در مراسم پنجمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران که عصر دوشنبه، ۲۳ خرداد در تالار ایوان شمس تهران برگزار شد، فیلم «جدایی نادر از سیمین» با دریافت شش جایزه از جمله جایزه بهترین کارگردانی، به عنوان فیلم برتر سینمای ایران در سال ۸۹ از دیدگاه منتقدان معرفی شد.
اصغر فرهادی که جایزه بهترین کارگردانی را از دست مسعود کیمیایی، کارگردان پیشکسوت سینمای ایران دریافت کرد، هنگام دریافت این جایزه گفت: «این روزها حال هیچ کس خوب نیست. من هم با خودم قرار گذاشته بودم حرفی نزنم٬ قرار نبود حرفی بزنم، اما با حضور آقای کیمیایی روی صحنه باید بگویم که یادم میآید جوان که بودم کتاب زاون قوکاسیان را در مورد مسعود کیمیایی زیاد میخواندم و اینکه نسل ما مدیون مسعود کیمیایی است».
در ابتدای این مراسم، علی علایی٬ رئیس انجمن منتقدان و نویسندگان سینمایی در اهمیت جوایز انجمن منتقدان گفت: «برخلاف تصور خیلیها٬ هیچکس به اندازه ما عاشق سینما و فیلم خوب نیست. ما از سینماگران هم بیشتر عاشق فیلم دیدن هستیم و متاسفانه مدیران و مسئولان سینمایی کمتر از همه ما عاشق سینما هستند. ما عضوی از خانه سینما هستیم و در چرخه اقتصاد سینما و سینمای اکران به شدت نقش داریم.»
آقای علایی همچنین از کامبیز کاهه، منتقد سینما یاد کرد که مدتها است بعد از ماجرای دستگیری و زنداناش فعالیت سینمایی نداشته است و گفت: «جای یک نفر این جا خیلی خیلی خالی است. او آبرو و افتخار نسل ما بود. نام کامبیز کاهه را در نشریات و مجلات نمیبینیم. به جای صاحبان فیلمهایی که او برای آنها نقد ننوشت تاسف میخورم و آرزو میکنم او به عرصه نقد برگردد.»
در رشته کارگردانی، دو دیپلم افتخار نیز به رضا میرکریمی به خاطر فیلم «یک حبه قند» و عبدالرضا کاهانی کارگردان فیلم «اسب حیوان نجیبی است» تعلق گرفت.
عبدالرضا کاهانی که همواره از منتقدان سرسخت سیاستهای معاونت سینمایی وزارت ارشاد بوده، بعد از دریافت لوح تقدیرش آن را به جواد شمقدری معاونت سینمایی وزارت ارشاد و علیرضا سجادپور مدیرکل اداره نظارت و ارزشیابی اهدا کرد و به طعنه گفت: «آنها کار سختی دارند و مدیریت سینمای جهان را برعهده دارند و نه تنها توانستهاند آدم مزخرفی چون مرا هدایت و به راه راست هدایت کنند، بلکه فونتریه را نیز هدایت کردهاند. خوشحالام این جایزه را به طور مشترک به آنها میدهم. آن را نصف کنند و جلوی چشمشان بگذارند و هر وقت چشمشان به آن افتاد٬ بدانند که من هستم و نمیتوانند من را حذف کنند.»
اشاره کاهانی به نامه جواد شمقدری به ژیل ژاکوب٬ رئیس جشنواره کن بود که در آن شمقدری از تحریم لارس فونتریه، فیلمساز دانمارکی به خاطر سخنان جنجالبرانگیزش در دفاع از هیتلر و اندیشه نازیسم در این جشنواره انتقاد کرده بود.
تقدیر از باشو٬ غریبه کوچک
تقدیر از عدنان عفراویان، بازیگر نوجوان فیلم «باشو٬ غریبه کوچک» بهرام بیضایی که اکنون ۳۶ سال دارد، از دیگر قسمتهای برنامه جشن منتقدان سینما بود.
ابتدا فیلم کوتاهی درباره عدنان عفراویان پخش شد و آن گاه عدنان روی صحنه رفت و گفت: «جای سوسن تسلیمی و آقای بیضایی این جا خیلی خالی است. سوسن تسلیمی همیشه در قلب من است. هنوز بعد از ۲۵ سال با این دو نفر حرف نزدهام و خیلی دوست دارم با آنها صحبت کنم. بیضایی شخصیت و آبروی من را بالا برد.»
عدنان عفراویان که بعد از فیلم بیضایی در هیچ فیلم دیگری ظاهر نشده و زندگیاش را از راه کاسبی میگذراند، بعد از دریافت تندیس خود گفت: «من متولد سال ۱۳۵۳ هستم و از سربازی معاف شدهام. دکهای دارم که نزدیک ۲۰ سال است با آن زندگی خود و خانوادهام را میگذرانم. خداوند میداند چه زمانی باید به عدنان روزی بدهد و کی ندهد.»
سیروس تسلیمی، برادر سوسن تسلیمی هم در این مراسم گفت: «شبهایی که در استهکلم کنار خواهرم هستم٬ یکی از جذابترین سرگرمیهای ما تعریف اتفاقاتی است که پشت صحنه این فیلم «باشو٬ غریبه کوچک» افتاد. خواهرم میگفت٬ بیضایی برای بازی گرفتن از عدنان چند بار گریهاش گرفت، چون این بچه هیچ تجسمی از سینما نداشت و نمیدانست باید چه کار کند. با این حال بسیار خوب بازی کرد.»
تقدیر از مسعود کیمیایی
پنجمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، همچنین در بخش ویژهای از مسعود کیمیایی به خاطر یک عمر فعالیت سینماییاش تقدیر کرد. مسعود کیمیایی بعد از آمدن روی صحنه مورد تشویق وسیع حاضران در مراسم قرار گرفت.
او که جایزه بهترین کارگردانی را به اصغر فرهادی اهدا میکرد، هنگام اهدا این جایزه در مورد فرهادی گفت: «او هنرمندی عالی است و پیش از آن یک انسان شریف و کمیاب است که زیبا نگاه و کار میکند. هر اثر هنری پیش از رسیدن به جایزه، با کیفیت خود اثر و ارتباط با مردم و مخاطب جایزهاش را میگیرد. فرهادی هم کارش با مردم ارتباط برقرار کرده و این بسیار عزیز و دوستداشتنی است٬ گرچه جایزه هم به جای خود شیرین است.»
کیمیایی در ادامه سخناناش گفت: «زمانی که بیمار و نیمهبیهوش بودم، اصغر فرهادی به بالین من آمد و وقتی چشم باز کردم، یک جفت چشم مهربان بر بالینام دیدم؛ چشمانی که صداقت یک هنرمند را دارد.»
نویسندگان سینمایی همچنین جایزه ویژهای را به مناسبت ۲۲ سالگی ساخته شدن فیلم «سرب» به کارگردانی مسعود کیمیایی، درنظر گرفتند که این جایزه را سیروس الوند و هوشنگ گلمکانی به کیمیایی اهدا کردند.
سیروس الوند پس از اهدای لوح و تندیس ویژه منتقدان به کیمیایی گفت: «منتقدان باید بدانند که اساساً این مسعود کیمیایی بود که پای نقد فیلم را به سینمای ایران باز کرد.»
برگزیدههای منتقدین سینما
منتقدان سینمایی ایران جایزه اصلی بهترین بازیگر زن را به ساره بیات به خاطر بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین» و دیپلم افتخار این بخش را به طناز طباطبایی بازیگر فیلم «مرهم» ساخته علیرضا داودنژاد اهدا کردند.
در این مراسم، پیمان معادی برای بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین» جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد و دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد به رضا عطاران برای بازی در فیلم «اسب حیوان نجیبی است» رسید.
جایزه بهترین تدوین به هایده صفییاری برای تدوین فیلم «جدایی نادر از سیمین»، جایزه بهترین فیلمبرداری به حمید خضوعیابیانه برای فیلمبرداری فیلم «یک حبه قند»، جایزه بهترین موسیقی فیلم به حامد ثابت برای موسیقی فیلم «این جا بدون من»، و جایزه بخش خلاقیت و استعداد درخشان به هومن سیدی برای فیلم «آفریقا» اهدا شد.
جایزه بهترین فیلمنامه به بهرام توکلی برای فیلمنامه «این جا بدون من» و دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه به امیر عربی برای فیلم «سعادتآباد» تعلق گرفت.
ریما رامینفر٬ بازیگر فیلم «یک حبه قند» و کبری حسنزاده٬ بازیگر کهنسال فیلم «مرهم» جوایز بهترین بازیگر زن نقش مکمل را دریافت کردند.
همین طور٬ جوایز بهترین بازیگر مرد نقش مکمل نیز به شهاب حسینی برای بازی در فیلم «جدایی نادر از سیمین» و امیر آقایی برای بازی در فیلم «سعادتآباد»، اهدا شد.
در این مراسم همچنین، با اهدای دیپلم افتخاربهترین کارگردانی به علیرضا داودنژاد٬ کارگردان فیلم «مرهم» از این سینماگر کهنهکار سینمای ایران تقدیر شد.