سفیر ایران در آنکارا گفته است که ایران قصد دارد تجارت خود را از طریق بنادر ترکیه گسترش دهد تا وابستگی خود را به خلیج فارس کم کند اما کشورهای غربی می‌گویند که ایران از این طریق قصد دارد تحریم‌های اعمال شده را دور بزند.

سفیر ایران در آنکارا گفته است که ایران قصد دارد تجارت خود را از طریق بنادر ترکیه گسترش دهد تا وابستگی خود را به خلیج فارس کم کند.

به گزارش خبرگزاری رویتز به نقل از خبرگزاری آناتولی ترکیه، بهمن حسین‌پور، این سخنان را روز چهارشنبه هشتم دسامبر (17 آذر) در زمان بازدید از بنادر ترکیه واقع در سواحل دریای سیاه  بیان کرده است.

به گفته سفیر ایران در ترکیه، مقام‌های ایران و ترکیه با طرح انتقال بخش عمده تجارت ایران از خلیج فارس به بنادر ترکیه حمایت کرده‌اند.

چند روز پیش سایت ویکی لیکس، اسناد محرمانه‌ای را بنا به ادعای خود از منابع دیپلماتیک آمریکا افشا کرد که براساس آن‌ها رهبران عربی کشورهای حوزه خلیج فارس نگرانی خود را از برنامه هسته‌ای ایران اعلام کرده بودند و برخی ازجمله عبدالله، پادشاه عربستان سعودی، خواستار حمله آمریکا به ایران شده بودند.

ترکیه، ناتو، ایران

طرح انتقال تجارت ایران از خلیج فارس به بنادر ترکیه در شرایطی مطرح شده است که ترکیه عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، ناتو، است و تلاش می‌کند به عضویت اتحادیه اروپا دربیاید.

ازسوی دیگر با وجود تحریم‌های بین‌المللی که علیه ایران اعمال شده است ترکیه از گسترش روابط مالی و اقتصادی خود با ایران بهره می‌برد.

رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه، امیدوار است که تجارت حاصل از این کشور با ایران که در سال 2008 حدود 10 میلیارد دلار برآورد شده بود، تا پنج سال آینده سه برابر شود.

اما این شرایط نگرانی‌های غرب را بیشتر می‌کند؛ کشورهای غربی و آمریکا معتقد هستند که ایران می‌تواند از ترکیه برای دور زدن و فرار از تحریم‌ها استفاده کند.

براساس مفاد قطعنامه‌ای که شورای امنیت سازمان ملل در ژوئن 2010 (خرداد 1389) علیه ایران تصویب کرد دولت‌ها باید هر کشتی ایرانی را در آب‌های خود، در صورتی که مظنون به حمل سلاح‌های متعارف یا مواد اتمی و موشکی حساس باشند، بازرسی کنند.

این قطعنامه ازدولت‌ها می‌خواهد که از هرگونه خدمات مالی شامل بیمه‌گذاری شرکت‌هایی که به گمان آنها با برنامه هسته‌ای ایران مرتبط است، جلوگیری و اموال آنان را مسدود کنند.

اگر چه ترکیه به قعطنامه شورای عالی امنیت رای منفی داد، اما با این حال گفته است که تحریم‌های ایران را رعایت می‌کند. ترکیه همچنین تلاش کرده است تا میان ایران و جامعه بین‌الملل میانجی‌گری کند؛ تلاشی که تاکنون بی‌نتیجه بوده است.

استانبول میزبان گفت‌وگوهای هسته‌ای

قرار است استانبول، شهر مهم تجاری ترکیه، میزبان دور بعدی گفت‌وگوها میان نمایندگان ایران و نمایندگان گروه1+5 باشد.

نمایندگان گروه1+5 شامل آمریکا، فرانسه، بریتانیا، چین، روسیه و آلمان روزهای دوشنبه و سه‌شنبه، ششم و هفتم دسامبر درمورد برنامه هسته‌ای ایران با نمایندگان ایران در ژنو دیدار و گفت‌وگو کردند.

پس از آنکه در اکتبر سال 2009، طرف‌های مذاکره کننده بر سر توقف غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران و شرایط مبادله سوخت اتمی به توافق نرسیدند، این مذاکرات متوقف شد. اورانیوم با درجه غنی‌شده بالا می‌تواند در ساخت سلاح هسته‌ای به‌کار برود.

پس از آن ایران، برزیل و ترکیه بیانیه‌ای صادر کردند که به بیانیه تهران مشهور شد و شرایط جدیدی برای تبادل سوخت را مطرح می‌کرد، اما نتوانست جلوی صدور دور تازه تحریم‌های علیه تهران را بگیرد.

بر اساس بیانیه تهران، ایران متعهد می‌شد که «حدود 1200 کیلوگرم از اورانیوم غنی شده با غلظت کم را برای غنی سازی بیشتر و تبدیل به سوخت راکتور تحقیقاتی تهران، به ترکیه بفرستد».

ترکیه از آن زمان نقش فعال‌تری را در مذاکرات و پیرامون مناقشه هسته‌ای ایران در پیش گرفته است.

مقام‌های ایرانی پیشتر نیز خواسته بودند که دور تازه گفت‌وگوهای اتمی در ترکیه انجام شود، اما کاخ سفید آمریکا با این درخواس موافقت نکرد و خواست تا اولین دور مذاکرات جدید، جایی در اروپای مرکزی انجام شود. هرچند واشینگتن مخالفتی با ادامه مذاکرات در ترکیه نکرد.