منتقدان در نگاهی به سیر موسیقی در سالهای پس از انقلاب، موسیقی ایران را به عنوان یکی از عناصر اصلی هویت ملی، دارای مشکلاتی چون نبود سیاستهای فرهنگی روشن و در بعضی موارد متعارض، میدانند.
«در ايران رپرتوار بسته و خلاقيت در موسيقی نزديک به صفر است.» این را هومان اسعدی، پژوهشگر و مدرس موسیقی در جریان نشستهای بیست و چهارمین جشنواره موسیقی فجر درباره شیوههای آموزش موسیقی 30 سال گذشته ایران میگوید.
هومان اسعدی در مقایسه شیوههای آموزش موسیقی در ایران با کشورهایی چون ترکیه و دیگر کشورهای همسایه، آنها را برخوردار از رپرتوار باز در آموزش و دارای قابلیت انعطاف بیشتری توصیف کرد.
واژه رپرتوار به معنی به فهرست و جدول است، اما در اصطلاح موسیقی به مجموعه قطعههای گفته میشود که تکنواز یا خواننده برای رسیتال یا ارکستر آماده میکند.
مصطفی كمال پورتراب از استادان بهنام موسیقی هم آموزش سنتی و آموزش دانشگاهی را مکمل یکدیگر میداند و معتقد است پايه و اساس همه پديدههای موجود در جهان، علم است كه به بشر كمک میکند شیوهای را که در پیش گرفته، ارزیابی کند و از درستی آن آگاه شود.
نبود سیاست فرهنگی روشن
منتقدان در نگاهی به سیر موسیقی در سالهای پس از انقلاب، موسیقی ایران را به عنوان یکی از عناصر اصلی هویت ملی، دارای مشکلاتی چون نبود سیاستهای فرهنگی روشن و در بعضی موارد متعارض، میدانند.
نگاه ابزاری به موسیقی، سیاستهای متناقض دستگاههای دولتی، نبود برنامههای آموزشی درست برای ترویج روحیه موسیقی در مدارس، افت بخشهای تولیدی و کمی تولید موسیقی، وضعیت نابهسامان آموزش موسیقی و کیفیت غیرقابل رقابت آن با شرایط جهانی در همه سطوح، از مشکلات نخست در آسیبشناسی موسیقی کشور برشمرده میشوند.
در کنار این مشکلات، عدم تربیت نوازندگان حرفهای، کمبود ابزار و فضاهای لازم برای آموزش، تمرین و اجرای موسیقی شرایط موسیقی در کشور را نامناسب نشان میدهد.
شیوههای نوین آموزش
پس از انقلاب و پشت سر گذاشتن سالهای جنگ، موسیقی که از نظر برخی از مراجع تقلید دینی حرام و آلات و ادوار موسیقی محکوم به نابودی بود، همچون دیگر هنرها زندگی دوباره یافت.
برپایی کلاسهای آموزش موسیقی برمحور آموزش موسیقی کودکان و نوجوانان از فعالیتهایی بود که پس از سال 68 شکل گرفت.
آموزشگاه پارس در سال 1371 نخستین ارکستر سمفونیک نوجوانان را از میان هنرجویان کلاسهای ساز تخصصی تشکیل داد و این گروه از آن پس با شرکت در جشنوارههای موسیقی فجر و روز جهانی کودک، به اجرای برنامه پرداخت.
بسیاری از این هنرجویان بعدها به هنرستان موسیقی وارد شدند و برخی هم بهطور مستقل به فعالیت خود در حوزه موسیقی ادامه دادند.
با گذشت زمان و بیشتر شدن تقاضا، نیاز به مراکز آموزشی و حضور استادانی مسلط به شیوههای نوین آموزشی رایج در موسیقی ضروری به نظر میرسد.
کارشناسان بر این باورند که آشنایی با موسیقی بهطور علمی و پرورش گوش موسیقایی از سنین کودکی به خلاقیت در بخشهای مختلف موسیقی کشور خواهد انجامید.
موسیقی سنتی ایرانی به نظر من همینطور که هست خیلی هم زیبا و لطیف و دوست داشتنیه. کی گفته که هر چیزی مدام باید تحت عنوان “خلاقیت” تغییر کنه؟ کسانی که دم از لزوم تغییر موسیقی سنتی ایرانی میزنند به نظر من یا نمی فهمند که در باره ی چی حرف می زنند و یا دشمن فرهنگ اصیل ایرانی هستند. موسیقی سنتی ایرانی ارتباط مستقیم با فرهنگ و عرفان ایرانی داره و تغییر آن بدون صدمه زدن و یا حتی نابودی فرهنگ و عرفان ایرانی امکان نداره.