روی گاتمن در گزارشی از بغداد برای روزنامه آمریکایی مک‌کلاچی، نوشته است که به گفته مقامات غربی و مقامات سازمان ملل متحد، بیش از سه هزار نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق از طریق سازمان ملل درخواست پناهندگی کرده‌اند. این اقدام می‌تواند به حل‌شدن مشکلات دولت‌های ایران و عراق با اردوگاه اشرف کمک کند.
کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد گفته ۳۲۰۰ فرم درخواست پناهندگی را که در ماه گذشته از ساکنان اردوگاه اشرف، در شمال بغداد دریافت کرده بررسی خواهد کرد.
اردوگاه اشرف توسط گروه نظامی مجاهدین خلق ایران اداره می‌شود.
ساکنان این اردوگاه از ۳۱ دسامبر با تهدید اخراج از عراق روبه‌رو بوده‌اند. درخواست آنان برای پناهنگی به یک کشور سوم، می‌تواند یکی از دشوار‌ترین مشکلات بین المللی عراق را که از زمان صدام حسین باقی مانده حل کند.
یک مقام غربی که به دلیل مجاز نبودن اظهار نظر در این خصوص حاضر به انتشار نامش نشد می‌گوید: «این یک گام به جلوست.»
گرچه کمیساریای عالی پناهندگان از مخالفان ساکن اشرف نخواهد خواست که از عضویت در سازمان مجاهدین خلق کناره‌گیری کنند، اما در یکی از بیانیه‌های اخیر خود گفته پناهندگی تنها به افراد تعلق می‌گیرد و به شکل گروهی اعطا نمی‌شود. عملا به نظر می‌رسد سازمان مجاهیدن خلق در آستانه پذیرفتن تقاضای مطرح شده آمریکا توسط جیمز جفر سفیر آمریکا در تیرماه امسال است که ساختار نظامی خود را از میان بردارد.
به گفته مقامات غربی، آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد از دولت عراق خواسته است بستن اردوگاه اشرف را تا شش ماه به تاخیر بیندازد. یکی از مقامات آمریکا روز یکشنبه گفت سفارت آمریکا هنوز این خواسته را تایید نکرده و منتظر آن است که آژانس پناهندگان برنامه خود را برای بررسی درخواست‌های پناهندگی ارائه کند. دولت عراق برای واکنش به این خبر در دسترس نبود.
سازمان مجاهدین خلق در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ به عنوان بازویی مکانیزه در کنار صدام حسین در جنگ با ایران شرکت کرد اما بعد از اشغال عراق توسط آمریکا و سقوط دیکتاتور این کشور مستاصل ماند.
نوری المالکی نسخت وزیر عراق سازمان مجاهدین خلق را گروهی تروریستی خوانده و خواستار جمع آوری اردوگاه اشرف و اخراج ساکنان آن تا پایان سال شده است. سربازان عراقی با همین پیام به اردوگاه اشرف در ماه آوریل حمله کردند و در عملیات که ۳۵ کشته به جا گذاشت یک سوم از تعداد ساکنان این اردوگاه را کم کردند.
تا همین اواخر اصرار سازمان مجاهدین خلق به اعطای پناهندگی گروهی بود اما این سازمان بعد از مذاکراتی در ژنو بین استراون استیونسون، از اعضای محافظه کار پارلمان اروپا، با آنتونیو گوترز کمیسار عالی آژآنس پناهندگان سازمان ملل متحد در ماه اوت موضع خود را تغییر داد.
استیونسون گفت امیدوار است که تقاضای افراد برای پناهندگی به اسکان ساکنان اردوگاه اشرف در اتحادیه اروپا و کشور سوم منتهی شود. وی به روزنامه مک کلاچیگفت: «این گروه مدت هاست که ادعای نیوری نظامی بودن را کنار گذاشته‌اند و دست از ایده در کنار هم ماندن کشیده‌اند.»
دولت آمریکا در سال ۱۹۹۷ سازمان مجاهدین خلق را یک فرقه و سازمانی تروریستی خواند و آن را مسئول ترور سه افسر ارتش آمریکا و سه پیمانکار غیرنظامی آمریکایی پیش از انقلاب ایران دانست. سازمان مجاهدین خلق با کمک مالی ایرانیان در تبعید کمپین عظیمی را در آمریکا و اروپا به راه انداخته و بسیاری از چهره‌های شاخص امنیت ملی دولت‌های سابق آمریکا که اغلب جمهوری خواهند و نیز چند چهره شاخص دموکرات را کنار خود گرد آورده تا به حذف این سازمان از فهرست تروریستی کمک کنند.
شاهین قبادی، یکی از سخنگویان این سازمان که مقیم پاریس است به روزنامه مک‌کلاچی گفت تمام ساکنان اشرف از جمله رهبران سازمان، به جز کسانی که در بیمارستان بوده‌اند و یا آن‌ها که جواز سفر از کشوری سوم داشته‌اند، درخواست پناهندگی کرده‌اند.
در همین حال ایران نیز پیشنهاد خود را برای پذیرفتن دوباره ساکنان اشرف و یا مهیا کردن مدارک لازم برای سفر به کشوری سوم را تکرار کرده است.
حسن دانایی‌فر سفیر ایران در عراق به تازگی در مصاحبه‌ای به روزنامه مک کلاچی گفت: ما مطمئنیم ۶۵ تا ۶۰ درصد از کسانی که در اردوگاه اشرف زندگی می‌کنند اسیر اعضای دیگرند. بگذارید آزاد باشند و سرنوشت خود را تعیین کنند.
به گفته آقای دانایی‌فر، «اگر کسی بخواهد به ایران بازگردد ما مدارک لازم را در اختیارش خواهیم گذاشت. حتی اگر بخواهند به کشور سومی بروند ما مدارک لازم را در اختیار آن‌ها خواهیم گذاشت. صد‌ها نفر از کسانی که در حال حاضر به ایران بازگشته‌اند زندگی عادی خود را پیش گرفته‌اند.»
سفیر ایران در عراق در عین حال گفت دولتش برای تمام اعضای این سازمان به جز صد نفر که با اتهامات جنایی روبرو هستند عفو عمومی صادر کرده است.
قبادی این گفته را که اعضای سازمان مجاهدین بر خلاف میل خود در اردوگاه اشرف هستند را مسخره خواند و گفت: «این یک دروغ بزرگ است.»
به گفته او، «اینکه رژیم آخوندی ایران مدارک لازم را در اختیار افرادی که می‌خواهند به کشور سومی بروند خواهد گذاشت آنقدر جدی نیست که احتیاج به واکنش داشته باشد.»
آقای قبادی ادعای عفو عمومی را یک شوخی خواند و گفت بازگشت به ایران برای زندگی عادی به معنی دست کشیدن از مبارزه و تن دادن به ملا‌ها و همکاری مطلق با سازمان اطلاعات رژیم و ارگان‌های سرکوب گر آن است. او این کار را خط قرمزی خواند که اعضای اردوگاه اشرف مرتبا رد کرده‌اند.
جیمز دابینز، یک دیپلمات معتبر آمریکایی که در حال حاضر با موسسه رند، یک سازمان مطالعات استراتژیک وابسته به وزارت دفاع آمریکا کار می‌کند با این گفته سخنگوی سازمان مجاهدین خلق مخالف است.
او می‌گوید بر اساس تحقیقی که موسسه رند انجام داده اغلب ساکنان اردوگاه اشرف بر خلاف میلشان در این مکان هستند و گفت هیچ اطلاعاتی در دست نیست که نشان دهد آن عده که به ایران برگشته‌اند توسط مقامات ایران آزار دیده‌اند: «آیا آن‌ها از زندگی عادی بهره‌مندند؟ هیچ اطلاعاتی حاکی از عکس این موضوع نیست.»
