هیئت ایرانی انتخاب فیلم برای معرفی به اسکار ۲۰۱۲، فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی را برگزید.

وبسایت بنیاد سینمایی فارابی خبر داده است که این هیئت انتخاب، ضمن تقدیر از سازندگان فیلم‌های «آلزایمر»، «این‌جا بدون من»، «مرهم» و «ورود آقایان ممنوع»، با توجه به جمیع جهات و به اتفاق آراء، فیلم جدایی نادر از سیمین را در مقام نماینده سینمای ایران در رقابت بهترین فیلم خارجی‌زبان در هشتاد و چهارمین مراسم اسکار (سال ۲۰۱۲) معرفی می‌کند.

هشتاد و چهارمین دوره جوایز اسکار ۲۶ فوریه ۲۰۱۲ (دوشنبه ۸ اسفند به وقت ایران) در کداک تیه‌تر لس آنجلس برگزار می‌شود. اسامی نامزدهای اسکار روز ۲۴ ژانویه (۴ بهمن) اعلام می‌شود.

امیر اسفندیاری، سخنگوی هیئت انتخاب، در این باره گفته است که فیلم‌های ایرانی «با توجه به کلیه جوانب از ابعاد صنعتی، فرهنگی، انتقادی، موفقیت‌های بین المللی و پخش جهانی بر مبنای مدارک و اسناد گردآوری‌شده» ارزیابی شده‌اند.

طبق این بیانیه، اعضای هیئت انتخاب فیلم ایرانی برای معرفی به اسکار ۲۰۱۲، رویا تیموریان و پوران درخشنده، محمد بزرگ‌نیا، شهرام جعفری‌نژاد، محمد داودی، علیرضا شجاع‌نوری، مهدی صباغ‌زاده، رسول صدر عاملی و امیر اسفندیاری بوده‌اند.

چهار روز پیش برخی از وبسایت‌های فارسی خبر از معرفی فیلم «جدایی نادر از سیمین» به اسکار داده بودند اما مدیر عامل بنیاد سینمایی فارابی این خبر را تکذیب کرده و گفته بود که آخر هفته، خبر انتخاب نماینده ایران در اسکار رسانه‌ای خواهد شد.

احمد میرعلایی گفته بود: هنوز به نتیجه قطعی درباره فیلم ارسالی به اسکار نرسیده‌ایم.

پیش از این گروه‌هایی از منتقدان، سینماگران و تهیه‌کنندگان سینمای ایران ابراز امیدواری کرده بودند که فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی، به خاطر کیفیت سینمایی شاخص، موفقیت‌های مکرر بین‌المللی، نمایش عمومی موفق در سینماهای کشورهای اروپایی، داشتن پخش‌کننده آمریکایی (سونی کلاسیک)، بهترین گزینه سینمای ایران برای معرفی به آکادمی اسکار است.

از جمله موفقیت‌های فیلم «جدایی...»، جایزه‌های بهترین فیلم از جشنواره سیدنی، خرس طلایی بهترین فیلم از جشنواره برلین، سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران و سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه در جشنواره فجر، و بهترین فیلمنامه در اسکرین آسیا پاسیفیک بوده است.

سه سال پیش هم اصغر فرهادی با فیلم «درباره الی» به اسکار رفته بود. این کارگردان ۳۹ ساله متولد اصفهان، پیش از این فیلم‌های «چهارشنبه‌سوری»، «شهر زیبا» و «رقص در غبار»  را نیز ساخته و همچنین مجموعه تلویزیونی «داستان یک شهر» را برای شبکه تلویزیونی تهران کارگردانی کرده است.

در یک سال گذشته و پس از اکران این فیلم در ایران، برخی از رسانه‌های نزدیک به حکومت از محتوای آن انتقاد کرده و آن را به «سیاه‌نمایی» جامعه ایران متهم کرده بودند.

همچنین به دلیل هم‌زمان‌شدن اکران فیلم «اخراجی‌ها ۳» با اکران فیلم «جدایی...»، گروه‌هایی از کاربران ایرانی در فضای مجازی از شهروندان خواسته بودند که به تماشای «اخراجی‌ها ۳» نروند و در عوض با تماشای «جدایی...» در سینماهای ایران، از این فیلم حمایت کنند و به نحوی به فیلم «اخراجی‌ها ۳» نه بگویند.

کارگردان «اخراجی‌ها ۳» مسعود ده‌نمکی است که سابقه موضع‌گیری‌های تند علیه اصلاحات و روشنفکران ایرانی دارد و سه‌گانه اخراجی‌ها را با حمایت دولت و رسانه‌های نزدیک به حکومت ساخته و به نمایش گذاشته است. این سه فیلم با استقبال تماشاگران ایرانی روبه‌رو شده و فروش چشم‌گیری داشته است.

فیلم «جدایی...» از جهات دیگری نیز خبرساز بوده است. مهرماه سال گذشته و پس از آن که اصغر فرهادی در جشن خانه سینما گفت آرزو دارد «وضع مملکت به صورتی شود که گلشيفته فراهانی و بسياری از فيلم‌سازان همچون امير نادری و بهرام بيضايی بتوانند بازگردند و جعفر پناهی نيز بتواند فيلم بسازد»، وزارت ارشاد اعلام کرد که پروانه ساخت «جدایی...» در میانه تولید لغو شده است. بعد از آن آقای فرهادی گفته که سخنانش «بد تعبیر شده است» و توانست تولید فیلمش را ادامه دهد.

طبق قوانین اسکار، فیلم‌های معرفی شده از سوی کشور‌ها به آکادمی حتما باید غیر انگلیسی‌زبان باشد. به علاوه تنها فیلم‌هایی که در سال گذشته در قطع ۳۵ یا ۷۰ میلیمتری در یک کشور به نمایش عمومی درآمده باشند، می‌توانند به اسکار معرفی شوند.

پرویز جاهد، منتقد سینمایی، در این باره نوشته است: برخلاف فیلم‌های بخش‌های دیگر اسکار که معمولا جزو فیلم‌های عامه‌پسند و پرفروش تجاری‌اند و به جای توجه به کیفیت هنری آن‌ها بر جنبه‌های تجاری و صنعتی آن‌ها تاکید می‌شود، اسکار فیلم‌های خارجی معمولا به فیلم‌هایی تعلق می‌گیرد یا تا کنون تعلق گرفته است که از نظر هنری، اثر شاخص و قابل‌توجهی باشند.

هرساله کشورهای مختلف، یک فیلم از محصولات داخلی خود را به عنوان نماینده سینمای آن کشور به اسکار معرفی می‌کنند. اعضای آکادمی اسکار در ‌‌‌نهایت ۵ فیلم را برای دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی نامزد می‌ کنند که از میان آن‌ها یک فیلم موفق به دریافت این جایزه می‌شود.

پیش از این یک بار در سال ۱۳۷۷ فیلم «بچه‌های آسمان» ساخته مجید مجیدی نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم خارجی شد اما رقابت را به فیلم «زندگی زیباست» روبرتو بنینی واگذار کرد.

طبق قوانین اسکار، انتخاب فیلم‌ها در هر کشور توسط یک سازمان و یا یک هیئت داوری متشکل از هنرمندان و اهالی صنعت سینما انجام می‌شود که این هیئت در ایران معمولا از سوی بنیاد سینمایی فارابی انتخاب می‌شود.

سینمای ایران بعد از انقلاب سال ۵۷ به مدت ۱۶ سال، هیچ نماینده‌ای به اسکار معرفی نکرد تا این‌که در سال ۱۳۷۳ برای نخستین بار، فیلم «زیر درختان زیتون» ساخته عباس کیارستمی به اسکار معرفی شد.

دیگر فیلم‌های معرفی شده سینمای ایران به اسکار در سال‌های گذشته از این قرار بوده‌اند:

۱۳۷۴ - بادکنک سفید، جعفر پناهی
۱۳۷۵ - [هیچ فیلمی معرفی نشد]
۱۳۷۶ - گبه، محسن مخلمباف
۱۳۷۷ - بچه‌های آسمان، مجید مجیدی
۱۳۷۸ - رنگ خدا، مجید مجیدی
۱۳۷۹ - زمانی برای مستی اسب‌ها، بهمن قبادی
۱۳۸۰ - باران، مجید مجیدی
۱۳۸۱ - من ترانه ۱۵ سال دارم، رسول صدر عاملی
۱۳۸۲ - نفس عمیق، پرویز شهبازی
۱۳۸۳ - لاک پشت‌ها هم پرواز می‌کنند، بهمن قبادی
۱۳۸۴ - خیلی دور خیلی نزدیک، رضا میرکریمی
۱۳۸۵ - کافه ترانزیت، کامبوزیا پرتوی
۱۳۸۶ - میم مثل مادر، رسول ملاقلی‌پور
۱۳۸۷ - آواز گنجشک‌ها، مجید مجیدی
۱۳۸۸ - درباره الی، اصغر فرهادی
۱۳۸۹ - بدرود بغداد، مهدی نادری