براساس نتایج مطالعه جدید، مصرف برخی داروهای فشار خون همراه با برخی آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث پایین افتادن شدید فشار خون و در نهایت بستری‌شدن فرد شود.

به گزارش خبرگزاری رویترز دانشمندان در کنادا یافته‌اند بیمارانی که مهارکننده‌های کانال کلسیم مصرف می‌کنند و به آن‌ها آنتی‌بیوتیک اریترومایسین یا کلاریترومایسین داده می‌شود در معرض خطر فزاینده بستری‌شدن در بیمارستان به دلیل کاهش شدید فشارخون قرار دارند.

آنتی بیوتیک‌های ماکرولاید شامل اریترومایسین، کلاریترومایسین و آزیترومایسین هستند که پرمصرف‌ترین داروهای تجویزشده آنتی‌بیوتیک در سراسر دنیا محسوب می‌شوند.

در سال 2008 تنها در ایالات متحده آمریکا بیش از 66 میلیون نسخه برای مصرف این سه نوع آنتی‌بیوتیک تجویز شده است.

محققان مطالعه حاضر یافته‌اند که آزیترومایسین همانند دو داروی دیگر این دسته با خطر کاهش شدید فشارخون در بیماران مصرف‌کننده داروی فشارخون همراه نیست و درصورت ضرورت، این دارو باید تجویز شود.

از طرف دیگر داروهای مهارکننده کانال کلسیم از جمله داروهای درازمدت کاهش فشارخون هستند که در سراسر دنیا کاربرد وسیعی دارند و شامل آملودوپین (نورواسک)، فیلودیپین (پلیندل)، نفیدویپین (پروکاردیا، ادالات) و دیلتیازم (کاردیزم، دیلاکور و تیازاک) می‌شوند.

دکتر دیوید ام.جورلینک، محقق سرپرست این مطالعه که یافته‌هایش را در 17 ژانویه در «مجله انجمن پزشکی کانادا» منتشر کرده مصرف این دو دسته داروها با یکدیگر را کاملا محتمل ارزیابی می‌کند.

او در باره مکانیزم این پدیده می‌گوید که اریترومایسین و کلاریترومایسین در آنزیم حیاتی لازم برای متابولیسم مهارکننده‌های کانال کلسیم وقفه ایجاد می‌کنند در حالی‌که آزیترومایسین در آنزیم مورد اشاره وقفه‌ای ایجاد نمی‌کند.

محققان در گذشته اطلاعاتی در باره واکنش تعامل این داروها داشتند اما تاکنون مطالعه گسترده‌ای انجام نشده بود که خطر کاهش شدید فشارخون را در بیمارانی بررسی کند که در حال مصرف همزمان مهارکننده‌های کانال کلسیم و آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولایدها هستند.

بررسی 16 ساله گزارش‌های پزشکی

جورلینک و همکارانش برای مطالعه خود گزارش‌های پزشکی بیش از 999 هزار افراد 66 ساله یا بیشتر ساکن شهر ٱنتاریو در کانادا را بررسی کردند.

همه این افراد داروی مهارکننده کانال کلسیم در فاصله سال‌های 1994 تا 2009 مصرف کرده بودند.

در طی این دوران 7100 مورد بستری شدن به دلیل کاهش شدید فشارخون رخ داده بود که 131 نفر آن‌ها در یک هفته پیش از بستری شدن، داروی آنتی‌بیوتیک ماکرولاید خورده بودند.

نتایج نشان داد که مصرف همزمان اریترو مایسین یا کلاریترومایسین و داروی مهارکننده کانال کلسیم برای کاهش فشارخون به ترتیب با افزایش شش برابری و چهاربرابری خطر بستری شدن به دلیل پایین‌افتادن شدید فشارخون همراه است.

به نظر سرپرست پژوهش حاصر به دلیل نوع طرح تحقیقاتی این مطالعه نمی‌توان آمار دقیقی در باره میزان خطر مطلق بروز کاهش شدید فشارخون ناشی از مصرف ترکیبی این دو دارو ارائه داد اما می‌توان گفت که چنین خطری کاملا قابل اجتناب است.

دکتر جورلینک گفت که پزشکان باید از چنین خطری آگاه باشند و در صورت اجبار به تجویز آنتی‌بیوتیک ماکرولاید به فردی که داروی مهارکننده کانال کلسیم برای کاهش فشارخون استفاده می‌کند، داروی آزیترومایسین بدهند.

او در این زمینه افزود که مصرف‌کننده‌های سایر داروهای فشارخون مانند مهارکننده‌های آ.سی.ای و یا مهارکننده‌های بتا به نظر نمی‌رسد نسبت به اثرات این دو آنتی‌بیوتیک خاص آسیب‌پذیر باشند.

افراد مسن آسیب‌پذیرترند

این مطالعه روی افراد بالغ مسن انجام شده است زیرا افراد مسن نسبت به پیامدهای کاهش فشارخون آسیب‌پذیرتر هستند مثلا آن‌ها ممکن است به دلیل کاهش فشارخون دچار سرگیجه شوند و به زمین بخورند و شکستگی پیدا کنند.

حتی در موارد شدیدتر کاهش فشارخون می‌تواند باعث محرومیت اندام‌های بدن از خون و اکسیژن شود که شوک و آسیب مرگبار اندام‌ها را به دنبال دارد.

دکتر جورلینک گفت که بیماران جوان‌تر بهتر می‌توانند پایین افتادن فشارخون را تحمل کنند اگرچه حتی برای آن‌ها نیز در صورت ضرورت بهتر است آزیترومایسین تجویز شود.

سرپرست مطالعه حاضر خاطرنشان کرد که اریترومایسین و کلاریترومایسین می‌تواند حتی سطح خون استاتین‌های پایین‌آورنده کلسترول را افزایش دهند که در چنین مواردی نگرانی افزایش خطر آسیب‌ جدی ماهیچه‌ای وجود دارد.

استاتین‌ها داروهای کاهش دهنده کلسترول خون هستند که یکی از عوارض جانبی مصرف آن‌ها خطر بروز آسیب‌های ماهیچه‌ای است.

به این ترتیب به نظر این پژوهشگر حتی افرادی که یکی از داروهای استاتین‌ را مصرف می‌کنند بهتر است در صورت ضرورت، داروی آنتی‌بیوتیک آزیترومایسین دریافت کنند.

دکتر بری جی.ماترسون، متخصص فشار خون در دانشگاه میامی، مطالعه حاضر را دارای ارزش عملی می‌داند و می‌افزاید که گریپ‌فروت نیز اثری همانند آنتی‌بیوتیک‌های ماکرولاید دارد و در صورت مصرف داروی مهارکننده کانال کلسیم برای کاهش فشارخون باید با احتیاط مصرف شود.