یکی از گروه‌های دیده‌بان سلاح‌های اتمی می‌گوید، ویروس کامپیوتری استاکس‌نت، در سال گذشته، نزدیک به 1000 دستگاه سانتریفیوژ سوخت هسته‌ای ایران در پایگاه غنی‌سازی اورانیوم در نطنز را از کار انداخته است.

به گزارش روزنامه کریسچن ساینس مانیتور، طبق گزارش فصلی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، همه چیز برای برنامه هسته‌ای ایران تا 16 نوامبر 2009 خوب بود. در این تاریخ، شاهد افزایش قابل توجهی در تعداد سانتریفیوژهای نصب شده در نطنز هستیم که بالغ بر 8692 دستگاه سانتریفیوژ است.

اما گزارش فصلی بعدی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در 18 فوریه 2010، علائمی از وجود مشکل را در این سیستم نشان می‌دهد. بر اساس گزارش موسسه علوم و امنیت بین المللی(ISIS) که در 23 دسامبر 2010 منتشر شده، ایران بعد از این تاریخ، حدود 1000 سانتریفیوژ نصب شده را (یعنی بیشتر از یک دهم کل سانتریفیوژها) کنده و از رده خارج کرده است.

به گزارش این موسسه، با این‌که ایران سعی کرده سانتریفیوژهای جدید را جایگزین سانتریفیوژهای از کارافتاده قدیمی سازد اما سرعت تخریب سانتریفیوژها بیشتر از سرعت جایگزینی آنها بوده است.

این گزارش، ویروس کامپیوتری استاکس نت را دلیل خرابی سانتریفیوژهای پایگاه هسته‌ای نطنز می‌داند.

ویروس استاکس‌نت که تیرماه گذشته کشف شد، در کامپیوترها به دنبال برنامه‌ای از شرکت آلمانی زیمنس می‌گشت که از آن برای کنترل لوله‌های نفتی، تجهیزات پالایشگاهی، مراکز تولید الکتریسیته و دیگر تاسیسات صنعتی استفاده می‌شود.

به گفته کارشناسان، این ویروس به مراکز مختلفی در سراسر جهان حمله کرده، اما حدود 60 درصد اهداف استاکس‌نت، کشور ایران و تاسیسات هسته‌ای آن بوده است.

به نوشته روزنامه کریسچن ساینس مانیتور، گزارش موسسه علوم و امنیت بین‌المللی، با مطالعات قبلی شرکت سایمنتک که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های ضد ویروس کامپیوتری است و نیز با تحقیقات رالف لنگنر، پژوهش‌گر آلمانی، همخوانی دارد.

بر اساس مطالعات شرکت سایمانتک و تحقیقات آقای لانگنر، ویروس استاکس نت با فرکانس‌های مشخص به سیستم‌های کنترل دستگاه‌هایی که موتور سانتریفیوژها را هدایت کرده و سرعت چرخش آنها را تنظیم می‌کند، حمله کرده‌اند.

تحقیقات شرکت امنیت کامپیوتری سایمنتک، پیش‌تر، نظریه خرابکاری در سیستم هسته‌ای ایران را اثبات کرده و به نشانه‌های واضحی اشاره کرده که بر اساس آنها می‌توان گفت؛ خرابکاری استاکس‌نت، تغییررفتار تجهیزات موسوم به «درایوهای مبدل فرکانس» را سبب شده است.

درایو مبدل فرکانس، نیرویی است که می‌تواند فرکانس خروجی کنترل‌کننده سرعت موتور را تغییر دهد. هرچه این فرکانس بالاتر باشد، سرعت موتور هم بالاتر خواهد بود. بر اساس تحقیقات اریک چین، محقق شرکت سایمنتک، استاکس‌نت می‌تواند در درایوهای کنترل‌کننده سیستم‌ها خرابکاری کند.

رالف لانگنر، کارشناس آلمانی امنیت کامپیوترنیز قبلا گفته است: آلوده شدن کامپیوترهای ایران به استاکس‌‌نت نشان می‌دهد که هر یک از دشمنان ایران با داشتن یک توانمندی پیشرفته در جنگ سایبری در این ماجرا دخالت داشته‌اند و گفته می‌شود که آمریکا و اسرائیل این توانمندی را دارند.

مطابق گزارش موسسه علوم و امنیت بین المللی، ایران در این مدت، به سرعت سانتریفیوژهای تخریب شده را تعویض کرده اما با این حال، تعداد سانتریفیوژهای نصب شده ایران در ماه نوامبر، خیلی کمتر از این تعداد در یک سال قبل بود.

بر اساس گزارش بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تعداد سانتریفیوژهای سالم ایران در ماه نوامبر 2010، از 4000 عدد به 4800 عدد رسیده است.

گزارش موسسسه علوم و امنیت بین‌المللی همچنین می‌افزاید که ایران در اواسط ماه نوامبر، ناگهان فعالیت غنی‌سازی اورانیوم را به خاطر آسیب‌های جدی در سیستم سانتریفیوژها، متوقف کرد. اگرچه مقام‌های رسمی ایران، هیچ دلیلی برای متوقف کردن فعالیت هسته‌ای خود ارائه نکردند.

اما بسیاری از متخصصان امنیت کامپیوتری معتقدند که استاکس نت تا حد زیادی، کارایی سیستم هسته‌ای ایران را دچار مشکل کرده است.

به گزارش موسسه علوم و امنیت بین‌المللی، «اگر هدف استاکس نت، نابودی سریع کل سانتریفیوژهای ایران بوده، باید بگوییم که در هدف خود شکست خورده است اما اگر هدف نابودی تعداد محدودی از این سانتریفیوژها و به عقب انداختن برنامه هسته‌ای ایران بود، باید گفت که در هدفش، حداقل موقتا، موفق بوده است».

مقام‌های ایران، مدتی پیش حمله استاکس‌نت به تاسیسات هسته‌ای ایران را تائید کردند. اگرچه محمود جعفری، مدیر‌مسئول پایگاه هسته‌ای بوشهر، ششم مهرماه گفته بود که هیچ آسیبی به دستگاه‌های اصلی پایگاه اتمی بوشهر وارد نشده است.

بسیاری از تحلیل‌گران سیاسی معتقدند که آمریکا یا اسرائیل و یا حتی چین یا روسیه، عامل تکثیر ویروس استاکس نت برای ضربه زدن به برنامه هسته‌ای ایران بوده‌اند.

دولت‌های غربی و اسرائیل، خرابکاری در سیستم هسته‌ای ایران را یکی از راه‌های کند کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران می‌دانند.

ایران می‌گوید که با غنی‌سازی اورانیوم، می‌خواهد سوخت لازم را برای نیروگاه‌های هسته‌ای خود که با اهداف صلح‌طلبانه طراحی شده‌اند، تامین کند اما آمریکا و دولت‌های غربی دیگر، گفته‌های ایران را باور ندارند و معتقدند که جمهوری اسلامی، قصد دارد بمب هسته‌ای تواید کند.

گزارش موسسه علوم و امنیت بین‌المللی، انگشت اتهام را متوجه کشور خاصی نمی‌سازد اما می‌گوید که دشمنان آمریکا می‌توانند با استفاده از ویروس استاکس نت، منافع آمریکا را در آینده به خطر بیندازند.

به گزارش این موسسه، کشورهای دشمن آمریکا، می‌توانند با تغییر کد استاکس نت، حملات خود علیه صنایع کلیدی آمریکا را عملی سازند. این نوع حملات می‌تواند باعث تعطیلی بسیاری از نیروگاه‌های برق و تاسیسات حیاتی دیگر این کشور شود و به این ترتیب یک بحران ملی برای آمریکا ایجاد کند.