اتحادیه اروپا در پاسخ به دعوت ایران برای بازدید از تاسیسات هستهای، اعلام کرد که تصمیمگیری در این باره بر عهده آژانس بینالمللی انرژی اتمی است. پیش از این آمریکا این دعوت ایران را اقدامی گمراهکننده خوانده بود.
مایکل من، سخنگوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز چهارشنبه ششم ژانویه (15 دی) گفت که اتحادیه اروپا دعوتنامهای برای بازدید از تاسیسات هستهای ایران دریافت کرده است اما درنهایت بازدید از این مراکز برعهده بازرسان آژانس است.
کمتر از یک ماه مانده به دور بعدی مذاکرات هستهای ایران و 1+5، رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه، تایید کرد که ایران از نمایندگان چند کشور عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی دعوت کرده تا از تاسیسات هستهای در نطنز و اراک در روزهای ۱۵ و ۱۶ ژانویه (۲۵ و ۲۶ دی) بازدید کنند.
منابع دیپلماتیک در دیدهبان هستهای سازمان ملل در وین اعلام کردند که این دعوتنامهها برای نمایندگان روسیه، چین، مصر، کوبا و مجارستان فرستاده شده است. مجارستان ریاست دورهای اتحادیه اروپا را برعهده دارد. این منابع گفتهاند که ایران از نمایندگان آمریکا، فرانسه، بریتانیا و آلمان برای بازدید از تاسیسات هستهای نطنز و اراک دعوت نکرده است.
سخنگوی اتحادیه اروپا در واکنش به این دعوتنامه، گفت که این اتحادیه به دعوتنامه ایران پاسخ نداده است و این بازرسان آژانس هستند که باید از تاسیسات هستهای ایران بازدید کنند.
پیش از این فیلیپ کراولی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در واکنش به این اقدام ایران گفته بود: دعوت ایران برای بازدید از تاسیسات هستهای این کشور یک اقدام صرفا «گمراهکننده» است و این کشور قصد همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را ندارد.
اقدام کمسابقه و نامتعارف ایران در آستانه ازسرگیری گفتوگوهای هستهای ایران با نمایندگان گروه 1+5 اعلام شده که قرار است اواخر ژانویه (اوایل بهمن) در استانبول برگزار شود.
کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ریاست گفتوگوهای هستهای ایران در استانبول را برعهده دارد. نمایندگان گروه 1+5 شامل آمریکا، فرانسه، بریتانیا، چین، روسیه و آلمان در گفتوگوهای هستهای ایران در استانبول شرکت خواهند کرد.
پاسخ برخی از دعوتشدهها
همزمان یک مقام دولت چین اعلام کرده است که دعوت ایران برای بازدید از تاسیسات هستهای را بررسی خواهد کرد.
هنگ لی، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، گفته است که چین به گفتوگو با ایران درمورد برنامه هستهای ادامه خواهد داد و از دیگر کشورهای عضو گروه 1+5 انتظار دارد در فرآیند گفتوگوهای هستهای براساس روحیه همکاری شرکت کنند.
حسام زکی، سخنگوی وزارت امور خارجه مصر، نیز اعلام کرد که کشورش از تاسیسات هستهای ایران بازدید خواهد کرد.
وزارت امور خارجه مجارستان گفته است که پاسخ به دعوت ایران را پس از رایزنی با تمام اعضای اتحادیه اروپا اعلام خواهد کرد.
براساس گزارش خبرگزاری رویترز «تردید اتحادیه اروپا برای پاسخ سریع به دعوت ایران، احتمالا به این معنی است که آنها دعوت ایران را قبول نخواهند کرد.»
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، گفته است که این اقدام ایران در راستای رفتاری است که تاکنون در موضوع هستهای خود دنبال کرده و به صورت شفاف و صریح در زمینه فعالیتهای صلحآمیز هستهای داشته است.
کشورهای غربی ایران را متهم میکنند که در پی تولید تسلیحات هستهای است. ایران همواره این اتهام را رد کرده است و میگوید که به دنبال استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای است.
دعوت ایران از نمایندگان کشورهای عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای بازدید از تاسیسات هستهای، کمسابقه بوده است. مقامهای ایرانی آخرین بار در بهمن 84، (فوریه ۲۰۰۷) چنین دعوتی کرده بودند.