محمود احمدینژاد، رئیس جمهوری ایران، گفته است «برای اینکه ملتهای منطقه از آزادی، دموکراسی و عدالت برخوردار باشند» ایران و ترکیه باید همکاریهای فشردهای را با هم طراحی و اجرا کنند.
او در گفتوگویی تلفنی با رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، «انجام اصلاحات و قرار گرفتن در مسیر عدالت و آزادی بدون دخالت غربیها را مسئولیت تاریخی ایران و ترکیه» دانسته است.
آقای احمدینژاد به نخست وزیر ترکیه گفته است که آزادی و دموکراسی در سایه برادری و تفاهم به دست میآید و جمهوری اسلامی این آمادگی را دارد که در این مسیر، کنار دولتها و ملتهای منطقه قرار گیرد.
او مواضع جمهوری اسلامی در قبال تمام ملتها را «طرفداری از عدالت برخواسته از آرای مردم» دانسته و گفته که «نام ایران همیشه در کنار حق و عدالت بوده است».
رئیس جمهوری ایران به رویدادهای کشور لیبی اشاره کرده و گقته است که «دخالت آمریکا و اروپا در منطقه قابل قبول نیست زیرا مسائل منطقه راه حل غربی ندارد»، بلکه میتوان مسائل منطقه را با «روشهای اسلامی» حل کرد تا ملتها به حقشان برسند و «کسی هم آسیب نبیند».
اعتراضات علیه حکومت معمر قذافی، رهبر لیبی، از ۱۳ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی آغاز شد و از روز ۱۷ فوریه ۲۰۱۱ میلادی، به شکلی گستردهتر درآمد.
در ماه مارس، شورای امنیت سازمان ملل متحد به منظور جلوگیری از آنچه کشتار مردم توسط ارتش طرفدار معمر قذافی میخواند، قطعنامه ایجاد منطقه پرواز ممنوع بر فراز این کشور و عملیات حفاظت از غیرنظامیان را صادر کرد.
اما محمود احمدینژاد خطاب به رجب اردوغان گفته است که اگر در لیبی به جای نیروی نظامی، گروه میانجیگر مورد اعتماد حکومت و معترضین اعزام میشد، امروز شرایط بهتری در این کشور حاکم بود.
به گفته او این ابتکاری است که ایران و ترکیه همراه با سایر ملتها میتوانند در کشورهای منطقه که مردم آنجا مطالباتی دارند، به کار ببرند و مسائل را عادلانه و به سرعت حل و فصل کنند.
پرونده کشورهای غربی مملو از «آدمکشی» است
محمود احمدینژاد در ادامه این گفتوگوی تلفنی تاکید کرده که پرونده کشورهای غربی، مملو از آدمکشی و جنایت است و تجربه نشان داده که آنها به دنبال حل مسئله در یمن، بحرین، سوریه و لیبی نیستند، بلکه دنبال تسلط بر منطقه و نجات اسرائیل هستند.
آقای اردوغان نیز در این گفتوگوی تلفنی تاکید کرده که موضعگیری ایران در مسائل منطقهای از اهمیت خاصی برخوردار است و تهران و آنکارا با همکاری هم میتوانند در مسیر حل و فصل مسائل منطقهای گامهای موثری بردارند.
ایران و ترکیه از متحدان حکومت سوریه به شمار میروند و تا پیش از آغاز اعتراضهای مردمی در سوریه، رهبران ترک روابط بسیار صمیمانهای با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه داشتند.
اما شروع حرکتهای اعتراضی مردم در سوریه موجب بحرانی شدن روابط دمشق و آنکارا شد و از آنجایی که سوریه از مهمترین همپیمانان ایران در منطقه به شمار میرود، بحرانی شدن روابط سوریه و ترکیه بر مناسبات ایران و ترکیه نیز تاثیر منفی گذاشته است.
چندی پیش احمد داوداغلو، وزیر امور خارجه ترکیه به ایران سفر کرد تا درباره تحولات سوریه با مقامهای ایرانی به گفتوگو بنشیند.
اما پس از آن باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا و رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، در گفتوگویی تلفنی بر «گذار سوریه به سوی دموکراسی» و «حمایت از آرمانهای مردم معترض سوریه» توافق کردند، توافقی که به گفته ناظران به معنی درخواست از بشار اسد برای کنارهگیری از قدرت است.
این رویکرد ترکیه با واکنش مقامهای ایرانی مواجه شد و اعلام کردند که زبان تهديد و هشدار كمكی به حل مشكل نمیكند.
اعتراضهای مردمی که از ماه مارس آغاز شده، همچنان در سوریه ادامه دارد. نهادهای حقوقبشری تخمین زدهاند که در این مدت، بیش از دو هزار نفر در سوریه کشته شدهاند.
معترضان سوری تا کنون دست از اعتراض برنداشتهاند و میگویند که خواستار تغییر نظام حاکم و برکناری بشار اسد هستند که از ۱۱ سال پیش پس از مرگ پدرش، حافظ اسد، رئیسجمهوری کشور سوریه شده است.