رییس سابق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی: موجودی حساب ذخیره ارزی از سه سال و نیم گذشته تا کنون باید 107 میلیارد دلار باشد، اما این مبلغ در حساب موجود نیست.

سوت پایان موجودی حساب ذخیره ارزی سبب نگرانی برخی کارشناسان اقتصادی و انتقادهای صریح آن‌ها از دولت محمود احمدی‌نژاد شد.

موجودی حساب ذخیره ارزی از سه سال و نیم گذشته تا کنون باید 107 میلیارد دلار باشد، اما این مبلغ در حساب موجود نیست. محمد ستاری‌فر، رییس سابق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی با بیان این مطلب دولت نهم را از وابسته‌ترین دولت‌ها به درآمد نفت دانسته که حساب ذخیره ارزی را صفر کرده و درآمد نفت را هدر داده است.

این در حالی است که درآمد ارزی نفت در سه سال و نیم گذشته به جز درآمد فروش گاز، 206 میلیارد دلار بوده است.

کارشناسان می‌گویند که اگر اين دارايی‌‏ها در يک بازار رقابتی قرار می‌‏گرفت، اقتصاد ايران برون‌‏گرا می‌‏شد و توسعه می‌توانست با درآمدهای مالياتی سامان یابد.

بر اساس قانون برنامه چهارم توسعه قرار بود از سال 84 تا 86 حدود 81 ميليارد دلار از حساب ذخيره ارزی و درآمد نفت صرف هزینه‌های بودجه‌ای شود.

در حالی که سهم درآمد نفت در بودجه عمومی در اواخر دولت سیدمحمد خاتمی کاهش یافته بود، هم اکنون بیش از 65 درصد بودجه عمومی از طریق درآمد نفت تامین می‌شود.

ستاری‌فر در همین باره گفت: حتی اگر بنابر اظهارات احمدی‌نژاد لایحه بودجه 86 را انقباظی بدانیم، با احتساب 90 ميليارد دلار هزینه شده در سه سال گذشته، موجودی حساب ذخیره هم اکنون باید 107 ميليارد دلار باشد که نیست.

وی گفت: حتی بر مبنای مصوبات مجلس، بايد در حال حاضر در حساب ذخيره ارزی 51 ميليارد دلار پول باشد که اين پول هم وجود ندارد.

برداشت از حساب ذخیره، هزینه سیاسی دارد

بیژن زنگنه گفت: برخی از اقدامات دولت خاتمی موجب شد که برداشت از حساب ذخيره ارزی برای مصارف بودجه‌‏ای قبيح شود.

وی اظهار داشت: امروز دولت با شرمندگی از حساب ذخیره پول برداشت می‌‏کند و گزارش برداشت از حساب را شفاف اعلام نمی‏کند، زيرا «هزينه سنگين سياسی» دارد.

بسیاری از کارشناسان اقتصادی تاکید می‌کنند که نفت بايد ثروت ملی باشد و به سرمايه‌‏های تجديدپذير ملی تبديل شود و به فقط به درآمدهای دولتی محدود نشود.

به نظر می‌رسد راهکار خروج نفت از ساختار سیاسی و دولتی، به حداقل رساندن وابستگی بودجه به نفت و حتی ایجاد محدودیت سهم نفت در بودجه عمرانی باشد.

بیژن زنگنه، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام معتقد است که نفت از هر طريقی به بودجه دولت وارد شود، ماهيت رانتی دارد.

وی در مصاحبه‌های خود عنوان کرده است که باید از طریق سرمايه‌‏گذاری بخش‌‏خصوصی، ساختار دولت باز تعريف و با افزایش تولید ناخالص داخلی، بودجه دولت از وابستگی به درآمدهای نفتی آزاد شود.