با تدوین آیین‌نامه پوشش برای دانشجویان پزشکی، محدودیت‌ها برای ظاهر دانشجویان در فضاهای آموزشی و دانشگاهی تشدید می‌شود.

در ماه‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری 1388 و اعتراضات به نتایج آن، طرح‌های مربوط به «حجاب» و «عفاف» که از پرحاشیه‌ترین طرح‌های رئیس‌جمهوری ایران به شمار می‌رفتند، گویی به فراموشی سپرده شد.

اما با تذکرهای برخی از روحانیون و شماری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در ماه‌های گذشته اما، این موضوع بار دیگر به یکی از دغدغه‌های اصلی مسئولان وزارت علوم تبدیل شد.

دور جدید برخوردهای وزارتخانه علوم، تحقیقات و فن‌آوری  با «بدحجابان» اردیبهشت امسال زمانی آغاز شد که احمد جنتی در نماز جمعه تهران، از «شل گرفته‌شدن» موضع حجاب در 20 سال گذشته شکایت کرد.

این خطیب نماز جمعه از مسئولان وزارت علوم خواست که تنها به کار «فرهنگی» بسنده نکنند و به عنوان مثال، با استفاده از اهرم «نمره» دانشجویان را مجبور به رعایت حجاب و عمل به قانون کنند.

توصیه احمد جنتی برای استفاده از اقدام عملی از سوی بسیاری از دانشگاه‌ها شنیده شد و برخی از آنها از فردای اعتراض وی، با بدحجابان برخورد کردند و در مواردی حتی حکم به تعلیق از تحصیل یا حذف درس نیز صادر کردند.

در همین حال برای مدون کردن مصادیق بدحجابی نیز نهادی با نام شورای هماهنگی فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها تشکیل شد که اعضای آن را، معاونان فرهنگی وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی، جهاد دانشگاهی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها تشکیل می‌دادند.

اعضای این شورا در 19 مصوبه به «معزل» بدحجابی و ارائه راه‌ حل‌هایی برای مقابله با بدحجابی پرداختند. یکی از نوآوری‌های این شورا، تهیه شناسنامه فرهنگی برای دانشجویان برای کنترل رفتارها و «حجاب و عفاف» آنها بود و حتی «مصرف سیگار» هم بر اساس این مصوبات در دانشگاه‌های علوم پزشکی ممنوع اعلام شد.

جلب توجه؛ مصداق بدحجابی

مسئولان همواره یکی از معیارهای بدحجابی را «جلب توجه کردن» می‌دانند و برای مثال، غلامرضا خواجه سروری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، رعایت حجاب را پوشیدن لباسی می‌داند که «در عرف مردم و دانشگاهیان جای داشته باشد» و «جلب توجه نکند».

معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم که بدحجابی را «جرم» می‌خواند، معتقد است که لباس دختران باید «گشاد و بلند» و به صورت کلی، آن‌گونه باشد که «حجم کلی بدن خانم‌ها را نشان ندهد» و پسران نیز نباید لباس‌های «جلف» به تن کنند که «با حركتی، قسمتی از بدن آنها مشخص می‌شود».

نمونه آخر تعیین مصادیق بدحجابی برای تعیین حد و مرز و مبارزه با آن، خبر تدوین آیین‌نامه پوشش برای دانشجویان پزشکی طی دو ماه آینده بود که سه‌شنبه 20 دی‌ماه از سوی فریبا قربانیان، سرپرست امور فرهنگی معاونت دانشجویی وزارت بهداشت اعلام شد.

براساس گفته‌های خانم قربانیان، تنها 10 درصد این آیین‌نامه‌ «رفتاری» به پوشش اختصاص یافته است و انتظار می‌رود در آن به مصادیق رفتارهای خلاف عفت هم اشاره شود.

در خبری دیگر هم جزئیاتی از آیین‌نامه انضباطی برای دانشجویان دختر و پسر که از سوی مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم به دانشکده تربیت دبیر فنی، آموزشکده فنی و حرفه‌ای، کشاورزی، تربیت بدنی و مراکز تربیت معلم ابلاغ شده، منتشر شد.

در این آیین‌نامه پسران از استفاده از ژل مو منع شده‌اند و اندازه مناسب برای موی آنها تا سر یقه (لباس) تعیین شده است. در مقابل، دختران دانشجو هم حق ندارند مانتوهای کوتاه یا چسبان و بالاتر از زانو و با رنگ‌های «تند و زننده» به تن کنند.

پس از انقلاب ایران در بهمن سال 1357 و پس از به پایان رسیدن انقلاب فرهنگی و پاک‌سازی استادان و دانشجویانی که «غرب‌زده» به شمار می‌رفتند، آن‌هایی که توانستند در سال 1362  به محیط دانشگاه بازگردند، سال‌ها با سخت‌گیری‌های بسیاری در زمینه پوشش و رفتار دست و پنجه نرم ‌کردند.

با انتخاب محمد خاتمی به سمت ریاست جمهوری در سال 1376 فضا آرام‌آرام بازتر شد و دانشجویان توانستند با آزادی بیشتری در محیط دانشگاه رفت‌وآمد کنند.

با وجود آن‌که محمود احمدی‌نژاد در مناظره انتخاباتی‌اش در سال 1384 ادعا می‌کرد که «مشکل کشور موی جوانان نیست»، آیین‌نامه‌ها و باید و نبایدهایی که از چند ماه گذشته از سوی حراست دانشگاه‌ها و مراجع بالاتر به دانشجویان تحمیل می‌شود، بسیاری را با این سوال روبه‌رو می‌کند که آیا دانشگاه‌های ایران، دهه شصتی دوباره را تجربه خواهند کرد؟