همزمان با روز جهانی بهداشت که با شعار مبارزه با مقاومت دارویی برگزار می‌شود، مقام‌های بهداشتی ایران درباره مصرف فراوان آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور هشدار داده‌اند.
پس از هشدار وزیر بهداشت در باره مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها در میان مردم، یکی دیگر از مقام‌های بهداشتی کشور می‌گوید که حدود ۵۰ درصد نسخه‌های تجویزی پزشکان کشور حاوی آنتی‌بیوتیک است.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، مرضیه وحید دستجردی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به مصرف بی‌رویه آنتی بیوتیک‌ها در میان مردم به عنوان مشکلی رایج در کشور، لزوم آگاهی همگان از مضرات آن را یادآوری کرد.
دکتر نوشین محمد حسینی، مسئول آموزش‌های مردمی کمیته کشوری تجویز و مصرف منطقی دارو با «بالا» دانستن میزان تجویز آنتی‌بیوتیک در کشور گفت که براساس بررسی‌های انجام شده، حدود ۵۵ درصد نسخه‌های پزشکان عمومی و ۵۳ درصد نسخه‌های متخصصان عفونی حاوی آنتی بیوتیک است.
خانم محمد حسینی با اشاره به بررسی بیش از ۲۵۵ میلیون نسخه در کشور گفت که حداقل یک قلم آنتی‌بیوتیک در ۴۹ درصد نسخه‌های تجویزشده وجود دارد.
امسال، روز جهانی بهداشت، هجدهم فروردین، به عنوان روز «مبارزه با مقاومت دارویی» نام‌گذاری شده و شعار آن این است که «اگر امروز اقدامی نکنیم، فردا درمانی نخواهیم داشت.»
وزیر بهداشت که در اولین روز هفته سلامت، هجدهم فروردین، در کرمانشاه سخن می‌گفت با توجه به شعار امسال سازمان جهانی بهداشت در باره مبارزه با مقاومت دارویی گفت مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک‌ها سبب ایجاد مقاومت دارویی در بدن می‌شود که برای سلامتی بسیار مضر است.
دکتر وحید دستجردی افزود که در حال حاضر چهار دارو از ده داروی پرمصرف کشور، آنتی بیوتیک‌ها هستند و پرفروش‌ترین دارو هم «آموکسی سیلین» است که نوعی آنتی‌بیوتیک است.
علت تجویز زیاد آنتی‌بیوتیک و خطرات آن
دکتر محمد حسینی علت تجویز زیاد آنتی‌بیوتیک در کشور را مصرف غیرمنطقی در گذشته و به دنبال آن مقاومت‌های ضدمیکروبی کنونی دانست.
او در این زمینه افزود که به دنبال مقاومت‌های ضد میکروبی، پزشک مجبور می‌شود برای درمان عفونت ساده، میزان بیشتر آنتی‌بیوتیک و به مدت طولانی‌تر تجویز کند. هم‌چنین نیمه کاره گذاشتن دوره درمان نیز سبب می‌شود تا در مراجعات بعدی، پزشک ناچار به تجویز میزان بیشتر آنتی بیوتیک و به مدت طولانی‌تر شود.
به گفته دکتر محمد حسینی، مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک نه تنها خطر مقاومت میکروبی در فرد را افزایش می‌دهد بلکه منجر به انتشار آن در جامعه نیز می‌شود.
مصرف نابجای آنتی بیوتیک‌ها، میکروب‌ها را دائما مقاوم‌تر می‌کند و دانشمندان مجبورند آنتی بیوتیک‌های جدیدتری را روانه بازار کنند که به دلیل هزینه بالای ساخت، گران‌قیمت‌تر هستند.
روند تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید معلوم نیست تا چه زمانی ادامه یابد و این خطر وجود دارد که در آینده نه چندان دور، جهان قادر به مبارزه با میکرب‌ها نباشد.
نوشین محمد حسینی با اشاره به فروش اقلام مختلف آنتی‌بیوتیک در کشور و میزان متفاوت آن نتیجه گرفت که انواع آنتی‌بیوتیک‌ها جایگزین یکدیگر می‌شوند. این امر بیانگر آن است که مقاومت‌های میکروبی در حال بوجود آمدن است و پزشکان مجبورند از یک نوع آنتی بیوتیک به نوع دیگر عبور کنند.
به گفته سازمان جهانی بهداشت این مقاومت ضد میکروبی به دلیل استفاده نامناسب از دارو‌ها مانند مصرف نامناسب و غیرمنطقی داروهای ضد میکروبی یا به پایان نرساندن آن‌ها در انسان و دام‌ها، استفاده از داروهای با کیفیت پایین، نسخه‌های اشتباه و نیز کنترل نامناسب عفونت ایجاد می‌شود و زمانی توسعه می‌یابد که یک میکروارگانیسم، جهش می‌کند یا ژن مقاومی به‌دست می‌آورد.
استفاده نامناسب آنتی بیوتیک‌ها عامل نگرانی جهانی
مقاومت ضد میکربی عامل نگرانی جهانی شده است چرا که نه تنها به دلیل مقاوم شدن میکرب‌ها، خطر مرگ افراد افزایش پیدا می‌کند بلکه کنترل بیماری‌های عفونی با مشکل جدی روبرو می‌شود، هزینه مراقبت‌ها افزایش می‌یابد و شیوه‌های درمانی دیگر مانند پیوند اعضا، شیمی درمانی و جراحی‌های عمده در معرض خطر شدید قرار می‌گیرد.
یک مقام سازمان جهانی بهداشت در روز جهانی بهداشت در باره مصرف نامناسب آنتی‌بیوتیک‌ها در جهان به خصوص در آسیا و هند ابراز نگرانی کرد و آن را «مسئله‌ای بزرگ» خواند.
ساملی پلیان بانگ چانگ، مدیر آسیای خاور دور سازمان جهانی بهداشت تاکید کرد که بشر به علت مقاوم شدن میکروب‌ها به تدریج درحال بازگشت به دوره قبل از داروی آنتی بیوتیک است.
او ادامه این روند را باعث تلفات ناشی از بیماری‌های عفونی و مسری غیرقابل درمان دانست که توسعه بشری را دچار مشکل خواهد کرد.
این مقام مسئول سازمان جهانی بهداشت با اشاره به آمار این سازمان گفته است که ۵۳ درصد مردم هند با جمعیت بیش از یک میلیارد نفر، داروی آنتی‌بیوتیک بدون نسخه پزشک مصرف می‌کنند و به همین دلیل نشانه‌های بیماری‌های عفونی و میکربی شدید‌تر شده است.
به دلیل فروش دارو بدون نسخه پزشک در ایران هم معاون بهداشت وزارت کشور خبر از ابلاغ دستورالعمل‌های جدید به داروخانه‌ها داده تا برخی دارو‌ها را بدون نسخه پزشک تجویز نکنند.
از آن‌جا که مقاومت میکروبی و دارویی، داروهای آنتی بیوتیک را بی‌اثر می‌کند، سازمان جهانی بهداشت خواستار تعهد کشور‌ها به مقابله صحیح با میکروب‌ها برای حفظ داروهای آنتی بیوتیک برای نسل‌های آینده شده است.
