هاوارد لافرانچی تحلیلگر روزنامه کریستین ساینس مانیتور، در یادداشتی با اشاره به اسنادی که ویکیلیکس منتشر کرده است، در یادداشتی نوشته است که آمریکا باید از کره شمالی بیشتر از ایران بترسد.
هاوارد لافرانچی تحلیلگر روزنامه کریستین ساینس مانیتور، در یادداشتی با اشاره به اسنادی که ویکیلیکس منتشر کرده است، نوشته است که خطر کره شمالی برای آمریکا دستکم در کوتاهمدت بیشتر از ایران است.
این یادداشت بلند که روز 13 دسامبر (22 آذر) چاپ شده است، یادآوری میکند که دستگاه دیپلماسی آمریکا، از کره شمالی به عنوان یک «بچه تخس» غیرقابل پیشبینی نام برده است، در حالی که ایران را کشوری «منطقی اما خشن» میداند.
به نوشته ساینس مانیتور، اسناد ویکیلیکس نشان میدهد که ایران و کره شمالی در فهرست کشورهای «مسئلهدار»ی قراردارند که آمریکا آنها را به عنوان«دولتهای قرمز» طبقه بندی کرده است. فهرستی که پیشتر رژیم صدام حسین در عراق و رژیم معمر قذافی در لیبی را نیز شامل میشده است.
اما بر اساس همین اسناد، چالشهای ایران و کره شمالی با آمریکا، متفاوت بوده و لذا آمریکا دیپلماسی جداگانهای را در قبال هر کدام در پیش گرفته است.
با این حال به نوشته کریستین ساینس مانیتور، در منطقهای که بازیگران غیر دولتی همچون القاعده در آن ظهور کردهاند، ایران و کره شمالی به خاطر برخی وجوه مشترک، در نظر آمریکا، به مثابه دولتهایی سرکش ترسیم شدهاند که گفتوگو با آنها دشوار است.
به نوشته این روزنامه، هر دو کشور ایران و کره شمالی، سالها است که کشمکشهای سختی را با حکومت آمریکا داشتهاند. هر دو کشور به شیوههای متفاوت از نظر اقتصادی دوام آوردهاند: کره شمالی با تکیه بر حمایت مالی چین و ایران با تکیه بر ثروت نفتی خود.
هر دو کشور هویتی برای خود درست کردهاند که سازگاری آنها با مخالفانشان را بسیار مشکل میسازد.
هدف کره شمالی، حفظ رژیم نخبگان برخوردار از امتیازات ویژه است، در حالی که ایران خود را به عنوان یک «شورشی بیدلیل» در سطح جهانی میبیند: یعنی رهبر انقلاب اسلامی در جهان و مدافع نظم نوینی که در آن قدرتهای بزرگ سنتی، سلطهای نداشته باشند. از همه مهمتر، هر دو کشور به دنبال برنامههای هستهای هستند که از دید آمریکا و متحدانش، منطقه را بیثبات کرده و تعهدات جهانی در مورد عدم گسترش سلاحهای هستهای را تهدید میکند.
به عقیده جیمز دوبینز، دیپلمات سابق آمریکایی و رئیس فعلی مرکز سیاستگذاری امنیت و دفاع بینالمللی، هر دو کشور ایران و کره شمالی سیاست خارجی و رفتاری را در صحنه بینالمللی به نمایش میگذارند که موجب نگرانی جامعه بینالمللی میشود و هر دو به دنبال دستیابی سلاحهای هستهای هستند که آنها را رو در روی آمریکا و متحدان آن قرار میدهد.
به باور آقای دوبینز، کشورهای دیگری نیز در این منطقه وجود دارند که یکی از این دو ویژگی را دارند اما ترکیب این دو ویژگی است که ایران و کره شمالی را خطرناکتر از بقیه معرفی میکند و در فهرست « دولتهای قرمز» مورد نظر آمریکا قرار میدهد.
جیمز دوبینز، اطلاق «دولتهای قرمز» به ایران و کره شمالی را به دلیل سرپیچی آنها از قوانین بینالمللی و رعایت نکردن استانداردهای مورد قبول جامعه جهانی و بیاحترامی به حقوق بشر، کاملا منصفانه میداند. اما به نوشته نویسنده کریستین ساینس مانیتور، برخی تحلیلگران نیز اعتقاد دارند که این گونه برچسب زدنها، راه مذاکره برای حل تنش موجود میان جامعه بینالمللی و کشورهای ایران و کره شمالی را میبندد.
«کره شمالی خطرناکتر است»
به باور اندرو باسوویچ، کارشناس روابط بینالمللی در دانشگاه «بوستون»، این رویکرد، به جای ایجاد تفاهم، سد ایجاد کرده و مانع پیشرفت میشود.
به عقیده آقای باسوویچ، ایران باوجود خطابههای آتشین رئیس جمهوری «دمدمی مزاجش»، کشوری «معقول و محتاط» است درحالی که کره شمالی کاملا غیرقابل پیش بینی است. از این رو به اعتقاد وی، کره شمالی دست کم در کوتاه مدت، بسیار خطرناکتر از ایران است.
تحلیلگر کریستین ساینس مانیتور در بخش دیگری از یادداشت خود، با اشاره به برخی چالشهای داخلی ایران از جمله اقتصاد بحرانزده، فشارهای ناشی از تحریمهای بینالمللی و قدرتگیری سپاه پاسداران در حوزههای اقتصادی و سیاسی، به این نتیجه میرسد که ایران به اندازه کره شمالی، تهدید کننده و خطرناک نیست.
به اعتقاد بروس جنتلسن، استاد علوم سیاسی دانشگاه «دوک دورهام» نیز در کوتاه مدت، نباید زیاد نگران ایران و حمله آن به آمریکا یا اسرائیل بود.
به نوشته کریستین ساینس مانیتور، رفتار «معقولانه» ایران، یکی از فاکتورهای مهمی است که تحلیلگران سیاسی، توجه به آن را برای فهم رفتار ایران، لازم میدانند. به نوشته این روزنامه اگر ایران آن طور که برخی توصیف کردهاند، استاد بازی شطرنج و مظهر عقلانیت است، کره شمالی مظهر جنون و بیعقلی است.
بر اساس تحلیل این روزنامه، برنامه هستهای ایران، نقش محوری در مبارزه ایدئولوژیک ایران با غرب دارد. مخالفت غرب با برنامه هستهای ایران به ویژه با غنیسازی اورانیوم، از دید حکومت ایران به مثابه نمونهای از تلاش غرب برای محروم ساختن ایران از دانش علمی و انرژی هستهای تلقی شده است.
به نوشته این روزنامه، برخلاف ادعای ایران در مورد پیروزی بر غرب، ایران از نظر استراتژیک، از سه سو به وسیله نیروهای آمریکایی محاصره شده است: عراق، افغانستان و خلیج فارس.
از سوی دیگر تحریمهای بینالمللی، ایران را از نظر جهانی منزوی ساخته و به اقتصاد آن لطمه زیادی وارد کرده است. همچنین اسناد اخیر منتشر شده توسط ویکیلیکس، نشان میدهد که کشورهای عرب همسایه، نگران جاهطلبیهای ایران در منطقه و دستیابی این کشور به سلاحهای هستهای هستند و از آمریکا انتظار دارند که به ایران حمله کند.
«صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران جای تردید دارد»
دریادار مایک مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا روز 28 نوامبر در گفتوگو با شبکه سی.ان.ان گفت که یک لحظه نیز ادعای ایران را درباره صلح آمیز بودن برنامه هستهای اش باور نمیکند و به همین دلیل، طرح حمله نظامی به ایران را به عنوان یک گزینه برای یک زمان مشخص، در نظر دارد.
به نوشته ساینس مانیتور، با وجود تنشهای موجود، تعداد کمی از متخصصان مسائل سیاسی، حمله نظامی را برای حل مسئله ایران و کره شمالی، در صدر لیست خود قرار دادهاند. آنها معتقد هستند که آمریکا میتواند با حمایت نظامی از کره جنوبی، رژیم کره شمالی را سرنگون سازد غافل از آنکه در صورت وقوع جنگ بین دو کره، سئول به خرابه تبدیل خواهد شد.
اما بسیاری از تحلیلگران مسائل سیاسی معتقد هستند که حمله نظامی به ایران برای متوقف کردن برنامه هستهای این کشور، تنها نتیجه منفی خواهد داشت و باعث خواهد شد که ایران بازرسان انرژی اتمی را از خاک خود خارج کرده و به طور پنهانی پروژه تولید بمب اتمی را ادامه دهد ضمن اینکه این موضوع خشم جهان اسلام را برخواهد انگیخت.
نویسنده کریستین ساینس مانیتور در پایان یادداشت خود، درک خواستههای طرف مقابل را قدم اولیه برای حل تنشهای موجود بین ایران و غرب میداند و از قول تحلیلگری به نام سهیمی مینویسد: رهبران ایران دو چیز میخواهند. اول اینکه میخواهند مطمئن شوند که کسی به ایران حمله نخواهد کرد و نظام اسلامی حفظ خواهد شد و به وسیله یک کشور خارجی سرنگون نخواهد شد. دیگر اینکه آنها از آمریکا انتظار دارند که ایران را نه تنها به عنوان یک مشتری بلکه به عنوان یک قدرت مهم منطقهای به رسمیت بشناسد.
برخی دیگر از تحلیلگران نیز «جنگ سرد» را به عنوان راه حلی برای مقابله با جاه طلبیهای هسته ای ایران و کره شمالی پیشنهاد میکنند.
برای حل تنشهای موجود بین ایران و غرب تنها راه وجود حکومت دموکراتيک و بر آمده از انتخابات آزاد خواهد بود.جنگ و يا تضمين به حکومت کودتا فقط ادامه بحران در منطقه و ادامه جنگ سنی و شيعی و فعاليت گروههای تروريستی از دو طرف خواهد بود که ترکش آن ساير مناطق را نيز در خواهد گرفت ..فراموش نکنيد ارسال اسلحه به سنگال و عراق و لبنان و افغانستان از طرف ج ا و گروه القاعده و جندالله از طرف عربستان را..