آژانس بینالمللی انرژی اتمی سازمان ملل متحد از ایران خواسته است به عنوان یک کشور زلزلهخیر در خاورمیانه و در آستانه راهاندازی نیروگاه اتمی بوشهر، به «پیمان ایمنی اتمی» بپیوندد.
پیمان ایمنی اتمی در سال ۱۹۹۶ برای تقویت تدابیر ایمنی پس از فاجعه اتمی چرنوبیل تدبیر شد و پس از بحران اتمی فوکوشیمای ژاپن حالت اضطرار جدید گرفته است.
دنیس فلوری، معاون مدیرعامل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده است که ایران تنها کشوری است که با وجود داشتن یک نیروگاه اتمی این پیمان را امضا نکرده است.
پس از وقوع فاجعه در نیورگاه اتمی فوکوشیما و نگرانی کارشناسان محمود احمدینژاد، رئيسجمهور ایران، گفت که همه اقدامات امنیتی در نیروگاه هستهای بوشهر اجرا شده و هیچ مشکل ایمنی در این زمینه وجود ندارد.
براساس گزارش خبرگزاری رویترز آقای فلوری روز پنجشنبه دوم ژوئن (۱۲ خرداد) در یک کنفرانس خبری گفته است: اولین آرزوی ما این است که تمام کشورهای عضو آژانس بینالمللی انرژی اتمی که نیروگاه هستهای دارند عضو پیمان ایمنی هستهای باشند.
رسانههای ایران ماه گذشته اعلام کردند که آزمایشهای نهایی در نیروگاه اتمی بوشهر انجام شده و انتظار میرود تا دو ماه دیگر در این نیروگاه برق تولید شود.
یک مقام ارشد شرکت «روس اتم»، پیمانکار نیروگاه اتمی بوشهر، نیز هفته گذشته اعلام کرد که نیروگاه بوشهر بهزودی راهاندازی خواهد شد زیرا همه چیز عملا آماده شده است.
این در شرایطی است که مدتی پیش سوخت از نیروگاه بوشهر خارج شد و وجود مشکلات فنی در این نیروگاه گزارش شده بود.
اکنون آقای فلوری گفته است که ایران میتواند با امضا کردن پیمان جهانی ایمنی هستهای، تعهدات خود را به ایمن بودن نیروگاه اتمی بوشهر نشان دهد. مقامهای کشورهای غربی نیز از ایران خواستهاند به این پیمان ملحق شود.
ایران و کشورهای غربی از چندسال پیش برسر برنامه هستهای این کشور بهشدت دچار اختلاف هستند؛ غرب نسبت به صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران تردید دارد اما ایران هدف از اجرای این برنامه را تولید برق اعلام کرده است.
این در شرایطی است که آژانس هیچ قدرتی برای مجبور کردن کشوری برای پذیرفتن پیمان ایمنی هستهای ندارد جز آن که تکثیر سلاح اتمی را مهار کند.
معاون مدیرعامل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته است که به اعتقاد او باید «اهمیت بیشتری» به استانداردهای ایمنی آژانس داده شود تا از این طریق بتوان به بازسازی اعتماد در موضوع انرژی هستهای پس از فاجعه فوکوشیما کمک کرد.
موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک، نهاد پژوهشی مستقر در لندن، در گزارشی که پس از حادثه فوکوشیما منتشر کرد، نوشت که موقعیت نیروگاه بوشهر در ساحل خلیج فارس، مسئله ایمنی برنامه اتمی ایران را به یک «نگرانی منطقهای در زمینه امنیت» تبدیل کرده است.
در این گزارش گفته شده بود که نیروگاه بوشهر مانند فوکوشیما در یک ناحیه زلزلهخیز قرار دارد، اما لازم نیست ایران نگران وقوع یک سونامی به بزرگی سونامی اخیر ژاپن باشد که موجب قطع برق و از کار افتادن سیستمهای خنک کننده در نیروگاه فوکوشیما شد زیرا بوشهر در ساحل اقیانوس قرار ندارد.
علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، هفته گذشته در وین گفت که ایران «حداکثر هوشیاری» را در ارتباط با ایمنی (اتمی) نشان میدهد.
پیمان ایمنی اتمی یک دستگاه نظارتی متقابل است که در باره مکان، طرح، ساخت و عملیات راکتورها و نیز ارزیابی ایمنی آنها، استانداردهای بینالمللی وضع کرده است. ۲۷ کشور که نیروگاه اتمی دارند عضو این پیمان هستند.