علی اکبر صالحی، سرپرست وزارت خارجه در سفرش به عراق، احتمال دخالت کشورش در امور داخلی عراق را رد کرد.

او افزود: همه می‌دانیم که ایران جز خیرخواهی برای ملت عراق نمی‌خواهد و «این از باب عقلانیت است»؛ زیرا اگر همسایه‌ ما در امنیت نباشد ما هم در امنیت نخواهیم بود.

آقای صالحی که به عراق سفر کرده است، روز چهارشنبه پنجم ژانویه (۱۵ دی) در یک کنفرانس مطبوعاتی با حضور هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق، در بغداد تاکید کرد که ایران به حمایت از روند سیاسی در عراق «براساس حاکمیت مردمی و مشارکت تمام گروه‌های عراقی» ادامه خواهد داد.

آقای صالحی که متولد کربلا است و در این کنفرانس به زبان عربی صحبت می‌کرد، ابراز امیدواری کرد که دولت جدید عراق به ایجاد ثبات در این کشور جنگ‌زده و خروج نیروهای «کشورهای بیگانه» کمک کند. او روابط آینده ایران و عراق را «بسیار روشن» توصیف کرد و افزود: هیچ مشکلی در راه توسعه مناسبات دو کشور وجود ندارد.

او همچنین اعلام کرد که سفر او به عراق در راستای تبریک به دولت و ملت عراق برای تشکیل دولت جدید و گسترش روابط دوجانبه انجام شده است.

پس از هشت ماه بن‌بست برسر تعیین دولت عراق، نمایندگان مجلس این کشور ماه گذشته درمورد تشکیل دولت جدید به توافق رسیدند که براساس این توافق نخست‌وزیر و رئیس‌جمهوری عراق اعلام شدند. براساس توافق نمایندگان مجلس عراق نوری مالکی، چهره برجسته شیعه این کشور نخست‌وزیر اعلام شد و جلال طالبانی رئیس‌جمهوری عراق باقی ماند.

سرپرست وزارت امور خارجه ایران هم چنین در دیدار با جلال طالبانی، رئیس‌جمهوری عراق، دعوت‌نامه محمود احمدی‌نژاد از آقای طالبانی را برای سفر به تهران به او داد.

گفت‌وگو درباره گروه مجاهدین خلق

از سوی دیگر، هوشیار زیباری، وزیر امور خارجه عراق، گفته است که در دیدار با آقای صالحی موضوع «مجاهدین خلق»، گروه مخالف مسلح جمهوری اسلامی، مورد بحث قرار گرفته است.

آقای زیباری به جزئیات گفت‌وگوهای خود و آقای صالحی درمورد مجاهدین خلق اشاره نکرد، اما تاکید کرد: قانون اساسی عراق به هیچ سازمانی اجازه نمی‌دهد در خاک عراق به همسایگان عراق حمله کند.

در زمان جنگ ایران و عراق در سال ۱۹۸۰ (سال‌های ۱۳۶۰) مجاهدین خلق که مقام‌های جمهوری اسلامی از این گروه با عنوان «منافقین» نام می‌برند در کنار صدام حسین، رئیس‌جمهوری پیشین عراق، علیه ایران جنگیدند. بسیاری از طرفداران این گروه مخالف جمهوری اسلامی در پادگان اشرف در شمال بغداد زندگی می‌کنند که در محاصره نیروهای عراقی است.

گمانه‌زنی درمورد ماموریت صالحی

ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهوری ایران پس از انقلاب 1357، بر این باور است که علی‌اکبر صالحی با درخواست‌هایی به عراق سفر کرده است.

به گفته آقای بنی‌صدر، اسناد ویکی لیکس نشان می‌دهد که عراقی‌ها از دخالت سپاه پاسداران در عراق درمورد اعتراض به حضور اعضای مجاهدین خلق شکایت داشته‌اند.

از سوی دیگر، علیرضا نوری‌زاده، تحلیلگر «مرکز مطالعات ایران و اعراب» در لندن، گفته است که سفر آقای صالحی به عراق به درخواست نوری مالکی، نخست وزیر عراق بوده است. به گقته اقای نوری‌زاده، آقای مالکی، نمی‌خواهد از ایران یک دشمن بسازد، اما در عین حال می‌خواهد به کشورهای عربی نشان بدهد که یک فرد مستقل است.

به گفته آقای نوری‌زاده دولتمردان کشورهای عربی به‌ویژه مقام‌های عربستان سعودی‌ به آقای مالکی در نخستین دولت خود با تردید نگاه می‌کردند و هرگز 100درصد به او اعتماد نداشتند؛ اما این بار کاملا متفاوت است. به گفته این تحلیلگر، آقای مالکی در این دوره خطی ترسیم خواهد کرد و براساس آن نشان خواهد داد که دست‌نشانده دولتمردان ایران نیست.

به گفته آقای نوری‌زاده، «نوری مالکی عضو حزب الدعوه شیعه عراق است که همواره تلاش کرده روابط خود را نه با ایران بلکه با کشورهای عربی حفظ کند».

نفوذ ایران بر جریان صدر

هم‌زمان با سفر علی اکبر صالحی به عراق، خبر رسید که مقتدا صدر، روحانی شیعه و جنجالی عراق و رهبر «جریان صدر» که چند سالی در ایران بود، از ایران به کشورش بازگشته است. او که از مخالفین صدام حسین و حضور خارجیان در عراق بود از سال 1386 به صورت مخفیانه در شهر قم زندگی می‌کرد و اکنون لس آنجلس تایمز در گزارشی اعلام کرده که او از قم به نجف رفته است.

در ترکیب تازه دولت عراق که حدود دو هفته پیش تشکیل شد چند وزارت‌خانه و مشاور وزیر به جریان مقتدا صدر سپرده شد.

جریان صدر که ۳۹ کرسی مجلس عراق را در دست دارد ابتدا با نخست‌وزیری دوباره نوری مالکی مخالف بود اما گفته می‌شود در نتیجه نفوذ ایران بر این گروه، در نهایت از نخست‌وزیر مالکی حمایت کردند.

ایران و عراق پس از سقوط صدام حسین در پی حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، خیلی نزدیک شده اند.