نشست بینتیجه اوپک به دلیل اختلافنظر میان اعضای گروه برسر افزایش سطح تولید نفت در شرایطی به پایان رسید که برخی تحلیلگران گمانهزنی «فروپاشی» این کارتل نفتی را مطرح کردهاند.
محمد علیآبادی، سرپرست وزارت نفت ایران، گفته است که کشورهای عضو اوپک مخالف افزایش سقف تولید نفت نیستند اما در این مورد به توافق نهایی نرسیدهاند.
آقای علیآبادی روز چهارشنبه هشتم ژوئن (۱۸ خرداد) در نشست وزیران نفت اوپک در وین گفت که کشورهای عضو اوپک درمورد زمان و مقدار سهمیه تولید نفت به توافق نرسیدند درنتیجه تولید نفت اوپک در سطح پیشین باقی خواهد ماند.
ایران ریاست دورهای سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک را برعهده دارد و آقای علیآبادی به عنوان نماینده ایران در یکصد و پنجاه و نهمین نشست وزیران نفت اوپک شرکت کرده است.
مقامهای اوپک روز چهارشنبه اعلام کردند که نتوانستند برسر افزایش تولید و زمان آن به توافق برسند که این موضوع موجب افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی شد.
عربستان، بزرگترین تولیدکننده نفت اوپک، و برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس ازجمله کویت پیشنهاد داده بودند که میزان تولید نفت اوپک تا سقف یک و نیم میلیون بشکه در روز افزایش یابد.
عربستان سعودی و کشورهای عضو اوپک در حوزه خلیج فارس گفته بودند که به دلیل قیمت بالای نفت، کشورهای واردکننده نفت با مشکلاتی روبهرو هستند و برای کمک به آنها باید میزان تولید را افزایش داد.
این در شرایطی بود که ایران، ونزوئلا، الجزایر، آنگولا، اکوادور، عراق و لیبی با افزایش سطح تولید تنها بین ۷۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز موافق بودند تا از این راه بر تثبیت قیمت نفت خام خود در حدود ۱۰۰ دلار در هر بشکه کنترل بیشتری داشته باشند.
پس از آن که اعلام شد اعضای اوپک برای افزایش میزان تولید به نتیجهای نرسیدهاند قیمت نفت خام برنت دریای شمال افزایش یافت.
نفت خام برنت در هر بشکه برای تحویل در ماه ژوئیه، به قیمت ۱۱۸ دلار و ۴۳ سنت به فروش میرسد.
روز سهشنبه قیمت نفت خام برنت در هر بشکه ۱۱۶ دلار و ۷۸ سنت اعلام شد.
تحلیلگران میگویند با وجود مشکلات شدید اقتصادی در جهان بهویژه در آمریکا که بزرگترین مصرفکننده نفت خام جهان است، گروههای داخل اوپک میتوانند سطح تولید نفت در نیمه دوم سال را افزایش دهند.
اما هنوز مشخص نیست که آیا اوپک سطح تولید را افزایش خواهد داد یا در سطح پیشین باقی میماند. به استثنای عراق، ۱۱ عضو دیگر اوپک روزانه ۲۴ میلیون و ۸۴۵ هزار بشکه نفت تولید میکنند.
این در شرایطی است که برای حفظ یکپارچگی و وحدت درمیان اعضای اوپک علی النعیمی، وزیر نفت عربستان سعودی و متحدان او باید گروه را به اقدام جمعی متقاعد کنند.
برخی مقامهای نزدیک به اوپک گفتهاند که آقای نعیمی و وزیران نفت حوزه خلیج فارس نشست غیرعلنی داشتهاند تا اعضای گروه را به اتخاذ موضع واحد متقاعد کنند.
این در شرایطی است که آقای نعیمی که کشورش متحد آمریکا و بریتانیا است، از عدم توافق میان اعضا برسر میزان افزایش تولید نفت گفته و تاکید کرده است: این بدترین نشستی بود که اوپک تاکنون برگزار کرده است.
پیامدهای اوپک
تحلیلگران بازار نفت گفتهاند که اعضای اوپک برسر افزایش شدید قیمت نفت، پایداری قیمت بالا و تاثیر آن بر اقتصاد جهانی اختلافنظرهای جدی دارند.
ازسوی دیگر تحولات و ناآرامیهای منطقه خاورمیانه بر اوپک تاثیر گذاشته است؛ اعضای اوپک که ازنظر سیاسی مخالف آمریکا بودهاند و تحت رهبری ایران و ونزوئلا هستند در این نشست از حمایت کافی دیگر اعضا برخوردار بودهاند تا مانع از اعمال تصمیمهای عربستان سعودی شوند.
برخی تحلیلگران میگویند که اختلافنظرهای جدی میان اعضای اوپک تا جایی پیش رفته است که میتواند «شروعی بر پایان کارتل نفتی اوپک» را رقم بزند.
مارک اسوالد، تحلیلگر نفتی، با اشاره به اختلافها در اوپک گفته است: اوپک در آستانه فروپاشی است.
او پیشبینی کرده است که اگر اوپک از بین برود کشورهای غیراوپک مانند روسیه و قزاقستان، نخستین کشورهای ذینفع خواهند بود.
این در شرایطی است که سرپرست وزارت نفت ایران گفته است که احتمال دارد ایران یک نشست فوقالعاده اوپک را پیش از نشست برنامهریزی شده ماه دسامبر برگزار کند.