کمیسیون آزادی بین‌المللی مذهب در آمریکا، در گزارش سالانه خود ایران را از جمله کشورهای ناقض «جدی» آزادی‌های دینی دانسته و هشدار داده که این شرایط در ایران رو به وخامت است.
این کمیسیون روز پنجشنبه نهم اردیبهشت ۱۳۹۰ (۲۹ آپریل ۲۰۱۱) در گزارش سالانه خود نام ایران را در کنار کشورهای اریتره، ازبکستان، برمه، پاکستان، ترکمنستان، چین، سودان، عراق، عربستان، کره شمالی، مصر، نیجریه و ویتنام گذاشت و همه این کشورها را به نقض آزادی‌های دینی شهروندان خود متهم کرد.
بر اساس گزارشی که این کمیسیون منتشر کرده در سال گذشته در ایران وضعیت آزادی‌های بهاییان، مسیحیان و دراویش بدتر شده و حکومت ایران، همچنان آزادی‌های دینی و باورهای مذهبی شهروندان خود را زیرپا می‌گذارد.
در بخشی از گزارش این کمیسیون که اعضای آن توسط رئیس جمهوری آمریکا و رهبران حزب دمکرات و جمهوری‌خواه در سنا و مجلس نمایندگان برگزیده می شوند، آمده است: مردم در ایران صرفا به دلیل باورهای دینی خود، به حبس‌های درازمدت، شکنجه و اعدام محکوم می‌شوند.
دولت ایران بارها توسط نهادهای بین‌المللی و مدافع حقوق بشر به نقض حقوق اقلیت‌های مذهبی متهم شده و سال گذشته نیز وزارت امور خارجه آمریکا در گزارش سالانه خود که در آبان ماه ۱۳۸۹ منتشر شد، دولت ایران را به نقض آزادی و حقوق اقلیت‌های مذهبی و زیر پا گذاشتن حقوق آنها و ایجاد فضایی تهدید‌آمیز علیه بهاییان، صوفی‌ها، مسیحیان پیرو فرقه انجیلی، یهودیان و گروه‌های شیعه‌ای که نظر مغایر دولت دارند، متهم کرد.
کمیته حقوق بشر مجمع عمومی سازمان ملل نیز یک روز بعد، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را تصویب کرد که در آن درباره نقض آشکار حقوق بشر در ایران ابراز نگرانی شده بود.
با این حال وزارت امورخارجه ایران، در واکنش به گزارش سالانه وزارت امور خارجه آمریکا، اتهام نقض حقوق اقلیت‌های دینی را رد کرد و در عین حال آمریکا را «بزرگترین ناقض حقوق مذهبی» در دنیا دانست.
سازمان عفو بین الملل، سازمان دیده بان حقوق بشر و شیرین عبادی، برنده جایزه صلح نوبل نیز از جمله نهادها و شخصیت‌های فعالی هستند که بارها بر تداوم ایجاد محدودیت برای اقلیت‌های دینی و مذهبی در ایران هشدار داده‌اند.
حلقه تنگ آزادی اقلیت‌های مذهبی در ایران
با آنکه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، حقوق برخی از اقلیت‌های مذهبی از جمله یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان به رسمیت شناخته شده و بر این اساس آنها می‌توانند در مجلس نماینده داشته و آزادانه مراسم مذهبی خود را به جا آورند اما دولت ایران هر روز عرصه را بر پیروان این ادیان تنگ‌تر می‌کند.
طبق برآوردهای غیر رسمی، که گزارش سالانه آزادی مذهب در سال ۲۰۰۹ آن را اعلام کرد، بهاییان، یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان دو درصد کل جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند.
در ایران حدود ۳۰ هزار بهایی زندگی می‌کنند و جامعه بهاییان، بزرگترین اقلیت دینی غیرمسلمان در ایران هستند که در سال ۱۸۶۳ تاسیس شد و پیروان آن از نظر جمهوری اسلامی «کافر» به شمار می‌آیند. گروه‌های مذهبی بهایی نیز اغلب از دستگیری، بازداشت خودسرانه، اخراج از دانشگاه و مصادره اموال خود خبر داده‌اند.
از سوی دیگر هفت نفر از چهره‌های سرشناس جامعه بهایی که در سال ۱۳۸۷ دستگیر شده‌اند، همچنان به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل، توهین به مقدسات، و تبلیغ علیه جمهوری اسلامی و فساد فی‌الارض» به ۲۰ سال حبس محکوم شده‌اند.
همچنین در سال‌های اخیر شماری از دراویش گنابادی در شهرهای ایران محاکمه شده، به زندان افتاده یا به جریمه نقدی محکوم شده‌اند.
از سوی دیگر سال گذشته شماری از مسیحیان تبشیری در تهران بازداشت شدند. اما مقامات ایرانی در واکنش به اعتراض‌های محافل بین‌المللی مسیحیان تبشیری را جریانی «فاسد و منحرف» دانستند. از جمله مرتضی تمدن، استاندار تهران ادعا کرد که مسیحیان تبشیری جریانی «منحرف» است که د که افکار خود را «از طریق محافل فرهنگی که در انگلیس دایر است» ترویج می‌کند.
اقلیت‌های سنی نیز در ایران از آزادی‌های لازم برخوردار نیستند و رهبران مذهبی اقلیت‌های سنی در ایران بارها نگرانی خود از بدرفتاری و محدودیت در اجرای فرایض دینی‌شان را گوشزد کرده‌اند. این رهبران می‌گویند که تدریس تعالیم سنی و متون دینی در مدارس ممنوع است.
سخنگوی آژانس یهود پیشتر اعلام کرده بود که در سال ۲۰۰۷ میلادی (۱۳۸۶)، حدود ۲۰۰ یهودی ایرانی به اسرائیل مهاجرت کرده‌اند و این بزرگترین موج مهاجرت پس از انقلاب اسلامی بوده است.
سیامک مر‌ه صدق نماینده یهودیان در مجلس ایران سال گذشته در مصاحبه‌ای با روزنامه فرانسوی فیگارو این خبر را تحریف شده خواند او گفت که هودی‌های ایرانی در شرایط خوبی زندگی می‌کنند و هرگز اقدام به مهاجرت سازمان یافته نکرده‌اند.
او همچنین تاکید کرد که ایرانیان کلیمی نیز در برابر مهاجرت از ایران مقاومت می‌کنند و وضعیت بسیار مناسبی در ایران دارند.
از سوی دیگر دی‌ماه گذشته سبو سرکیسیان اسقف اعظم مسیحیان تهران و شمال ایران، ایران را تنها کشوری دانست که حتی در زندان‌ها نیز برای اقلیت‌های مذهبی ارزش خاص قائل است.
او در مراسم جشن آغاز سال میلادی ۲۰۱۱ در میان مددجویان بازداشتگاه اوین حضور یافت و گفت: باید از مدیریت بازداشتگاه اوین و مسوولان نظام جمهوری اسلامی تشکر ویژه کرد که این چنین نسبت به آزادی ادیان توحیدی و احترام به پیروان آن ارزش قائل هستند.
با این حال آمارهای منتشر شده توسط نهادهای حقوق بشری گواه آن است که پیروان مذاهب دینی و اقلیت‌های مذهبی در ایران شرایط تبعیض آمیزی دارند و حکومت ضمن نقض آزادی‌های آنها به سرکوب گسترده پیروان این ادیان دینی می‌پردازد.
در گزارش کمیسیون آزادی بین‌المللی مذهب در آمریکا نیز آمده است با آنکه ایران حکومتی مبتنی بر قانون اساسی است که در آن بر آزادی باورها و آئین‌های مذهبی تاکید شده اما در سال‌های گذشته شرایط آزادی‌های دینی و مذهبی در ایران، همچنان رو به وخامت گذاشته و دامنه برخوردهای فیزیکی، تهدید و ارعاب و بازداشت و حبس علیه اقلیت‌ها بهایی، مسیحی و دراویش گسترده‌تر شده است.
در این گزارش که در حدود ۳۸۰ صفحه تنظیم شده با اشاره به موارد نقض حقوق دینی ملت‌ها در ایران، اریتره، ازبکستان، برمه، پاکستان، ترکمنستان، چین، سودان، عراق، عربستان، کره شمالی، مصر، نیجریه و ویتنام از دولت آمریکا خواسته شده تا ضمن بازتاب افزایش محدودیت‌های دینی و مذهبی در این کشورها، در برابر سیاست‌های سرکوبگرانه دولت‌های ایران و چین ایستادگی کند.
وظیفه کمیسیون آزادی بین المللی مذهب در آمریکا بررسی وضعیت آزادی‌های مذهبی و دینی در سطح بین‌المللی و ارائه پیشنهادهایی به رئیس جمهوری، اعضای کنگره و وزیر امور خارجه آمریکا است و این کمیسیون بارها ایران را به نقض گسترده آزادی‌های دینی شهروندان خود متهم کرده است.
