در 40 سال گذشته تنها بر روی سرودن شعر و ترجمه کار کرد، اما تعداد شعرهای منتشرشده او دراین سال‌ها بسیارانگشت شمار است.

بیژن الهی از جمله شاعران و مترجمانی بود که به زیر و بم زبان فارسی به خوبی آشنا بود و در ترجمه شعر شیوه منحصر به فردی داشت.

او برای نخستین بار گزاره اشاره‌ای را وارد شعر نو کرد. در اغلب این اشعار یک نوع معمای تصویری، اصالت معنای كلمات را پس می‌زند و تعویق معنا را به وجود می‌آورد. آنچنان كه در هر سطر او مثلث معنایی، مشخصه‌های تک‌‌معنایی كلمات را از بین می‌برد.

او با آوردن فضاهایی به اصطلا‌ح بی‌فایده در شعر به شیوه جذابی شعر «فایده‌گرای» شاملویی را پس می‌زد، در عین حال «قرض‌گیری واژگانی» را از ساحت كلا‌م و گفت‌وشنود مردمی، به نفع جنس ادبی به کار برد.

شعر او بر بسیاری ازشاعران به ویژه شاعران دو دهه اخیر تاثیر داشته است. حضور نداشتن او درمحافل هنری و ادبی در 30 سال گذشته، این شبهه را برای بسیاری از دوستداران شعر او به‌وجود آورده که او دیگر فعالیت ادبی نمی‌کند.

از بیژن الهی ترجمه‌های ماندگار و یگانه‌ای همچون «اشراق‌ها»، آرتور رمبو، «ساحت جوانی»، هانری میشو و ترجمه شعرهای لورکا و کاوافی، ماندلشتام، هولدرلین، جویس، کافکا، فلوبرو پروست منتشرشده است.

بیژن الهی از سنین نوجوانی به واسطه داشتن مادری نقاش، نقاشی کردن را آغاز کرد و در سال ششم دبیرستان البرز، برخلاف نظر خانواده متمولی که داشت، برگه امتحان را سفید داد و در دانشکده هنرهای زیبا دررشته نقاشی ثبت نام کرد.

او نتوانست در مدرسه هنری «بوزار» پاریس ثبت نام کند، اما با توصیه یکی از مدرسان نقاشی‌اش، چهار اثر نقاشی برای بینال چهارم فرستاد که این چهار نقاشی درکاتالوگ این بینال منتشرشده و تنها نقاشی‌های منتشرشده الهی به شمار می‌روند.

این نقاشی‌ها با اقبال خوبی ازسوی منتقدان هنری روبه‌رو شدند و راه را برای ثبت نام او در هر مدرسه‌‌ای فراهم کرد، اما او به یک باره نقاشی را رها و خود را وقف شعر و ترجمه ادبی کرد.

با این حال دید نقاشانه او برشعر خودش و برخی از شاعران تاثیر گذاشت.

شعر او پراز فیگورها و كاراكترهایی تازه و بدیع است كه گویی نقاشی می‌شدند، بی‌آن كه تصویر‌شان از لا‌یه‌های زیرین، زبان به آید. او به نوعی فاصله‌گیری زیباشناسانه از شعر قبل از خود دست زد. اصولا با شعرهای او فضاهایی جدید در جریان شعری دهه 40 به وجود آمد و این جریان چنان بود كه به سرعت همه‌گیر و شد.

الهی بعدها به همراه یدالله رویایی و گروهی از شاعران موج نویی، بیانیه شعر حجم را امضا و منتشر کردند. با وجود این‌که بیژن الهی به مرور از محافل ادبی دور شد، اما سایه او همچنان بر شعر معاصر تاثیر گذار است.