برکناری منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران با واکنش نمایندگان مجلس و خبرگزاری‌های بین‌المللی همراه شد.

انتشار خبر برکناری وزیر امور خارجه ایران توسط محمود احمدی‌نژاد، برای نمایندگان مجلس غیرمنتظره بود.

علاالدین بروجردی، رئیس کمیسیون سیاست خارجی مجلس، که ظاهرا در جریان تماس خبرنگار خبر آنلاین از این تغییر مطلع شده بود، به خبرآنلاین گفت: «مگر آقای متکی در حال حاضر در سفر نیستند، یعنی در شرایطی که ایشان به ماموریت فرستاده شدند، حکم برکناری صادر شده است؟»

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهوری ایران، امروز دوشنبه 22 آذرماه، منوچهر متکی را از سمت وزیر امور خارجه برکنار و علی اکبر صالحی را با حفظ سمت (رئیس سازمان انرژی اتمی) به سمت سرپرست این وزارتخانه منصوب کرد.

این تغییرات در حالی انجام گرفت که آقای متکی، امروز به سنگال سفر کرده بود تا پیام رئیس‌جمهوری ایران را به رئیس‌جمهوری این کشور آفریقایی تسلیم کند. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران در واکنش به این تغییرات گفت که از این تغییر، «شوکه» شده است.

«دنیا به ما می‌خندد»

قدرت‌الله علیخانی، نماینده اصلاح‌‌طلب قزوین در مجلس هشتم معتقد است که آقای متکی به بدترین شکل ممکن برکنار شده است.

آقای علیخانی در گفت‌و‌گو با پایگاه خبری فرارو گفت: ایشان در سفر آفریقایی و در حال مذاکره با همتای آفریقایی خود بوده است. حق این بود که اگر قصد برکناری وجود داشت، پس از بازگشت وی از سفر انجام می‌شد.

به باور آقای علیخانی، نتیجه چنین تصمیمی این خواهد بود که «دنیا به خاطر رفتاری که با وزیر خود می‌کنیم به ما می‌خندد».

حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس کمیته روابط خارجی مجلس شورای اسلامی، این تغییر را «خلاف عرف» دانست و گفت که وقتی که کسی به عنوان نماینده یک کشور در خارج از کشور است چنین تغییری در عرف بین‌الملل جایی ندارد. وی در عین حال چنین تغییراتی را حق رئیس‌جمهوری دانست اما تاکید کرد: «ما منتظر روشنگری رئیس‌جمهوری هستیم.»

عوض حیدرپور، عضو دیگر کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی مجلس نیز یکی دیگر از مخالفان برکناری آقای متکی و جایگزینی آقای صالحی است. او ضمن مخالفت با این تغییرات گفت: اصلا زیبا نیست کسی که به عنوان بالاترین مقام سیاسی در سفر است برکنار شود.

آقای حیدرپور، دانش سیاسی علی‌اکبر صالحی را قابل مقایسه با منوچهر متکی ندانست و تاکید کرد: در حالی که آقای متکی از لحاظ دانش سیاسی، دانش عمومی در موقعیت ممتازی بود، جایگزینی شخصی که هیچ تبحری در عرصه دیپلماسی ندارد جای تعجب و بحث دارد.

او افزود: آقای صالحی تنها مسئول انرژی هسته‌ای در کشور است و درست نیست وی سکان‌دار عرصه دیپلماسی نظام جمهوری اسلامی شود.

اسماعیل کوثری، نماینده اصولگرای تهران نیز چنان از خبر برکناری وزیر امور خارجه شگفت‌زده شد که آن را کذب و شایعه دانست.

محمد کرمی‌راد نیز در گفت‌و‌گو با خبرآنلاین گفت بهتر بود این جابجایی «با قدری تامل و رایزنی بیشتر» انجام می‌شد.

نماینده مردم کرمانشاه با اشاره به این‌که ایران در میانه گفت‌و‌گوها با کشورهای1+5 است، گفت: البته تغییر وزیر امور خارجه به‌طور مستقیم در این مذاکرات تاثیرگذار نیست و سعید جلیلی عهده‌دار این مذاکرات است.

واکنش رسانه‌های خارجی به یک تغییر

اما برکناری منوچهر متکی، صرفاً بازتاب داخلی نداشت. انتشار خبر برکناری وزیر خارجه ایران با واکنش رسانه‌های منطقه و بین‌المللی نیز همراه شد.

 وزیر خارجه آمریکا ابراز اطمینان کرده است که تغییر افراد تاثیری بر جهت‌گیری مذاکرات ایران با گروه پنج به علاوه یک نگذارد. مهم نیست چه کسی وزیر امور خارجه باشد مهم، سیاست دولت ایران برای تعامل با جامعه بین المللی است. 

خبرگزاری فرانسه  با اعلام خبر برکناری منوچهر متکی، نوشت که هیچ دلیلی برای برکناری وزیر امور خارجه ایران بیان نشده است. روزنامه نیویورک‌تایمز هم برکناری آقای متکی را «ناگهانی» توصیف کرد.

این روزنامه نوشت: برکناری کسی که برای سال‌ها به عنوان یک دیپملات حرفه‌ای در عرصه بین‌الملل نماینده ایران بود، حکایت از قدرت محمود احمدی‌نژاد دارد.

همچنین روزنامه اسرائیلی هاآرتص در وب‌سایت خود، منوچهر متکی را منتقد سیاست‌های رئیس‌جمهوری ایران دانست و نوشت که آقای احمدی‌نژاد در همان سال 84 که به قدرت رسید، می‌خواست علی اکبر صالحی را وزیر امور خارجه کند، اما زیر «فشارهای جناحی» مجبور شد گزینه‌ای دیگر یعنی منوچهر متکی را بپذیرد.