وزیر امور خارجه ایران که برای توضیح در مورد پرونده سامانه موشک اس۳۰۰ روسی به مجلس احضار شده بود، از برگزاری اولین جلسه دادگاه بینالمللی در پاریس برای رسیدگی ابعاد حقوقی این پرونده در ۱۸ مهر ماه خبر داد.
آقای صالحی در جلسه یکشنبه، ۱۷ مهر ماه مجلس همچنین گفت که پس از شکایت ایران به دادگاه بینالمللی، «طرف روسی ایدهها و نقطه نظراتی برای منصرف کردن جمهوری اسلامی از پیگیری این دعوی مطرح کرده که در وزارت دفاع قابل بررسی است.»
علیاکبر صالحی در عین حال سخنان وزیر دفاع ایران را تائید کرد و گفت که وزارت دفاع با همراهی وزارت امور خارجه به دادگاه بینالمللی شکایت کرده و غرامت و سود حاصله را گرفته است.
احضار وزیر امور خارجه ایران به مجلس پس از آن صورت گرفت که مصطفی کواکبیان، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس خواستار پاسخگویی او درباره علت عدم تحویل این سامانه موشکی روسی و عملکرد وزارت امور خارجه شده بود.
روز جمعه، ۱۵ مهرماه وزیر دفاع ایران تاکید کرده بود که با وجود پس گرفتن پیشپرداخت این قرارداد، روسیه باید به تعهدات خود درباره قرارداد تحویل سامانه موشکی عمل کند اما توضیح نداده بود که این کشور چه تعهدی در قبال ایران دارد.
وزیر خارجه ایران نیز در جلسه امروز مجلس مشخص نکرد که پیشنهادها و ایدههای روسیه در چه زمینهای و شامل چه مواردی بوده است.
مصطفی کواکبیان که از پاسخهای علیاکبر صالحی درباره اقدامهای سیاسی، حقوقی و قانونی وزارت خارجه قانع نشد، گفت: ادعای مدیریت جهانی داریم و کمیته پیگیری غرامت جنگجهانی دوم را تشکیل میدهیم اما دستگاه دیپلماسی نمیتواند از حق مسلم و حقوقی ما دفاع کند.
پیشپرداخت موشکها پس از آن پسگرفته شد که پیشتر در دوم شهریور ماه محمودرضا سجادپور، سفیر ایران در روسیه خبر داد که تهران بابت خودداری مسکو از تحویل سیستمهای موشک اس ۳۰۰، از این کشور به دادگاه بینالمللی شکایت کرده است.
«روسها برای جایگزینی این قرارداد پیشنهاداتی را ارائه کردهاند»
نماینده سمنان در بخش دیگری از سوالات خود عملیاتی نشدن این قرارداد در سالهای گذشته را جای بحث دانست و فسخ یکطرفه قرارداد بینالمللی را بیانگر ضعف دیپلماسی ایران ارزیابی کرد.
آقای کواکبیان مطرح کردن مشکلات فنی را درست ندانست، چرا که دو سال پس از قرارداد با ایران، روسیه قرارداد فروش ۱۵ واحد اس ۳۰۰ با چین منعقد کرد و سه تا چهار ماه بعد تحویل داد، اما به قرارداد خود با ایران عمل نکرد.
در پاسخ به این اظهارات، وزیر امورخاجه ایران گفت که روسها برای جایگزینی این قرارداد پیشنهاداتی را ارائه کردهاند که وزارت دفاع آن را بررسی میکند اما وزارت دفاع هنوز به نتیجه لازم با روسها نرسیده است.
او افزود: «فرآیند روابط بینالمللی پیچیدگیهای خود را دارد همچنین روابط چین و روسیه روابط خاصی است و در روابط بین کشورها مسائل خاصی در جریان است.»
آقای صالحی در عین حال تاکید کرد که نمیخواهد این موارد علنا در صحن علنی مجلس از زبان او مطرح شود.
اختلاف ایران و روسیه در مورد قرارداد تحویل موشک اس۳۰۰ از سپتامبر سال ۲۰۱۰ و پس از آنکه دیمیتری مدودف، رئیس جمهوری روسیه، طی فرمانی تحویل موشکها را به دلیل «تبعیت» از تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران لغو کرد، آغاز شد.
مقامهای ایرانی اما تحویل این سامانه موشک را تحت تحریم قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت سازمان ملل نمیدانند و خودداری روسیه از تحویل این موشکها به ایران را برخلاف قرارداد طرفین ارزیابی کردهاند.
آقای صالحی در بخش دیگری از سخنان خود با دفاع از روند مناسبات ایران و روسیه، گفت روسها در شرایطی نیروگاه بوشهر را تحویل گرفتند که اتحاد جماهیر شوروری فرو ریخته بود و هم اکنون این نیروگاه به «سرانجام نیکو» رسیده است.
اما مصطفی کواکبیان خطاب به وزارت خارجه گفت «نباید اجازه دهید روسها با کارت ایران در صحنه بینالمللی بازی کنند» و با اشاره به «سابقه تاریخی روسها و ضرباتی که به ایران زدهاند» افزود بهتر است نگاه صددرصد خوشبینانه به روسها نداشته نباشد.
وزیر خارجه نیز با اشاره به راهاندازی اولیه نیروگاه اتمی بوشهر، تاکید کرد «تردید نکنید نیروگاه بوشهر به شبکه وصل شده و تا ۳۵۰ مگاوات برق تولید کرده و امیدواریم تا ۲-۳ ماه آینده با صددرصد قدرت که هزار مگاوات است برسد».
نیروگاه بوشهر پس از سالها تعویق و وعدههای مختلف مقامهای دو کشور، ۱۳ شهریور در مرحله «مقدماتی» راهاندازی و با قدرت حدود ۶۰ مگاوات به شبکه سراسری برق ایران متصل شد و بنا بر اعلام سازمان انرژی اتمی، به طور رسمی اواخر آبان یا آذر ماه افتتاح میشود.
پیشتر با چندین بار تعویق رهاندازی آن، یک عضو کمیته بررسی وضعیت نیروگاه اتمی بوشهر گفته بود که «روسها با ایران روراست نیستند» و تاکنون حدود سه برابر یک نیروگاه اتمی برای نیروگاه بوشهر هزینه شده است و همچنان ادامه دارد.