رادیوی ملی آمریکا، ان.پی.آر، در یک گزارش سه بخشی به بررسی عملیات پنهان آمریکا علیه ایران پرداخته است.
در بخش نخست این گزارش، حمله‌های سایبری و سایر شیوه‌های تکنولوژیک در این زمینه و در بخش دوم، تطمیع فراری‌های ایرانی، ترور و بمب‌گذاری مورد بررسی قرار گرفت.
بخش سوم این گزارش، اختصاص به ارزیابی این شیوه‌های پنهان دارد:
درهم‌شکستن ایران و برنامه هسته‌ای آن برای آمریکا امر دشواری است و در کنار موضوع عراق، مسئله اسرائیل و فلسطین، افغانستان و برنامه هسته‌ای خود آمریکا از جمله چالش‌های سیاست خارجی آمریکا به حساب می‌آید.
سال‌هاست که دولت‌های موفق آمریکا نتوانسته‌اند چگونگی تغییر رفتار بد ایران را دریابند. اما به گفته کریم سجادپور، کارشناس مسائل ایران در «موسسه کارنگی برای صلح بین‌المللی» در سال گذشته گزینه دیگری سربرآورده است.
سجادپور می‌گوید:«فکر می‌کنم سیاست گریز از ایران و بی‌اعتنایی به آن، دیگر یک گزینه نیست. بمباران ایران یا درگیری نظامی با این کشور نیز می‌تواند بسیاری از این چالش‌ها را تشدید کند. بنابراین گزینه‌ای که باقی می‌ماند گزینه بینابینی خلاقانه‌تری مرکب از جنگ پنهانی، خرابکاری و فشار اقتصادی است.»
اثبات شده است که این جنگ پنهان که شامل حملات سایبری، ترورها و بمب‌گذاری‌ها و استفاده از فراری‌هاست موثرتر از دیپلماسی است. و حداقل در حال حاضر این گونه عملیات سیاه جایگزین صحبت درباره اقدام به حملات نظامی به تسهیلات مشکوک هسته‌ای ایران شده است.
تحلیل‌گران می‌گویند موفقیت آمریکا در زمینه تلاش‌های پنهانی نظیر حملات سایبری، رهبران ایران را عصبی کرده است.
برخی حتی گمان می‌کنند که این جنگ پنهان عملا ابزار اولیه سیاست آمریکا در قبال ایران شده است.
موفقیت عظیم
برخلاف سایر رویکردها جنگ پنهانی همراه با تحریم‌های اقتصادی در مورد ایران با موفقیت‌هایی همراه بوده است. سال گذشته حملات سایبری و ویروس کامپیوتری استاکس‌نت تقریبا هزار سانتریفیوژ مورد استفاده برای غنی‌سازی اورانیوم را نابود کرد.
سایر موارد خرابکاری فرایند غنی‌سازی اورانیوم را به طور کامل در تسهیلات کلیدی ایران کند کرد و یا به طور موقت متوقف ساخت. دانشمندان ایرانی دیگر نمی‌توانند به تجهیزات با فن‌آوری بالا که از بازار بین‌المللی خریداری می‌کنند اعتماد کنند و مطمئن باشند که بدون هیچ نقصی است و یا به طور عادی کار خواهد کرد.
محمد سهیمی استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی و نویسنده تهران بیرو می‌گوید که این گونه عملیات مخفی به طور فزاینده‌ای به عنوان موثرترین رویکرد نگریسته می‌شوند و جای سیاست‌های مجادله‌آمیز و خطرناک را می‌گیرد.
سهیمی می‌گوید:«برخی افراد به موفقیت این جنگ پنهانی به گونه‌ای اشاره می‌کنند که گویی هیچ نیازی به حملات نظامی آشکار علیه برنامه هسته‌ای یا سایر تسهیلات حساس ایران نیست چرا که این برنامه‌های پنهان با موفقیت عظیمی همراه بوده‌اند.»
گزینه جایگزین برای عمل نظامی
بحث‌های زیادی در پنج سال گذشته در آمریکا در جریان بوده که آیا ایران در حال جست‌وجوی دستیابی به سلاح هسته‌ای هست، امری که رهبران آن انکار می‌کنند، و نیز بحث‌هایی در باره مزایا و معایبی که ناشی از اقدام نظامی احتمالی برای جلوگیری از وقوع آن است.
پل پیلار، مقام بلندپایه سابق سیا که اینک مطالعات امنیتی را در دانشگاه جرج تاون تدریس می‌کند می‌گوید اقدام مخفی جایگزین سودمندی برای اقدام نظامی است.
او می‌گوید:«این امر تا حدودی جایگزینی برای استفاده از نیروی نظامی است که البته در کشورما زیاد درباره آن صحبت می‌شود. عملیات پنهانی می‌تواند به عنوان یک راه بدون خون‌ریزی و بسیار مفید به منظور خریدن زمان و خاموش نگهداشتن کاربرد نیروی نظامی که منجر به جنگ بین آمریکا و ایران خواهد شد در نظر گرفته شود.»
او می‌افزاید یکی از مزایای عمیلات مخفی ایجاد اغتشاش فکری، بدبینی و ترس است که این گونه فعالیت‌ها در میان رهبران ایران می‌آفریند.
پیلار می‌گوید:«به نظر من آن‌ها فرض می‌کنند آمریکا مانند اسرائیل مسئول بخش عظیمی از اتفاقات رخ‌داده است، خواه آمریکا‌یی‌ها واقعا مسئول آن باشند یا نه.»
عملیات مخفی هم‌چنین فشار زیادی روی سرویس‌های اطلاعاتی ایران می‌گذارد تا به پیش‌بینی و مقابله با آن بپردازند. از این نظر سهیمی می‌گوید اطلاعات ایران کاستی‌های زیادی دارد.
او می‌افزاید:«وزارت اطلاعات ایران با وجود همه ادعاهایش، تاکنون در ردیابی این که مثلا چه کسی پشت تلاش‌های ترور سال گذشته یا انفجارهایی بوده که در چند پایگاه نظامی و غیره رخ داد موفق نبوده است.»
حفاظت نیروهای آمریکایی از خطر
به گفته سجادپور عملیات پنهانی به دلیل محرمانه‌بودن عیب بزرگ عملیات نظامی را هم ندارند که باعث متحدشدن همه ایرانی‌ها حول دولت مرکزی در تهران در صورت حمله نظامی آمریکا یا اسرائیل شوند.
کریم سجادپور می‌گوید:« آمریکا نمی‌خواهد اقدامی کند که باعث طولانی‌ترشدن عمر مفید حکومت ایران شود، محبوبیت آن را افزایش دهد و یا حسن‌نیتی که در حال حاضر بین مردم ایران نسبت به آمریکا وجود دارد را خراب کند.»
بروس رایدل، تحلیل‌گر قدیمی سیا که در انستیتوی بروکینزکار می‌کند می‌گوید با درنظرگرفتن همه جوانب، این شیوه در مدیریت چالش‌های زیادی که سال‌ها ایران با آمریکا داشته است، خیلی بهتر (از سایر روش‌ها) است.
رایدل می‌گوید: « اگر ما بتوانیم از طریق استفاده از وسایل پنهانی، برنامه ایران را به تاخیر بیاندازیم و فعالیت‌های تروریستی آن‌ها را نقش برآب کنیم خیلی موثرتر و مفیدتر از فرستادن نیروهای آمریکایی و قراردادن آن‌ها در معرض خطر عمل کرده‌ایم و توانسته‌ایم در جاه‌طلبی‌های ایران اختلال ایجاد کنیم.»
این به معنای آن است که در ماه‌های آینده در جهت گسترده‌تر شدن جنگ پنهانی علیه ایران، اخبار بیشتری هم درباره حملات سایبری و افراد فراری و نیز درباره ترورها و بمب‌گذاری‌های گاه بگاه بیرون خواهد آمد.
