اقدام دولت محمود احمدی‌نژاد در بزرگداشت نوروز و میزبانی ایران برای مراسم جشن جهانی نوروز، اعتراض برخی از چهره‌های اصول‌گرا را در میان سیاسی‌ها و نظامی‌ها در پی داشته است.

در واکنش به این سیاست دولت آقای احمدی‌نژاد، مجمع روحانیون مجلس، دیروز (چهارشنبه ۲۵ اسفند)، علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه را برای ادای توضیحات در مورد برگزاری جشن نوروز به مجلس فراخواند.

به گزارش خبرگزاری مهر، محمدتقی رهبر، رئیس فراکسیون روحانیون مجلس، در انتقاد از برگزاری جشن‌های نوروزی گفت: برای دومین سال است که این جشن نوروزی برگزار می‌شود و بودجه‌های میلیاردی را به خود اختصاص داده است در حالی‌که کشاورزان ما نان خشک و آب نیز در کشور ندارند.

جشن جهانی نوروز، نام همایشی است که در نخستین روزهای فرودین ماه (ایام نوروز)، هرساله در کشورهایی که نوروز را به عنوان آیینی باستانی به رسمیت می‌شناسند و جشن می‌گیرند، برگزار می‌شود.

بیشتر کشورهای خاورمیانه، آسیای میانه، قفقاز، شبه قاره هند و بالکان در این همایش شرکت می‌جویند و هر ساله یکی از این کشورها، میزبان جشن جهانی نوروز است.

به پبشنهاد و دعوت محمود احمدی‌نژاد، نخستین دوره «جشن جهانی نوروز» در روز هفتم فروردین  ۱۳۸۹ با حضور سران ، مقامات و نمایندگان ۱۰ کشور و به میزبانی ایران در کاخ سعدآباد تهران برگزار شد.

علاوه بر محمود احمدی‌نژاد، امامعلی رحمان ،حامد کرزای، قربان قلی بردی محمد اف و جلال طالبانی، روسای جمهوری ایران، تاجیکستان ، افغانستان، ترکمنستان و عراق، وزیر امور خارجه آذربایجان و معاون نخست وزیر ترکیه نیز در این مراسم شرکت کردند.

امسال نیز دولت آقای احمدی‌نژاد قصد دارد جشن جهانی نوروز را با دعوت از سران برخی کشورهای منطقه که نوروز را به رسمیت می‌شناسند، برگزار کند.

اما یدالله جوانی، رئیس اداره سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، خواهان تجدیدنظر دولت در برگزاری جشن جهانی نوروز با حضور نمایندگان برخی از کشورهای منطقه در تهران شد.

آقای جوانی در این مورد گفت: با توجه به شرایط اخیر منطقه و خیزش ملت‌های اسلامی و کشتار بی‌رحمانه ملت بحرین و دیگر کشورهای خاورمیانه لازم است، تجدید نظر جدی در برگزاری جشن جهانی نوروز صورت بگیرد.

به گفته رئیس اداره سیاسی سپاه پاسداران، از آنجا که «ملت‌های منطقه به ایران به عنوان الگوی خود نگاه می‌کنند»، دولت نباید اقداماتی انجام دهد «که به این وجهه آسیب برساند».

همچنین آیت‌الله عبدالنبی نمازی، نماینده مجلس خبرگان رهبری نیز با انتقاد از برگزاری جشن جهانی نوروز در ایران گفت: با توجه به مصیبت‌هایی که در منطقه وجود دارد و هر چه می‌گذرد بزرگی حادثه بیشتر خود را نشان می‌دهد، فضایی برای برگزاری جشن جهانی نوروز باقی نمی‌ماند.

نماینده مجلس خبرگان رهبری در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، از برگزاری جشن جهانی نوروز «در شرایطی که ملت‌های مسلمان منطقه گرفتار مصیبت بوده و توسط حکام خودکامه کشتار می‌شوند»، انتقاد کرد.

عید نوروز در برابر اعیاد اسلامی

با این‌که عید نوروز به عنوان کهن‌ترین عید ایرانی‌ها و تنها عید غیر اسلامی، رسما از سوی جمهوری اسلامی ایران پذیرفته شده اما برخی نیروهای تندرو درون حکومت که گرامی‌داشت نوروز را در تقابل با ارزش‌ها و باورهای اسلامی می‌دانند، همواره به شکل‌های مختلف، مخالفت خود را با گرامی‌داشت این روز از سوی دولت و میزبانی ایران برای برگزاری جشن‌های نوروزی ابراز کرده و دولت آقای احمدی‌نژاد را به اتخاذ «رویکرد‌های فرهنگی لیبرال» و «دهن‌کجی به ارزش‌های اسلامی» متهم ساخته‌‌اند.

این درحالی است که آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی که بارها از سیاست‌های دولت آقای احمدی‌نژاد حمایت کرده است، قبلا در پیام‌های نوروزی خود، نوروز را «مناسبتی برجسته از لحاظ معنوی، ملی، و بین‌المللی و حامل ارزش‌های ممتاز» دانسته و گفته است: با وجود آن‌که عید نوروز یک جشن ملی است و جزو اعیاد دینی محسوب نمی‌شود اما در روایات متعددی از نوروز تجلیل شده و به همین دلیل نوروز فرصتی برای یاد خدا و اظهار عبودیت انسان‌ها در مقابل پروردگار شده است.

رهبر جمهوری اسلامی، همچنین در واکنش به ثبت نوروز از سوی سازمان ملل به عنوان یک روز بین المللی در تقویم جهانی، گفته بود، «در شرایطی که متأسفانه جریان فرهنگی همواره از غرب به شرق است، ثبت بین‌المللی نوروز فرصت انتقال و صدور ارزش‌های والای فرهنگی شرق به ملت‌های غربی است.»

آیت‌الله خامنه ای همچنین با قدردانی از «ابتکار» رئیس‌جمهوری ایران در برپایی مراسم جشن جهانی نوروز در تهران گفت: این مراسم و استمرار آن می‌تواند زمینه مناسبی برای هر چه نزدیک‌تر کردن دولت‌ها و ملت‌های منطقه به یکدیگر باشد.

اما اکنون آیت‌الله نمازی برخلاف دیدگاه آقای خامنه‌ای می‌گوید: شاید نیت کسانی که بر این مسئله اصرار می‌کنند، تقویت پیوندهای بین‌المللی با توجه به آداب و رسوم ایرانی است ولی ما می‌گوییم جمهوری اسلامی ایران نیازی به این‌گونه مسائل ندارد بلکه وقتی ما بر اسلام تاکید می‌کنیم همه آنچه را برای پیوندهای بین‌المللی لازم است در آن وجود دارد.

آیت الله نمازی به برگزارکنندگان جشن جهانی نوروزی توصیه کرد که «سرمایه و استعداد کشور را صرف این گونه کارها نکنند»، چرا که به گفته او، وظیفه دولتمردان جمهوری اسلامی، «ترویج اسلام در جهان» است نه ترویج جشن‌هایی مثل نوروز.

نوروز و «مکتب ایرانی»

آیت‌الله نمازی برگزاری جشن جهانی نوروز را در راستای نظریه «مکتب ایرانی» اسفندیار رحیم مشایی، مشاور و رئیس دفتر محمود احمدی‌نژاد دانسته و گفته است: مطرح کردن مسئله ایران منهای اسلام در اوضاع و احوال کنونی کشورهای منطقه به مصلحت نبوده و مصداق بارز یک انحراف است.

نماینده مجلس خبرگان رهبری، بحث درباره «مکتب ایرانی» را نه به صلاح مطرح کنندگان این بحث، نه به صلاح ایران و نه به صلاح کشورهای منطقه دانسته و به آن‌ها هشدار داد که اگر به مباحث خود در این زمینه ادامه دهند، «قطعا مورد نکوهش و توبیخ ملت قرار خواهند گرفت».

وی در انتقاد از مکتب ایرانی گفت: ایران هم در قالب ارزش‌های اسلامی جاسازی شده و نباید ایران را منهای اسلام مطرح کنیم.

آیت‌الله نمازی، ملی‌گرایی و قومیت‌گرایی را مخالف نظر اسلام برشمرده و به طرفداران «مکتب ایرانی» توصیه کرد که «مصلحت خود، ملت و انقلاب را در نظر گرفته و به مسیر امام راحل ، مقام معظم رهبری و علمای اعلام باز گردند».

همچنین محمد تقی رهبر، رئیس فراکسیون روحانیون مجلس نیز در انتقاد از سیاست رحیم مشایی، بدون ذکر نام او گفت: این آقا به عنوان مغز متفکر در دستگاه دولتی نشسته است و یکسری اقدامات انجام می دهد. این در حالی‌ است که سال‌هاست که مردم ایران عید نوروز و سیزده به در دارند اما چرا باید امسال این جشن در بوق و کرنا شود؟

اما اسفندیار رحیم مشائی در مراسم افتتاح جشنواره بزرگ آیین‌های نوروزی (اقوام ایران زمین) که روز ۱۷ اسفند در فرهنگسرای خانات تهران برگزار شد، در توضیح دیدگاهش درباره نوروز گفت: در نوروز شیطان دست بسته می‌شود و میل به نیکی کردن در انسان‌ها زنده شده ضمن این‌که ریشه نوروز بسیار بسیار قدیمی است و در تاریخ و روایت‌های اسلامی دیده می‌‌شود که نوروز عمیق و ریشه‌دار است.

آقای مشایی، در واکنش به انتقادهای تندورهای مذهبی از رویکرد دولت در قبال نوروز گفت: آن‌هایی که بین نوروز از مظاهر دینی تفاوت قائل می‌شوند با مظاهر الهی آشنایی ندارند چرا که نوروز یک حقیقت است و مظهر لطف، صمیمیت و نوع‌دوستی، عشق، صفا، مهربانی و عینیت است و سرچشمه وفا است.

ثبت جهانی نوروز

در  هشتم مهر ۱۳۸۸ خورشیدی، نوروز به وسیله سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو)، به عنوان یک میراث فرهنگی، به ثبت جهانی رسید.

از سوی دیگر مجمع عمومی سازمان ملل نیز در نشست چهارم اسفند ۱۳۸۸، بنا به پیشنهاد جمهوری آذربایجان، ۲۱ ماه مارس را به‌عنوان روز جهانی نوروز، با ریشه ایرانی به ‌رسمیت شناخت و آن را در تقویم خود جای داد.

در متن به تصویب رسیده در مجمع عمومی سازمان ملل، نوروز، جشنی با ریشه ایرانی که قدمتی بیش از سه هزار سال دارد و امروزه بیش از ۳۰۰ میلیون نفر آن را گرامی می‌دارند، توصیف شده‌است.

رئیس‌جمهوری تاجیکستان نیز قبلا پیشنهاد کرده بود که جشن نوروز، به صورت دائمی هر سال در شیراز برگزار شود.