جعفر پناهی در پیام خود به مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم برلین امسال نوشت که مجبور است برای بیست سال سکوت کند و «به واقعيت زندان و زندانبان تن میسپارد».
جعفر پناهی، کارگردان سرشناس ایرانی در این پیام که ایزابل روسلینی، بازیگر ایتالیاییتبار هالیوود و رئیس هیئت داوران شصت و یکمین جشنواره فیلم برلین آن را خواند، نوشته است: واقعيت اين است که مرا پنج سال گذشته بیحکم، و برای ۲۰ سال آينده با حکم، از ساختن و کارگردانی هر نوع فيلمی محروم کردهاند. اما میدانم در اين ۲۰ سال، با خيال خود آرزوهايم را خواهم ساخت.
شامگاه دهم فوریه (۲۱ بهمن)، شصت و یکمین جشنواره فیلم برلین با نمایش فیلم «بیباک» آخرین ساخته برادران کوئن آغاز به کار کرد.
به گزارش «هالیوود ریپورتر»، مراسم افتتاحیه جشنواره فیلم برلین به صحنه محکومیت جمهوری اسلامی ایران برای فشار به جعفر پناهی و محمد رسولاف، سینماگران ایرانی تبدیل شد. در این مراسم، ایزابل روسلینی، برادران کوئن (اتان و جوئل)، جف بریجز، هیلی استین فلد، جاش برولین و تعداد دیگری از چهرههای سرشناس سینمایی جهان، به احترام جعفر پناهی به پا خواستند و به تشویق او پرداختند.
جعفر پناهی در بخش دیگری از پیام خود به جشنواره فیلم برلین مینویسد: پس، از اين لحظه به بعد مجبورم برای ۲۰ سال سکوت کنم، مجبورم نبينم، مجبورم نيانديشم و مجبورم فيلم نسازم. به واقعيت زندان و زندانبان تن میسپارم تا شايد آرزوهايم را روزی روزگاری در خيال شما بيابم. بيابم آنچه را که از من دريغ کردهاند.
پناهی در ادامه پیام خود نوشته است: در نهايت، واقعيت حکم من اين است که بايد شش سال درون زندان بمانم. من در اين شش سال با خيال خود و به اميد تحقق آرزوهايم زنده خواهم ماند.
جعفر پناهی در دادگاه اولیه به شش سال حبس تعزیری و ۲۰ سال محرومیت از ساختن فیلم، نوشتن فیلمنامه، مسافرت به خارج از کشور و مصاحبه با رسانههای داخلی و خارجی محکوم شده است.
شصت و یکمین جشنواره فیلم برلین به سبک جشنواره فیلم کن سال گذشته، یک صندلی خالی را برای جعفر پناهی در میان اعضای هیئت داوران این جشنواره اختصاص داد تا به گفته ایزابل روسلینی، از این فیلمساز در مبارزهاش برای آزادی حمایت کند.
جعفر پناهی از طرف مدیر جشنواره فیلم برلین، رسما به عنوان عضو هیئت داوران این جشنواره برگزیده شد اما به دلیل ممنوعالخروج بودن نتوانست در مراسم رسمی گشایش این جشنواره شرکت کند و تصمیم گرفت پیام ویژهای بفرستد که در نبود او خوانده شود.
دیتر کاسلیک، دبیرجشنواره فیلم برلین نیز در سخنان خود درباره پیام ارسال شده از سوی جعفر پناهی گفت: ما میدانیم که خواندن این پیام شرایط را برای جعفر پناهی در ایران بدتر خواهد کرد اما ما با او حرف زدیم و او تاکید کرد که این پیام در اینجا خوانده شود. ممکن است این حرفها آخرین حرفهایی باشد که ما از پناهی خواهیم شنید.
برند نیومن، وزیر فرهنگ آلمان نیز که این مراسم را رسما افتتاح میکرد، در سخنان خود گفت که حمله به آزادی یک فیلمساز، حمله به اصل آزادی است.
از سوی دیگر، ایزابل روسلینی رئیس هیئت داوران جشنواره برلین، در کنفرانس مطبوعاتی داوران این جشنواره با تاکید بر آزادی بیان به مثابه پایه آزادی هنر و سینما، گفت: ما هنوز امیدوار هستیم که او بتواند به برلین بیاید. او افزود: «ما هنوز نا امید نشدهایم، پناهی با اینکه اینجا نیست اما حضورش حس میشود».
جعفر پناهی سازنده فیلمهایی چون بادکنک سفید، آینه، دایره و طلای سرخ است که در فیلمهایش معمولا سوژههای اجتماعی حاد و پرتنش را تصویر کرده و به همین دلیل برخی از ساختههایش از جمله دایره، طلای سرخ و آفساید هرگز امکان نمایش در ایران پیدا نکردهاند.
آقای پناهی، اسفند ماه سال گذشته به همراه ۱۷ نفر از دوستان و بستگان، از جمله همسر و دخترش، به اتهام ساختن فیلمی «غیرقانونی» درباره «اعتراضات پس از انتخابات ایران»، در منزل خود در تهران بازداشت شد. بیشتر افراد بازداشت شده از جمله محمد رسولاف که مهمانان آقای پناهی بودند، روزهای بعد آزاد شدند، اما جعفر پناهی ۸۸ روز را در زندان اوین به سر برد تا این که سرانجام در پی اعتصاب غذا و موج اعتراض جهانی به بازداشتش، چهارم خرداد ماه، با پرداخت ۲۰۰ میلیون تومان وثیقه به طور موقت آزاد شد.
محمد رسولاف، سینماگر سرشناس دیگر ایرانی و سازنده فیلمهای موفقی چون کشتزارهای سفید و جزیره آهنین نیز با دریافت حکم مشابهی، به شش سال زندان و محرومیت از فیلمسازی محکوم شده است.
قرار است کلیه فیلمهای پناهی از جمله فیلم آفساید که برنده خرس طلایی برلین در سال ۲۰۰۶ شده بود، در این جشنواره به نمایش درآید.
جشنواره فیلم برلین همچنین روز پنج شنبه آینده (۱۷ فوریه) کنفرانسی با عنوان «سینمای سانسور شده» برگزار خواهد کرد که در آن برخی سینماگران و بازیگران ایرانی از جمله رفیع پیتز و علی صمدی احدی درباره سانسور و محدودیت آزادی بیان در ایران صحبت خواهند کرد.
به نوشته هالیوود ریپورتر، جشنواره فیلم برلین، تصمیم گرفته است امسال این رویداد سینمایی را به دو هفته اعتراض علیه زندانی شدن جعفر پناهی و همکار او محمد رسولاف تبدیل کند.
فیلم «جدایی نادر از سیمین»، ساخته اصغر فرهادی، تنها فیلم ایرانی حاضر در بخش مسابقه جشنواره برلین امسال است که همزمان در بخش مسابقه جشنواره فیلم فجر نیز شرکت دارد و برای دریافت سیمرغ بلورین این جشنواره رقابت میکند.
این فیلم که درباره به هم پیوستن دوباره یک زوج بعد از یک حادثه غافلگیرکننده است، قرار است روز سهشنبه ۱۵ فوریه در جشنواره برلین به نمایش درآید.
اصغر فرهادی پیشتر به دلیل کارگردانی فیلم «درباره الی»، جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره برلین دریافت کرده بود. وی درمراسم جشن خانه سینما، از جعفر پناهی حمایت کرد و به این دلیل، مسئولان سینمایی تولید فیلم آخر او را به طور موقت متوقف کردند؛ اگرچه او با مذاکره و وساطت برخی سینماگران توانست فیلم خود را تمام کند و به برلین برساند.