این روزها می‌شود نام‌های بزرگ و مارک‌های جهانی را در خیابان‌های تهران دید. نمایندگی‌های برندهای پرطرفدار اروپایی خیابان‌های پایتخت کشوری را فتح کرده‌اند که یکی از شعارهای حکومت آن مبارزه با نمادهای غربی‌ست.

مدتی پس از روی کار آمدن دولت سیدمحمد خاتمی با شعار تنش‌زدایی در روابط بین‌الملل، مسئولان گروه بنتون که یکی از برندهای مشهور طراحی و تولید لباس در ایتالیا و جهان است، به تهران آمدند و شعبه‌ای در تهران دایر کردند که به‌سرعت مشهور شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت.

پس از آن بود که شرکت‌های دیگر هم به فکر بازاری افتادند که سال‌ها به دلیل مسایل سیاسی و اقتصادی مختلف راهی برای ورود به آن نبود. در اندک زمانی٬ خیابان‌های مرکز و شمال تهران، میزبان نام‌هایی مثل اکو، اسپریت، مانگو، کلارکس، آدیداس، سیسلی، دبنهامز، نایک و زارا شدند.

موفقیت این فروشگاه‌ها در تهران و استقبال طبقه متوسط از آن‌ها، پای برندهای جهانی را به دیگر شهرهای بزرگ مثل همدان، مشهد، ارومیه، رشت، ساری، شیراز، تبریز و یزد باز کرد و حالا با وجود مخالفت‌های گاه و بی‌گاه مسئولان دولتی و نماینده‌های مجلس از ورود این شرکت‌ها به ایران، این نمایندگی‌ها به کار خود مشغول هستند.

قیمت‌های بالا، رضایت مشتری‌ها

لباس‌ها و کفش‌هایی که در این نمایندگی‌ها عرضه می‌شود، چندین برابر قیمتی است که در فروشگاه‌های آن‌لاین این برندها و حتی روی برچسب اصلی  قیمت‌ آن‌ها دیده می‌شود.

یک دامن ۲۹ یورویی در نمایندگی مانگو در مرکز خرید هایپراستار، ۷۱ هزار تومان به فروش می‌رسد و یک بلوز بافتنی ۴۹ یورویی در نمایندگی بنتون در مرکز خرید تندیس، ۸۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است.

پرسش از فروشنده درباره این اختلاف قیمت به ماجرای تعرفه گمرک می‌رسد و این که لباس‌ها و کفش‌های مارک‌دار خارجی جزء اجناس لوکس محسوب می‌شوند که تعرفه ۱۲۰ درصدی دارند و ادامه می‌دهد: «وقتی ۱۲۰ درصد به قیمت تولید اضافه شد، چهار درصد هم مالیات به آن اضافه می‌شود و همه این‌ها به بالاتر رفتن قیمت در نمایندگی‌های ایران نسبت به دیگر نمایندگی‌های جهانی می‌انجامد.»

یک کارشناس وزارت بازرگانی هم تعرفه سرسام آور گمرک را تایید می‌کند و می‌گوید: «تعرفه اصلی برای کفش و لباس خارجی ۱۰۰ درصد است که این تعرفه بر اساس قیمت و وزن لباس تا ۲۰ درصد هم ممکن است افزایش یابد.»

هرچند قیمت‌ها در ایران از قیمت‌های واقعی جهانی بالاتر است، اما کم نیستند کسانی که ترجیح می‌دهند گران‌تر بخرند اما سراغ لباس‌ها و کفش‌های بی‌نام و نشان نروند.

بنفشه، ویراستاری ۳۴ ساله است، او می‌گوید: «کفشی که از حراجی اکو به قیمت۱۹۰ هزار تومان خریدم، برچسب قیمتی داشت که نشان می‌داد این کفش در یک حراجی خارج از ایران ۲۷ دلار قیمت خورده است، یعنی قیمت فروش آن در ایران تقریبا شش برابر قیمت جهانی آن بود٬ اما با این حال خرید از این فروشگاه‌های معتبر ایمن‌تر و به صرفه‌تر است.»

به عقیده او٬ کفش چینی هم که در بازار ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان فروخته می‌شود، ممکن است برای سلامت پا مناسب نباشد، هم زودتر خراب می‌شود و عمر مفید آن به مراتب کمتر از کفش‌هایی است که به اصطلاح «مارک‌دار» به حساب می‌آیند.

همسر او میان کلام‌اش می‌آید و به ضرب‌المثلی انگلیسی اشاره می‌کند و می‌گوید: «آزمون و خطا نشان داده که واقعا آنقدر ثروتمند نیستیم که جنس ارزان بخریم که سریع‌تر خراب می‌شود.»

البته خرید از این نمایندگی‌ها همیشه هم به دلیل کیفیت اجناس نیست. خانم میان‌سالی که همراه دختر ۱۵ ساله‌اش در فروشگاه دبنهامز در خیابان میرداماد مشغول خرید است، از «چشم و هم‌چشمی جوان‌های این دوره» دل خوشی ندارد و می‌گوید که فرزندان‌اش مجبورش می‌کنند برای خرید حتما به یکی از نمایندگی‌ها سر بزنند.

او ادامه می‌دهد: «دختران‌ام جنس و مدل لباس‌های چند مارک خارجی را می‌پسندند و حتی به من و پدرشان هم اجازه نمی‌دهند لباس غیر مارک‌دار بخریم.»

ممنوعیت عرضه برخی لباس‌ها

تمام آنچه در این شرکت‌ها طراحی و تولید می‌شود٬ قابلیت ارائه در بازار ایران را ندارد. مدیران ترجیح می‌دهند با دنبال کردن از قوانین مکتوب و عرفی در ایران، برای خود و نمایندگی‌های سودآورشان دردسر درست نکنند.

مدیر یکی از این فروشگاه‌ها در تهران می‌گوید: «لباس زیر مردانه و زنانه و لباس خواب زنانه خط قرمز است. علاوه بر این٬ لباس خواب‌های پوشیده هم برای زنان بازار قابل توجهی ندارد. به همین دلیل٬ مدیران ایرانی اصلا آن‌ها را سفارش نمی‌دهد.»

به گفته او، لباس‌ شب، شلوار جین، تاپ زنانه و مانتو پرفروش‌ترین جنس‌ها در بازار ایران است و سود خوبی هم نصیب شرکت می‌کند.

اظهار نظر خوزه گومز، مدیر فروش واحد توسعه تجاری شرکت مانگو درباره بازار ایران و دیگر کشورهای اسلامی هم رویکرد مدارا با قوانین محلی را تایید می‌کند.

آقای گومز، یک ماه پس از افتتاح اولین شعبه مانگو در تهران به شبکه بلومبرگ گفت: «ما در مسایل سیاسی و عقیدتی هیچ دخالتی نداریم و هرگز به این حوزه‌ها وارد نمی‌شویم. ما به قوانین هر کشوری که در آن نمایندگی داریم احترام می‌گذاریم، تجارت می‌کنیم و آنچه را که در دسترس همه زنان دنیا است، در اختیار زنان ایرانی هم قرار می‌دهیم.»

او با وجود آگاهی از هشدار نمایندگان مجلس ایران به فروشگاه‌های بنتون و حمله به تعدادی از این فروشگاه‌ها از سوی نیروهای نزدیک به حکومت ایران، این کشور را «سرزمین موعود» برای فروش بیشتر لقب داد و گفت: «فروشگاه‌های مشابه مانگو در دیگر شهرهای خاورمیانه طی پنج سال بیش از ۱۰ درصد رشد فروش داشته‌اند و با توجه به استقبال تهرانی‌ها، مانگو به زودی در ایران به سودآوری بالایی می‌رسد.»

این شرکت با همکاری شرکتی دیگر در لبنان در حال شناسایی سلیقه مشتری‌های مسلمان است و تلاش می‌کند با طراحی لباس‌های پوشیده برای زنان مسلمان، احتمال خطر اعتراض دولت‌ها را کاهش دهد و در عین حال مورد توجه خریداران نیز قرار گیرد.

آقای گومز به بلومبرگ گفته بود که با توجه به این که در تهران خریداران زن محجبه هستند، شلوار‌ جین شانس بزرگی برای سودآوری به شمار می‌آید.

هرچند شمشیر داموکلس تعطیلی و اعمال محدودیت از سوی دولت و حکومت همیشه بر سر نمایندگی‌های خارجی حس می‌شود و آن‌ها در ایران به اندازه دیگر کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، بی‌دردسر تجارت نمی‌کنند، اما بازار مساعد و تمایل طبقه متوسط به خرید از آن‌ها، چنان برای‌شان جذاب است که هر کدام می‌کوشند با راه‌اندازی شعبه‌های بیشتر، از هم پیشی بگیرند و نظر خریداران ایرانی را به خود جلب کنند. شاهد این گفته، خیابان‌های تهران است.