برنامه بازدید از تاسیسات هستهای ایران بدون حضور روسیه، چین، قدرتهای اروپایی، ترکیه و برزیل در روزهای ۲۵ و ۲۶ دی برگزار خواهد شد.
علیاصغر سلطانیه، نماینده جمهوری اسلامی در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز جمعه ۲۴ دی اعلام کرد که نمایندگان کشورهای جنبش عدم تعهد، کشورهای در حال توسعه، اتحادیه عرب، ونزوئلا و سوریه دعوت تهران را برای بازدید از تاسیسات غنیسازی اورانیوم اصفهان در نطنز و راکتور آب سنگین در اراک که هنوز نیمه کاره است، پذیرفتهاند.
آقای سلطانیه به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که این بازدید نشاندهنده «نهایت شفافیت» در برنامه هستهای ایران است و دیپلماتها خواهند توانست «هر آنچه میخواستند ببینند».
نماینده ایران در آژانس به این پرسش که نمایندگان چه کشورهای دیگری برای بازدید به ایران دعوت شدهاند، پاسخی نداد.
با این همه، چین و اتحادیه اروپا در روزهای گذشته به صورت رسمی اعلام کردند که این دیدار را رد کردهاند. همچنین روسیه اعلام کرده است که چنین بازدیدهایی کار متخصصان است و نمیتواند جایگزین مذاکرات شود.
به گزارش آسوشیتدپرس، دیپلماتها میگویند که روسیه، سوئیس، ترکیه و برزیل یا دعوت ایران را رد کردهاند یا تا امروز، یعنی یک روز مانده به روز بازدید، به آن پاسخ ندادهاند.
برزیل و ترکیه به تازگی به عنوان متحدان مهم تهران مطرح شدهاند. آنها نقش مهمی در دوباره برقرار کردن مذاکرات هستهای با ایران داشتهاند و تلاش میکنند جامعه بینالمللی و ایران را راضی کنند که بخشی از اورانیوم ایران با غلظت پایین خارج شود و در مقابل، اورانیوم با غلظت بالاتر برای استفاده به عنوان سوخت در راکتور تحقیقاتی به تهران برسد.
اما این گفتوگوها سال گذشته متوقف شد و غرب هم این روش برای کاهش امکان و کند کردن روند احتمالی تولید سلاح هستهای در ایران را «بیفایده» قلمداد کرد.
دعوت هستهای تهران؛ اعتمادسازی یا ابزار کاهش فشار
گروه موسوم به ۱+۵ از کشورهای روسیه، چین، ایالات متحده، فرانسه، انگلیس و آلمان تشکیل شده است. در میان این شش کشور، روسیه و چین دو قدرت مهم به شمار میروند که معمولا در برابر تصمیمهای چهار قدرت دیگر که میخواهند تحریمهای سازمان ملل در مقابل ایران را سختتر کنند، مقاومت میکنند. اما اکنون مسکو و پکن هر دو دعوت برای بازدید از تاسیسات هستهای ایران را رد کردهاند.
علی اصغر سلطانیه به خبرگزاری اسوشیتدپرس گفته است که بازدید از تاسیسات هستهای ایران با مذاکرات استانبول ارتباطی ندارد.
<meta charset="utf-8" />
مذاکرات میان گروه ۱+۵ با ایران در حضور نماینده ترکیه قرار است با تمرکز بر برنامه هستهای ایران و بحث درباره «سرباز زدن تهران از توقف غنیسازی اورانیوم»، در روزهای اول و دوم بهمن در استانبول انجام شود.
<meta charset="utf-8" />دولت آمریکا پیشنهاد ایران را «بازدید جادویی و مرموز» نامیده است. واشنگتن میگوید که این پیشنهاد نمیتواند جایگزین همکاری کامل ایران با آژانس بینالمللی اتمی شود که ثابت کند اهداف این برنامه هستهای، صلحآمیز است.