فعالان دانشجویی هشدار میدهند که در جریان رسیدگی به پرونده حمله کوی دانشگاه، دانشجویان زیر فشار گذاشته شدهاند تا اعتراف کنند که این حمله، پیآمد فعالیتهای آنان بوده است.
پس از گذشت یک سال و شش ماه از یورش نیروهای نظامی و لباس شخصیها به کوی دانشگاه تهران پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران، هنوز درباره عاملان این حمله اطلاعی داده نشده است.
شامگاه 24 خرداد سال 88، نیروهای نظامی و گروهی از نیروهای لباس شخصی به کوی دانشگاه تهران، مجموعه خوابگاههای دانشجویی این دانشگاه، حمله کردند و با دانشجویان درگیر شدند.
جمشید انصاری، نماینده عضو فراکسیون اصلاحطلبان مجلس، به تازگی گفته است که اساسا هیچگاه در مجلس کمیتهای برای بررسی حمله به کوی دانشگاه تهران تشکیل نشده است.
به گفته آقای انصاری حتی برخی نمایندگان مجلس به اعضای گروه حقیقتیاب اعتراض کردهاند که با چه اسناد و از کدام جایگاه قانونی موضوع را پیگیری میکنند و بنابراین اعضای کمیته هم «با اینکه به نتایجی رسیده بودند، مسئله را مسکوت گذاشته و دیگر پیگیری نکردهاند».
اما پیش از این محمدحسن ابوترابیفرد، نایب رئیس مجلس و کسی که از سوی علی لاریجانی، بهعنوان مسئول هیئت حقیقتیاب در بررسی حمله به کوی دانشگاه انتخاب شده است، میگوید که این هیئت دو گزارش در مورد کوی دانشگاه تهیه کرده و گزارشها را هم برای آیتالله علی خامنهای و شورای عالی امنیت ملی فرستاده است.
اما چرا پس از گذشت یک سال شش ماه و با توجه به خشونتهایی که به گواه عکسها و ویدئوهای منتشر شده در کوی دانشگاه اعمال شده بود، درباره پرونده کوی نتیجهای منتشر نمیشود؟
آقای ابوترابیفرد در اینباره گفته است: تصمیم گرفتیم زمانی گزارش این کمیته را به مردم و دانشگاهیان اعلام کنیم که «با نتایج ملموس و اقدامات جدی از سوی دستگاه قضائی روبهرو شده باشیم».
از سوی دیگر صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه، به عنوان بالاترین مقام دستگاه قضائی، انتقاد را متوجه «نیروهای امنیتی» میکند. او میگوید که آنها «در پرونده کوی دانشگاه، هیچ کمکی به دستگاه قضائی نکردهاند» و دستگاه قضائی «براساس اطلاعاتی که از دستگاههای دیگر رسید بر روی این پرونده کار میکند».
رئیس قوه قضائیه، همچنین گفته که نزدیک به 30 نفر در ارتباط با پرونده کوی دانشگاه «احضار شده و کیفرخواست آنها هم صادر شده است».او به تازگی در واکنش به خواست دانشجویان برای رسیدگی به این پرونده، به آنها گفته است که «از ما نخواهید در این زمینه تعجیل کنیم. امیدوارم پرونده کوی دانشگاه به خوبی به پایان برسد».
کوی دانشگاه؛ پروندهای ناتمام و ناکارآمدی مسئولان
نزدیک به دو سال از وقایع کوی دانشگاه تهران که در جریان اعتراضها به نتایج انتخابات ریاستجمهوری خرداد 1388 رخ داد، میگذرد. همان روزهای نخست چند نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با نظر علی لاریجانی رئیس مجلس، هیئت حقیقتیابی برای بررسی حوادث کوی تشکیل دادند. مسئولیت این کمیته با حسن ابوترابیفرد و اعضای آن علی عباسپور تهرانی، الیاس نادران، حمیدرضا کاتوزيان، علیرضا زاكانی و کاظم جلالی بودند.
اما پس از گذشت یک سال و شش ماه از این حادثه، نتایج تحقیقات این کمیته منتشر نشده و عاملان این واقعه هنوز معرفی نشدهاند.
فعالان دانشجویی در این باره هشدار میدهند که در جریان رسیدگی به این پرونده، به جای برخورد با نیروهای نظامی و شبه نظامی، دانشجویان متهم شده و زیر فشار گذاشته شدهاند تا اعتراف کنند که این حمله، پیآمد فعالیتهای تحریکآمیز آنان بوده است.
نسیم سرابندی، فعال دانشجویی و دبیر سابق کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت (طیف علامه)، در گفتوگو با «مردمک»، از این سکوت درباره متهمان پرونده کوی که گفته میشود برخی از آنها از نیروهای نظامی و امنیتی هستند، انتقاد کرده است.
او به «مردمک» میگوید: در فیلمی که از حمله به کوی در شب 24 خرداد سال 88 منتشر شد، نام عزیزالله رجبزاده، فرمانده انتظامی وقت تهران شنیده میشود اما هیچ خبری از احضار این فرد یا تشکیل پرونده برای او مطرح نیست، اما برعکس در رابطه با دانشجویان خیلی راحت آنها را بازداشت و احضار کرده و برایشان حکم صادر میکنند.
به گفته خانم سرابندی، در این زمینه با عدم شفافیت و نبود گزارش درباره نیروهای امنیتی دخیل در حادثه کوی و انتساب این حوادث به لباس شخصیها روبهرو هستیم که موجب میشود نیروهای امنیتی از پذیرش مسئولیت آن فرار کنند.
این فعال دانشجویی همچنین معتقد است که مجلس بهعنوان نهادی که وظیفه نظارت بر دستگاهها ازجمله وزارت علوم و دانشگاهها را دارد، باید گزارش هیئت تحقیق را منتشر میکرد، در حالی که جمشید انصاری از نمایندگان اقلیت مجلس به تازگی گفته که این کمیته مجلس اساسا شکل رسمی نداشته است.
نسیم سرابندی از دادستانی و قوه قضائیه نیز انتقاد میکند که به گفته او خود را مسئول نمیدانند، پروسه پرونده کوی را به جریان بیاندازند. او تاکید میکند که همه دستگاهها اعم از مجلس که به صورت علنی از وزیر علوم و رئیس دانشگاهها و مسئولان نیروهای نظامی، درباره وقایع شب 24 خرداد کوی دانشگاه سوال نکرد و قوه قضائیه و وزارت علوم که حتی واکنشی نسبت به این موضوع نشان ندادند، همه به دلیل ناکارآمدی و عدم پاسخگویی در این پرونده مسئول هستند.
دبیر سابق کمیسیون زنان تحکیم وحدت در واکنش به سکوت درباره پرونده کوی دانشگاه میافزاید: بارها دفتر تحکیم وحدت و انجمن اسلامی دانشگاه تهران در بیانیهها و اظهارات خود، درباره نحوه پیگیری پرونده کوی دانشگاه تهران از مسئولان سئوال کردند. آنها هشدار دادند که پیگیریها روند معکوسی پیدا کرده و به جای عاملان این پرونده، این دانشجویان هستند که بازداشت و احضار میشوند.
این فعال جنبش دانشجویی در اینباره تاکید میکند: حتی دانشجویان را متهم کردهاند که مسبب دخول نیروهای امنیتی به داخل کوی و تهییج آنها بودهاند، درحالی که فیلم موجود از وقایع شب 24 خرداد کوی، چیز دیگری را نشان میدهد و برخلاف این ادعاها علیه دانشجویان است.
خانم سرابندی ادامه میدهد: در رابطه با پرونده کوی، نزدیک به 20 دانشجو بازداشت و 40 تا 50 دانشجو بازجویی شدند. شماری از دانشجویان دانشگاه تهران اخراج و برخی از تحصیل محروم شدند. در دانشگاه صنعتی اصفهان و شیراز هم بیشتر در کمیتههای انضباطی دانشگاه با دانشجویان برخورد شد و تعدادی اخراج و از تحصیل محروم شدند.
او توضیح میدهد: وقایعی مشابه کوی دانشگاه تهران که براساس گزارشها منجر به کشتهشدن پنج نفر از دانشجویان، بازداشت و ضرب و شتم و فحاشی آنها شد، در دیگر دانشگاهها هم رخ داد. به گفته او، براساس برخی گزارشها یکی از دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان کشته شد و رئیس دانشگاه شیراز هم در اعتراض به برخوردها علیه دانشجویان استعفا داد اما بعد از گذشت بیش از یک سال هیچ خبری درباره آنها منتشر نمیشود و این حوادث آنطور که باید در مرکز اخبار قرار نگرفته است.
این فعال جنبش دانشجویی به روند برخورد با دانشجویان اعتراض میکند و میافزاید: خوابگاه و محل زندگی و تحصیل دانشجویان، آسیبپذیرترین مکان برای ترساندن دانشجویان و ایجاد رعب و وحشت در آنهاست، مخصوصا اینکه این اتفاقات در شب رخ داده که خیلی وحشیانه است. به گفته او، این رویدادها در شرایطی رخ داده که نیروهای نظامی براساس قانون، نمیتوانند به محل زندگی و تحصیل دانشجویان وارد شوند.
حمله به کوی دانشگاه؛ «فاجعهای وسیع»
چند ماه پیش الیاس نادران، نماینده تهران در مجلس و عضو کمیته حقیقتیاب، نیز از عدم اطلاعرسانی درباره پرونده کوی دانشگاه انتقاد کرد. او گفت: «فاجعه وسیعی» در کوی رخ داد، اما نمیدانم آقایان چه بهانهای برای عدم اطلاع رسانی در این پرونده دارند. رسیدگی سریع و برخورد قاطع با عوامل این پرونده یکی از نقاط مثبت حوادث پس از انتخابات است و دانشجویان، مردم و آسیب دیدگان این حادثه حق دارند از سرنوشت این پرونده مطلع شوند.
آقای نادران گفته بود که پرونده کوی به سرانجام خوبی رسیده و متخلفان آن نیز «احکام قضائی» دریافت کردهاند اما «اهمال و سستی مسئولان» در بیان جزئیات این پرونده و افشای عملکرد متخلفان، موجب شده که برخی تصور کنند نظام، دستگاه قضائی وکمیته پیگیری حوادث در این رابطه کمکاری کرده است.
او همچنین گفته بود که اگر مسئولان در اینباره اطلاعرسانی نکنند، اطلاعات و جزئیات این پرونده را مستقیما در اختیار رسانهها قرار میدهد.
غلامحسین محسنیاژهای، دادستان کل کشور و سخنگوی قوه قضائیه در اینباره گفته است: در پرونده کوی دانشگاه «هم افراد نظامی و انتظامی و هم افراد عادی متهم بودند» اما چون اتهام اصلی پرونده متوجه افراد نظامی است، در دادسرا و دادگاه نظامی، به اتهام همه متهمان یکجا رسیدگی میشود.
با اینکه هنوز خبری از گزارش کمیته حقیقتیاب مجلس منتشرنشده و قوه قضائیه تکلیف عاملان این حادثه را نیز مشخص نکرده است، چندی پیش برخی منابع خبری دانشجویی اعلام کردند که قاضی غلامحسین ترکی، بازپرس ویژه دادسرای نظامی تهران، شمار زیادی از دانشجویان ساکن کوی را به سازمان قضائی نیروهای مسلح احضار کرده است.
فعالان دانشجویی نیز نسبت به نحوه احضار و مکان احضار دانشجویان اعتراض کردند اما مامور احضارکننده گفته بود که تمام پروندههای دادگاه انقلاب، وزارت اطلاعات و حراست دانشگاه در رابطه با کوی دانشگاه باید به دادسرای نظامی تهران منتقل شود.
این در شرایطی است که به جای رسیدگی به پرونده کوی و معرفی عاملان آن، دانشجویان احضارشده را متهم کردند که در تجمعهای اعتراضآمیز پس از انتخابات حضور داشتهاند، سنگ پراکنی کرده، بانک آتش زدهاند و به معابر عمومی و خصوصی آسیب زدهاند. پرتاب کوکتل مولوتوف، درگیری با مأموران، توهین به مسئولان و مقدسات نظام برای تحریک نیروهای بسیج و انتظامی برای حمله به کوی دانشگاه، از دیگر اتهاماتی است که علیه این دانشجویان مطرح شد.
شماری از این دانشجویان به زندان اوین منتقل شدند و برای برخی وثیقههای 10 تا 50 میلیون تومانی درنظر گرفته شد.
سجاد اکبری از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با قرار وثیقه 50 میلیونی، سینا چگینی از دانشکده علوم اجتماعی با قرار وثیقه 50 میلیونی، پیام صالحی از دانشکده مدیریت با قرار وثیقه 50 میلیونی، حسینی از دانشکده مدیریت، قیصری از دانشکده تربیت بدنی و شریفی از دانشکده تربیت بدنی با قرار وثیقه 10میلیونی از جمله دانشجویانی هستند که احضار و بازداشت شدند.
برخی از این دانشجویان پس از آزادی از زندان اوین اعلام کردند که در بندی غیر از بندهای امنیتی معروف اوین بازداشت بودند و برای پذیرش اتهامها و اظهار ندامت شدید از رفتار خود و همچنین پذیرفتن مسئولیت رخدادهای کوی، به شدت تحت فشارهای مختلف روانی و جسمی قرار گرفتند.
فعالان دانشجویی در واکنش به این اقدامات علیه دانشجویان، در رسانههای خبری خود اعلام کردند که دلیل اینگونه برخوردها این است که مسئولان قضائی را برای دادن رای و ارائه گزارش به مسئولان نظام و بستن پرونده کوی، تحت فشار قرار دهند و با هدف ایجاد رعب و وحشت، فضای دانشگاهها را امنیتی کنند.
شورای تهران دفتر تحکیم وحدت هم در واکنش به اقدامات چند ماه پیش قوه قضائیه علیه دانشجویان و احضار و بازداشت آنها، بیانیهای صادر کرد و نسبت به «تغییر جای شاکی و متهم و سناریوسازی علیه فعالان دانشجویی» هشدار داد.