امروز سه‌شنبه، هشتم مارس ۲۰۱۱ یک‌صدمین سالگرد روز جهانی زن است، روزی که بزرگداشت آن در بسیاری از کشورها به منزله اعتراض عمومى به ناعدالتی‌ها و فشارها علیه زنان است.
این روز هم‌چنین برای قدردانی از كسانى است كه در اين راه مبارزه و برای بهبود وضعیت زنان تلاش کردند.
بیش از یک‌صد سال است که زنان برای به دست آوردن حقوقی برابر، آزادی‌خواهی، شرایط کاری یکسان و رفع هر گونه تبعیض و حاکم شدن بر سرنوشت خود مبارزه می‌کنند.
زنانی که تلاش‌های بی‌وقفه آنها در یک قرن گذشته موجب شد، در سال ۱۹۷۵ سازمان ملل، روز هشتم مارس را به‌عنوان «روز جهانی زن» به رسمیت بشناسد.
در برخی کشورها از جمله ایران اما هنوز هم زنان از ستم‌های فراوانی رنج می‌برند و از بسیاری حقوق طبیعی خود نیز محروم هستند. در تقویم رسمی ایران نیز این روز هنوز به ثبت نرسیده است.
با آن که در اعلامیه جهانی حقوق بشر آمده است که «هيچ كس نبايد شكنجه شود يا تحت مجازات يا رفتاری ظالمانه، ضد انسانی يا تحقيرآميز قرار گيرد» اما خشونت خانگی که عادی‌ترین شکل شکنجه و رفتار ضدانسانی است علیه زنان رواج دارد و آمارها نشان می‌دهد که ۱۵ درصد زنان در ایران از آن رنج می‌برند.
از سوی دیگر، نداشتن سرپناه و کار مناسب نیز عاملی شده تا وجود زنان خیابانی به یک معزل اجتماعی تبدیل شود. تا جایی که مرتضی طلایی، رئیس کمیسیون فرهنگی اجتماعی شورای شهر تهران چندی پیش اعلام کرد که شرایط خانواده و بنیاد اجتماعی آن در جامعه به مشکلات زیادی دچار است و آمار قابل توجه طلاق در جامعه و افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار، موجب حضور پررنگ زنان کارتن‌خواب در خیابان‌های تهران شده است.
با این که نزدیک به نیمی از جمعیت ایران را زنان تشکیل می‌دهند، اما آخرین آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که تنها ۱۳ درصد زنان به کار اشتغال دارند.
زنان در ایران به تنهایی حق ازدواج و مسافرت رفتن ندارند و چنین مواردی با کسب اجازه پدر یا همسر (برای مسافرت) میسر می‌شود.
در چنین شرایطی است که نقش فعالان حقوق زنان پررنگ‌تر می‌شود، اما در ایران عرصه برای فعالیت فعالان این حوزه نیز تنگ است.
امسال در حالی به پیشواز روز جهانی زنان می‌رویم که بسیاری از فعالان حقوق زنان ایران در زندان به سر می‌برند، برای برخی دیگر نیز به جرم فعالیت‌های بشردوستانه و طرفداری از حقوق زنان احکام سنگینی صادر شده است و شمار دیگری هم از کشور خارج شده‌اند تا فعالیت‌های خود را در جایی به غیر از ایران ادامه دهند.
بازداشت و محکومیت لاله حسن‌پور، وبلاگ‌نویس و فعال جنبش زنان، محکومیت شادی صدر، فعال حقوق زنان به حبس و شلاق، محکومیت محبوبه کرمی، فعال حقوق زنان به زندان، محکومیت محبوبه عباس قلی‌زاده، روزنامه نگار و فعال زنان به حبس و شلاق، محکومیت فاطمه مسجدی و مريم بيدگلی، دو فعال جنبش زنان به زندان و جزای نقدی، محکومیت سمیه فرید، فعال حقوق زنان و عضو سازمان دانش‌آموختگان ایران (ادوار تحکیم وحدت) به زندان، بازداشت هومن فخار مقدم از فعالان حقوق زنان و از اعضای کمپین یک میلیون امضا تنها نمونه‌هایی از برخوردهای سختگیرانه مقامات جمهوری اسلامی با فعالیت‌های فعالان جنبش زنان و حقوق بشر در ایران است.
حمایت از راه‌پیمایی در روز ۸ مارس
در آستانه صدمین سالگرد هشتم مارس و روز جهانی زن، بسیاری از فعالان حقوق زنان، احزاب، تشکل‌ها و نهادهای حقوق بشری با انتشار بیانیه‌هایی خواستار برگزاری راه‌پیمایی در سالگرد این روز شدند و بسیاری از گروه‌های زنان در تونس، لبنان، مصر و ایران از جمله «نوال سعداوی»، فعال سر‌شناس حقوق زنان در مصر از این حرکت حمایت کرده‌اند.
شیرین عبادی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل یکی از کسانی است که از ایرانی‌ها خواسته است تا در سالگرد این روز که مصادف با روز سه‌شنبه و هفدهمین روز از ماه اسفند است به خیابان‌ها بیایند.
او در بیانیه خود خطاب به زنان ایرانی نوشته است: «مبادا در گیرودار حوادث سیاسی، خواسته بر حق و همیشگی خود را که تساوی حقوق است فراموش کنیم. در این روز هم‌گام و هم‌دوش با برادران هم وطن خود به خیابان‌ها آمده و از خواست همگانی حمایت می‌کنید».
به دنبال انتشار بیانیه خانم عبادی، جمعی از فعالان جنبش زنان نیز در بیانیه‌ای این روز را به عنوان «روز اعتراض» انتخاب کرده‌اند. آنها در بیانیه خود که به امضای ۱۰۰ نفر از فعالان و ۲۰۰ نفر از حامیان جنبش زنان منتشر شده است، اعلام کرده‌اند که در این روز در اعتراض به نابرابری‌های جنسیتی و حمایت از خواست همگانی به خیابان خواهند آمد.
آنها نوشته‌اند: ما، جمعی از فعالان جنبش زنان ایران، ضمن ابراز همبستگی با زنان و مردانی که صدای آنها برای آزادی و دموکراسی در خیابان‌های شهر جاری است در پی بیانیه خانم شیرین عبادی و ضمن تأیید آن، تکرار می‌کنیم که در این روز هم‌گام و هم‌دوش با برادران هم‌وطن خود به خیابان‌ها می‌آییم و از خواست همگانی حمایت می‌کنیم زیرا که دسترسی به حقوق برابر جز در یک حکومت دموکراتیک امکان‌پذیر نیست.
فعالان و حامیان جنبش زنان در این بیانیه که آسيه امينی، نیره توحیدی، فاطمه حقیقت‌جو، حسين قاضيان، فرشته قاضی، شادی صدر، پروین اردلان، رضوان مقدم، خدیجه مقدم، منصوره شجاعی، محبوبه عباسقلی‌زاده، مهرانگیز کار از جمله امضا کنندگان آن هستند، تاکید کرده‌اند: «ما هم‌صدا با خواهرانمان که صدای اعتراض آنها در ایران حتی در روز جهانی زن، با انعکاس صدای مهیب سرکوب روبه‌رو است و دوش به دوش خواهرانمان در تونس و مصر و لبنان و… که در این روز، هم‌چون ما ندای برابری جنسیتی سر داده‌اند، خیابان‌ها را از آن خود می‌کنیم و می‌دانیم که برادران برابری‌خواه‌مان نیز در این راه در کنار ما خواهند بود».
در بیانیه‌ای دیگر که توسط مادران عزادار، موسوم به مادران پارک لاله منتشر شده از تمام «جنبش‌های مترقی ایران و خاورمیانه» خواسته شده است که در سالگرد هشتم مارس، دست در دست هم دهند. آنها در بیانیه خود اعلام کرده‌اند که از مطالبات خود به عنوان بخشی از زنان جامعه، «حتی یک قدم» هم عقب نمی‌نشینند.
آنها برابری زنان و مردان در همه اشکال اقتصادی، اجتماعی و حقوقی، لغو کلی حکم اعدام و سنگسار و شکنجه و حذف آنها از قوانین مجازات، آزادی بی‌قید و شرط تمام زندانیان سیاسی و عقیدتی و محاکمه، دادرسی عادلانه در فضای آزاد و مجازات عاملین و آمران کشتارهای سی و دو سال اخیر را در دادگاه‌های مردمی به عنوان بخشی از خواسته‌های خود اعلام کرده‌اند.
هسته اولیه گروه «مادران عزادار» خرداد سال ۱۳۸۸ با اجتماع در پارک لاله شکل گرفت و بعدها به «مادران پارک لاله» نیز مشهور شد. اعضای این گروه، مادران و همسران کشته‌شدگان یا زندانیان سیاسی ناآرامی‌های پس از انتخابات سال ۱۳۸۸ هستند.
«شورای هماهنگی راه سبز امید» در بیانیه «شماره پنج» خود با اعلام همراهی خود با برنامه‌های فعالان حقوق زنان در روز جهانی زن از مردم خواسته است تا از اعتراض‌های فعالان حقوق زنان در روز زن پشتیبانی کنند.
این شورا پس از بازداشت میرحسین موسوی و مهدی کروبی، از رهبران مخالف دولت ایران و زهرا رهنورد، فاطمه کروبی همسران آنها، مسئولیت سازمان‌دهی اعتراض‌ها را بر عهده گرفت و در اطلاعیه‌های قبلی خود نیز از مردم خواست تا آغاز سال نو، هر سه‌شنبه در اعتراض به بازداشت رهبران مخالفان دست به اعتراض‌های خیابانی بزنند.
گروهی موسوم به «اتحاد زنان برای آینده خاورمیانه» در بیانیه‌ای، از زنان کشورهای خاورمیانه دعوت کرده است تا در اولین حرکت جمعی، در صد سالگی روز جهانی زن، روز سه شنبه، هشتم مارس (۱۷ اسفند) در خیابان‌ها حاضر شوند.
اعضای این گروه اعلام کرده‌اند که «این روزها صدای زنان خاورمیانه در اعتراض به دیکتاتوری، خشونت و تبعیض، طنین‌افکن است. این صدا خاموش‌شدنی نیست و در آستانه صدمین سالگرد مبارزات زنان در روز ۸ مارس، بار دیگر خیابان‌ها را از آن خود می‌کنیم».
