سناریوی مخالفان اکبر هاشمیرفسنجانی برای کنارگذاشتن او از ساختار قدرت، امروز ۱۷ اسفندماه با انتخاب مهدوی‌کنی به سمت ریاست مجلس خبرگان، جدی‌تر شد.
با کناره‌گیری اکبر هاشمی رفسنجانی از نامزدی در انتخابات مجلس خبرگان، سرانجام امروز آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی رئیس مجلس خبرگان شد.
پیش از برگزاری اجلاس خبرگان، مخالفت هواداران دولت برای کنارگذاشتن هاشمی از ریاست خبرگان شدت گرفت و با اعلام کاندیداتوری احتمالی محمدرضا مهدوی‌کنی برای این سمت، ابتدا خبرهایی منتشر شد مبنی بر این‌که اکبر هاشمی رفسنجانی حتما در این انتخابات شرکت می‌‌کند. اما امروز مشخص شد که آقای هاشمی پیش از برگزاری انتخابات اعلام کرده بود که در صورت نامزدی مهدوی کنی، کاندیدا نخواهد شد.
ریاست مجلس خبرگان رهبری از شهریور سال ۱۳۸۶ به عهده اکبر هاشمیرفسنجانی بود. هرچند مجلس خبرگان در تمام این سالها به‌جای انجام وظیفه نظارت بر عملکرد رهبری، فقط نقش تایید کننده داشته است، اما انتخابات امروز و فردا ۱۷ و ۱۸ اسفند، سرنوشت مخالفت‌ها و تلاش هواداران دولت را برای حذف اکبر هاشمی از ساختار قدرت بیشتر مشخص خواهد کرد.
پس از انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۸۸ و اعلام نتایج آن که اعتراض‌های گسترده و سرکوب شدید مخالفان را به همراه داشت، بسیاری آیت‌الله خامنه‌ای را عامل این وقایع و حامی محمود احمدی‌نژاد دانستند و منتظر واکنش مجلس خبرگان به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی به این وقایع بودند تا درباره جایگاه رهبری و عملکرد وی اظهار نظر کند.
اما در جلسات خبرگان که تحت تاثیر وقایع پس از انتخابات دهم برگزار شد، نتیجه‌ای دراین باره به دست نیامد و بار دیگر جایگاه ولایت فقیه و رهبری آیت‌الله خامنه‌ای مورد تائید قرار گرفت.
سرکوب شدید معترضان در روزهای پس از انتخابات سال گذشته، دستگیری‌ها و کشتن مردم نشان داد که باوجود مخالفت‌های صریح آقای هاشمی با دولت محمود احمدی‌نژاد، نقش او به‌عنوان ریاست بر مجلس خبرگان و مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلوگیری از این وقایع چندان تاثیرگذار نبوده است.
پس از انتخاب محمود احمدی‌نژاد به سمت ریاستجمهوری، آیت‌الله خامنه‌ای همه جانبه از او حمایت کرد و حتی در نمازجمعه پس از انتخابات ریاستجمهوری سال گذشته صراحتا اعلام کرد که نظرات او به محمود احمدی‌نژاد و سیاست‌های او نزدیک‌تر است.
در سال‌های ریاستجمهوری آقای احمدی‌نژاد، فاصله میان هاشمیرفسنجانی و آقای خامنه‌ای هرچه بیشتر شد. اکبر هاشمی کسی بود که پس از درگذشت آیت‌الله خمینی، برای این‌که آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان جانشین او انتخاب شود، تلاش زیادی کرد. آقای خامنه‌ای در آن زمان مقام ریاستجمهوری را برعهده داشت.
علی‌اکبر هاشمی بهرمانی که به اکبر هاشمیرفسنجانی، شهرت دارد، سیاستمدار ۷۶ ساله اهل بهرمان رفسنجان است. او در انقلاب ۵۷ نقش بانفوذی داشت و پس از آن، ابتدا به‌عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب اسلامی منصوب شد و پس از آن مدتی سرپرست وزارت کشور بود.
در سال ۱۳۵۹، با برگزاری اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی به این نهاد راه یافت و همزمان با رای نمایندگان به ریاست مجلس انتخاب شد. او تا سال ۱۳۶۸ که به ریاستجمهوری رسید، بیش از ۹ سال ریاست مجلس را عهده‌دار بود.
آقای هاشمی از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ بر صندلی ریاستجمهوری ایران تکیه زد. او هم‌چنین از سال ۱۳۶۸ تاکنون ریاست مجمع تشخیص مصلحت را برعهده دارد. آقای هاشمی برای چهار دوره متوالی نایب رئیس اول مجلس خبرگان بود و از سال ۱۳۸۶ریاست این مجلس را عهده‌دار است.
امام جمعه موقت تهران و برکناری از آن
نخستین واکنش‌های آقای هاشمی به حوادث پس از انتخابات سال ۱۳۸۸، در نماز جمعه ۲۶ تیر سال گذشته نمایان شد.
در این نمازجمعه که بنا بر گزارش‌ها جمعیت میلیونی در آن شرکت کردند و با ضرب و شتم معترضان و دستگیری شمار زیادی از مخالفان دولت همراه بود، آقای هاشمی «آزادی زندانیان سیاسی، بازگرداندن اعتماد مردم نسبت به سلامت در انتخابات و دلجویی از آسیب‌دیدگان و بازماندگان پس از انتخابات» را خواستار شد.
پس از این اظهارات بود و با وجود آن که سالها این تریبون در اختیار او بود و مسئولیت امام جمعه موقت تهران را برعهده داشت، دیگر در نمازجمعه و در مقام امام جمعه موقت دیده نشد.
آقای هاشمی پس از انتخابات سال گذشته با شماری از خانواده‌های زندانیان سیاسی دیدار کرده و بارها مخالفت خود را با دولت محمود احمدی‌نژاد اعلام کرده است، اما در برخی اظهارنظرهای خود نیز سخنان چند پهلویی را مطرح کرده که بیانگر تبعیت او از «ولایت فقیه» و آیت‌الله خامنه‌ای است.
آقای هاشمی که حالا سرنوشت سیاسی او در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، بارها برای کسب ریاست و قدرت در ساختار جمهوری اسلامی تلاش کرده است.
او در انتخابات مجلس ششم به اندازه کافی رای نیاورد تا پس از پایان عمر ریاست‌جمهوری‌اش در سال 76، بار دیگر بر صندلی مجلس شورای اسلامی تکیه بزند.
او بار دیگر در سال 84 بخت خود را برای ریاستجمهوری در کنار کاندیداهایی چون محمود احمدی‌نژاد آزمود، اما از او شکست خورد و با تردید در صحت نتایج انتخابات و سکوت درباره آن، قضاوت را به «خدا» سپرد.
ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام
اکبر هاشمیرفسنجانی از سال از ۱۳۶۸ تاکنون ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام را نیز عهده‌دار است. مجمع تشخیص در ابتدا به‌منظور حل اختلاف میان شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی به‌وجود آمد، اما در دولت محمود احمدی‌نژاد از قدرت این نهاد کاسته شد.
محمود احمدی‌نژاد روز چهارم بهمن در نامهای که برای تمام نمایندگان مجلس فرستاد، مجمع تشخیص مصلحت را به «نقض قانون اساسی، مخدوش کردن وظایف قوه مجریه و ترجیح دادن مصلحت خواص بر مصلحت مردم» متهم کرد و از همراهی رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه با این اقدام مجمع انتقاد کرد.
اما مجمع تشخیص در واکنش به این نامه اعلام کرد که «تا به حال سابقه نداشته کسی در مقام رئیس‌جمهوری به این نهاد بتازد و اعضای آن را که منتخب رهبری هستند، متهم به تلاش برای کارشکنی کند».
در موردی دیگر، محمود احمدی‌نژاد قانون اختصاص بودجه دو میلیارد دلاری به مترو را، که در مجلس تصویب اما در شورای نگهبان رد شد و نهایتا در مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد تایید قرار گرفت، نه تنها ابلاغ بلکه اجرا هم نکرد. او حتی ادعا کرد که «دولت او قانون‌گراترین دولت است و آنچه اجرا نمی‌کند قانون نیست».
دوران هشت ساله ریاستجمهوری
اکبر هاشمیرفسنجانی چهارمین رئیس‌جمهوری ایران است که برای دو دوره چهارساله و در فاصله بین سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ بر این صندلی تکیه زد. از دوره ریاستجمهوری هاشمیرفسنجانی به‌عنوان «دوران سازندگی» یاد می‌شود و از ویژگی‌های اصلی آن سیاست اقتصادی باز اقتصاد آزاد است.
آقای هاشمی اندکی پس از پایان جنگ هشت ساله ایران و عراق، اداره کشور را به دست گرفت. ریاستجمهوری او همزمان بود با اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی. در این دوره، همزمان با افزایش درآمدهای نفتی و دریافت وام‌های خارجی، دولت، سیاست درهای باز اقتصادی را به اجرا درآورد. با اجرای این برنامه، حجم واردات به سرعت افزایش یافت.
هرچند فضای سیاسی کشور در دوره مدیریت اکبر هاشمی بسته بود، اما زمینه اصلاحات اقتصادی در زمان او فراهم شد. خصوصی‌سازی، راه‌اندازی موسسات مالی و اعتباری، توسعه و بازگشایی بورس اوراق بهادار تهران و تلاش برای آزادسازی نظام ارزی، از جمله برنامه‌هایی بود که در دوره هاشمیرفسنجانی به اجرا درآمد.
با این حال، حرکت‌های اقتصادی ازجمله یکسان‌سازی نرخ ارز، به دلیل افزایش حجم نقدینگی، تورم، کاهش قیمت نفت و تشدید تحریم‌های آمریکا علیه ایران متوقف و نخستین دور اصلاحات اقتصادی که دولت هاشمیرفسنجانی آن را آغاز کرده بود، خیلی زود به بن‌بست رسید.
اکبر هاشمیرفسنجانی در دوره ریاستجمهوری خود به داشتن «زندگی اشرافی» و اشرافی‌گری متهم شد. زمزمه‌ها درباره «ثروت افسانه‌ای» او از همین دوران آغاز شد، به‌ویژه آن که پس از یک دوره جنگ و «اقتصاد کوپنی»، دولت هاشمی بر فعالیت‌های اقتصادی و بازکردن درهای کشور به روی اقتصاد باز و سرمایه‌داری متمرکز شده بود.
قتل‌های زنجیره‌ای
قتل‌های زنجیره‌ای اصطلاحی است که از زمان ترور شماری از نویسندگان و دگراندیشان در دوره ریاستجمهوری محمد خاتمی به کار می‌رود، اما گزارش‌ها و کتاب‌هایی منتشر شده مبنی بر این‌که قتل‌های زنجیره‌ای از دولت هاشمی رفسنجانی آغاز شده بود.
ازجمله اکبر هاشمیرفسنجانی به‌عنوان رئیس‌جمهوری، به دست داشتن در ترور شماری از فعالان سیاسی و اعضای حزب دموکرات کردستان ایران در سال ۱۹۹۲ میلادی در رستوران میکونوس در شهر برلین، متهم است. دادگاهی در شهر میکونوس نیز اعلام کرد که به ماموران جمهوری اسلامی مظنون است و آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر، اکبر هاشمیرفسنجانی، رئیس‌جمهوری وقت و علی فلاحیان، وزیر وقت اطلاعات را در این رابطه به دادگاه فراخواند.
اکبر هاشمی به دلیل اتهام‌هایی که در دادگاه‌های بین‌المللی علیه او مطرح شده و احتمال دستگیری‌اش در صورت خروج از کشور، در این سالها ایران را ترک نکرده است. تنها کشوری که او در سال‌های اخیر به آن مسافرت کرده، کشور عربستان سعودی است.
اکبر گنجی در کتاب «عالیجناب سرخپوش و عالیجنابان خاکستری» به صراحت مسئولیت شماری از قتل‌های زنجیره‌ای را به دوره ریاستجمهوری هاشمیرفسنجانی نسبت داده است.
خانواده آقای هاشمی در بحران
اکبر هاشمیرفسنجانی پنج فرزند به نامهای فاطمه، محسن، فائزه، مهدی و یاسر دارد. از میان آنها فائزه هاشمی وارد سیاست شد و در انتخابات دوره پنجم مجلس شورای اسلامی شرکت کرد. او هم‌چنین در اعتراض‌های پس از انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۳۸۸ شرکت کرد و در چندین نوبت بازداشت شد. فاطمه هاشمی دختر دیگر اکبر هاشمی، تا سال پیش رئیس بنیاد بیماری‌های خاص بود.
محسن هاشمی، فرزند دیگر او تا چند روز پیش ریاست مترو تهران را عهده‌دار بود و بر سر اختلافات با دولت و بودجه مترو از این سمت کناره‌گیری کرد. مهدی هاشمی نیز که اکنون در لندن به سر می‌برد، به دست داشتن در «فتنه ۸۸ و همکاری با سران فتنه» متهم است و حکم جلب او به هنگام بازگشت به ایران صادر شده است.
اکبر هاشمی رفسنجانی هم‌چنین چندین کتاب تالیف کرده است که از مهم‌ترین آنها «امیرکبیر قهرمان مبارزه با استعمار» و مجموعه‌ای با عنوان خاطرات روزانه هاشمی است.
سالها پيش از اين ، از حسن حبيبي كه سالها به عنوان معاون اول رييس جمهوري بود ، پرسيدند كه بعد از اين همه مدت بودن در سياست ، قصد داريد چيكار كنيد ؟ جواب داد : ميخواهم بروم و دعا كنم.
عجيبا غريبا ... !