روزنامه انگلیسی گاردین یکشنبه 19 دی، نهم ژانویه، در یادداشتی با عنوان «بریتانیا و آمریکا باید از حمایت مجاهدین خلق پرهیز کنند» مینویسد که غرب باید نسبت به ایران موضع سختی اتخاذ کند؛ اما حمایت از گروههایی نظیر سازمان مجاهدین خلق را از نظر اخلاقی و استراتژیک «اشتباه» ارزیابی میکند.
ماتیو پاتریج، نویسنده این یادداشت خود را چنین آغاز میکند:
چند روز پس از عملیات بارباروسای (1) هیتلر در سال 1941، چرچیل نظر پیشین خود را نسبت به بیزاری از استالین در عبارت مشهوری برگرداند و آمریکاییهای انگلیسیتبار از تلاش جنگجویانه شوروی سابق حمایت کردند که منجر به پیروزی در جبهه شرق شد.
حمایت آمریکا از نیروهای ضد شوروی در افغانستان نیز در طی دهه 1980 یکی از عوامل کلیدی پشت صحنه برای فروریختن پرده آهنینی بود که بلوک شرق را از غرب جدا میکرد.
این دو نمونه روشن میکند که گاهی حمایت از دولتها یا ائتلافهای نفرتانگیز که افراد منزجرکننده را در خود دارد ضروری است. اما در منطق «دشمن ِ دشمن من، دوست من است» محدودیتهایی هم وجود دارد.
تصمیم آمریکا و بریتانیا برای اجازه فروش سلاح به صدام حسین باعث شد که عراق به حکومتی حتی بدتر از کشوری تبدیل شود که علیهاش میجنگید (ایران) و صدام حسین را قادر ساخت تا متعاقب آن کویت را اشغال کند.
هم چنین ژستهای دلجویانه از طالبان در اواخر دهه 1990 میلادی نهتنها باعث جدایی آنها از القاعده نشد بلکه این معنا را داشت که رئیس جمهوری وقت آمریکا، بیل کلینتون، در شرایطی از طالبان دفاع کرده است که آنها مردم افغانستان را بیرحمانه سرکوب میکردند.
در پرتوی این وقایع، شرکت رادلف جولیانی، شهردار سابق نیویورک، و تام ریج، وزیر پیشین امنیت داخلی آمریکا، در کنفرانسی که از سوی طرفداران سازمان مجاهدین خلق تشکیل شده بود مایوس کننده است؛ سازمانی که فعالیتش در حال حاضر در آمریکا (و نه در بریتانیا یا سایر کشورهای اتحادیه اروپا) ممنوع است.
ظاهرا اهداف مجاهدین خلق ـ برکناری حکومت کنونی خامنهای- احمدینژاد در ایران و جایگزینی یک دولت دموکراتیک سکولار ـ ستودنی است و باید آشکارا مورد حمایت قرار گیرد. اما بین لفاظیهای این گروه و اعمال گذشته آن به خصوص ارتباط آنها با صدام حسین بین سالهای 1986 تا 2003 فاصله بسیاری وجود دارد.
به نظر شورای روابط خارجی آمریکا (2)، سازمان مجاهدین خلق در سال 1991 در انتقامجوییهای بیرحمانه علیه کسانی که در برابر حکومت عراق بهپاخاسته بودند شرکت مستقیم داشته است. در واقع گستره عمل این گروه به عنوان بازوی موثر حکومت دیکتاتوری صدام حسین، وقتی کاملا روشن می شود که ملاحظه شود این سازمان به هنگام محاصره عراق از سوی نیروهای آمریکایی در سال 2003 دارای 2000 تانک، خودروی زرهپوش و قطعات توپخانه سنگین بوده است.
عجیب است که رهبران این گروه پیش از جدایی از آیت الله خمینی، با دولت روحانیسالار ایران همکاری داشتند و در اشغال سفارت آمریکا در تهران مستقیما شرکت کردند.
اما راه حل از جمله حمایت از گروههای صادق طرفدار دموکراسی در ایران است.
اگرچه جولیانی و ریج در مقایسه با جمهوریخواهان کنونی اعتبار زیادی در صحنه سیاست خارجی دارند، اما توصیه آنها مبنی بر اینکه با مجاهدین خلق باید مدارا شود و از آنها حمایت شود، اشتباه است.
---
(1) عملیات بارباروسا: نام رمزی حمله نیروهای متحدین به خطوط دفاعی روسیه در اروپا در ژوئن سال 1941 بود.
(2) شورای روابط خارجی: سازمان غیرانتفاعی در آمریکاست که اتاق فکر در زمینه سیاست خارجی و امور بینالمللی شمرده میشود و دارای نظرات کارشناسی است. این سازمان ناشر مجلهای است که ماهی دو بار انتشار مییابد.