محمد خاتمی، رئیس بنیاد باران و رئیس‌جمهور سابق، در یادداشتی که به مناسبت روز خبرنگار منتشر کرده، «میزان مقبولیت و مطلوبیت یک حکومت» را درگرو «نگاه آن حکومت به رسانه، اصحاب رسانه و اندیشه و آزادی» اعلام کرده است.

براساس گزارش وب‌سایت سیدمحمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین در یادداشتی که روز ۱۷ مرداد به مناسبت روز خبرنگار منتشر کرده ارتباطاتی را «عامل اطلاع‌رسانی و داده‌ها» دانسته که به گفته او در «کنترل هیچ قدرت سیاسی و امنیتی نباشند».

آقای خاتمی از خبرنگاری به عنوان کاری «دشوار و ارزشمند» نام برده و از خبرنگاران خواسته است که تنها «در گرو حقیقت» و «آگاه کردن انسان‌ها به‌ویژه نسبت به حقوق اساسی» کار اطلاع‌رسانی را انجام دهند.

روز خبرنگار

روز ۱۷ مرداد سال ۱۳۷۷ محمود صارمی، مسئول دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی، ایرنا، در مزار شریف افغانستان پس از مخابره خبر سقوط این شهر به‌دست طالبان کشته شد.

پس از این حادثه «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران» پیشنهاد داد که ۱۷ مرداد روز خبرنگار نامیده شود. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت محمد خاتمی با این پیشنهاد موافقت کرد و روز خبرنگار در تقویم جمهوری اسلامی ثبت شد.

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران متشکل از خبرنگاران باسابقه ایران و بانی نام‌گذاری روز خبرنگار مرداد ماه ۸۸ درپی رویدادهای انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم با حکم سعید مرتضوی، دادستان وقت تهران، پلمب و تعطیل شد و بدرالسادات مفیدی، دبیر این انجمن درمرداد ۸۹ به شش سال حبس تعزیری و پنج سال محرومیت از فعالیت مطبوعاتی محکوم شد.

روز خبرنگار هر سال در شرایطی برگزار می‌شود که نهادهای بین‌المللی مدافع روزنامه‌نگاران از ایران به عنوان «زندان بزرگ روزنامه‌نگاران» نام برده‌اند.

علی مزروعی، رئیس انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران، حاکمیت را به «مصادره» روز خبرنگار متهم کرده و در یادداشتی نوشته است: تنها پس از انتخابات رياست جمهوری سال ۸۸ ، بيش از ۱۳۰ روزنامه‌نگار بازداشت و زندانی و به سال‌ها جس و محروميت از فعاليت‌های مطبوعاتی محکوم شده‌اند.

به نوشته آقای مزروعی در دو سال اخير، بيش از ۱۰ روزنامه مستقل و آزاد اصلاح طلب تعطيل يا توقيف شده‌ و «ناامنی شغلی» ایجاد شده است.

روزنامه‌های «کلمه» و «اعتماد ملی» ازجمله روزنامه‌های توقیف شده پس از انتخابات خرداد ۸۸ هستند و مدیران مسئول این روزنامه‌ها میرحسین موسوی و مهدی کروبی و همسران‌شان زهرا رهنورد و فاطمه کروبی از شش ماه گذشته در حصر خانگی زندانی هستند.

درخواست برای رفع حصر رهبران مخالفان

هم‌زمان گروهی از روزنامه‌نگار زندانی در کشور در بیانیه‌ای نوشته‌اند که طی سال‌های اخیر، ‌«دادگاه‌های امنیتی و تشریفاتی بیش از ۱۵۰ سال زندان برای روزنامه‌نگاران تعیین کرده‌اند».

این روزنامه‌نگاران از حبس خانگی آقایان موسوی و کروبی به‌عنوان «شاخص‌ترین اقدام ضدآزادی‌های مدنی» نام برده و رفع حصر خانگی از این دو رهبر مخالفان را «نمادی برای اعاده آزادی‌های مدنی ازجمله آزادی بیان و آزادی مطبوعات» دانسته‌اند.

حشمت‌الله طبرزدی، عیسی سحرخیز، رامین پرچمی، ابوالفضل عابدینی، مسعود باستانی، محبوبه کرمی، نادر کریمی، شاهین زینعلی، حمزه کرمی، عارف درویشی، علی‌اصغر سیدآبادی امضاکنندگان این بیانیه هستند و برای «فعالیت آزادانه مطبوعات» از مدافعان حقوق بشر درخواست کمک کرده‌اند.