امسال پنجمین دورهٔ جشنواره رسانه‌های دیجیتال از ۱۴ تا ۲۴ مهر ماه در مصلی امام خمینی برگزار شد. امین ثابتی، نگاهی دارد به این جشنواره و دست‌آوردهایش.
با نگاهی کلی به اخبار و تصاویر منتشر شده از این جشنواره می‌توان گفت که این جشنواره از اسمی که برای آن انتخاب کرده‌اند فرسنگ‌های فاصله دارد. فاصله‌ای که نشان از عدم آگاهی مسئولین برگزار کنندهٔ آن از حقیقت دنیای وب خبر می‌دهد به طوری که شاید بتوان این جشنواره را جشنواره‌ای بر ضد اینترنت و شبکه‌های اجتماعی دانست.
جشنوارهٔ رسانه‌های دیجیتال، جشنواره‌ای متناقض با اهدافش با نگاهی به ۱۴ بندی که در وب‌سایت رسمی این جشنواره به عنوان اهداف جشنوارهٔ رسانه‌های دیجیتال نام برده شده است، می‌توان جشنوارهٔ امسال را جشنواره‌ای نامید که دستکم در دو مورد از اهدافی که اعلام کرده، در جهت خلاف آن‌ها عمل کرده است.
بنده‌های ۷ و ۱۴ اهداف این جشنواره به صورت زیر عنوان شده‌اند:
بند ۷: بسترسازی و فراهم کردن زمینه لازم برای تحقق جنبش نرم‌افزاری در حوزه محتوایی فناوری اطلاعات.
بند ۱۴: آشنا کردن آحاد مردم با آخرین دستاوردهای کشور و جهان در حوزه رسانه‌های دیجیتال.
اگر بخواهیم بند ۷ را به صورت خلاصه توضیح بدهیم، باید بگوییم که یکی از اهداف این جشنواره حمایت از جنبش نرم‌افزاری و به نوعی تولیدکنندگان نرم‌افزار در ایران است. حال آنکه براساس مطلبی که وب‌سایت همشهری منتشر کرده است، بسیاری از نرم‌افزارهایی که باید برای خرید آن‌ها ده‌ها دلار هزینه شود، به صورت کاملا قانونی و با مهر تایید وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی در این جشنواره عرضه می‌شوند. اقدامی که مصداق بارز حرکت در جهت مبارزه و ناامید کردن برنامه‌نویسان و تولیدکنندگان نرم‌افزار است؛ زیرا زمانی که وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی بدون هیچ مشکلی به شرکت‌های مختلف امکان فروش قانونی نرم‌افزارهایی را می‌دهد که به صورت غیرقانونی دانلود کرده‌اند، پس نباید انتظار داشت که برنامه‌نویسان داخلی تمایلی در جهت ایجاد نرم‌افزارهای بومی داشته باشند.
اما شاید شاخص‌ترین بند از اهداف این جشنواره که امسال بدون هیچ شکی نقض شده است را باید بند ۱۴ دانست به گونه‌ای که باید این جشنواره را جشنواره در جهت مبارزه و نه رشد اینترنت در ایران دانست.
جشنوارهٔ رسانه‌های دیجیتال، جشنواره‌ای بر علیه اینترنت
با جستجو در اینترنت می‌توان ده‌ها تصویر از پنجمین جشنواره رسانه‌های دیجیتال مشاهده کرد که بسیاری از آن‌ها را می‌توان مدرکی بر عدم آگاهی مسئولین برگزارکننده این جشنواره و دشمنی آن‌ها با اینترنت دانست. به عنوان مثال می‌توان به تابلوهایی اشاره کرد که بر روی آن‌ها جملاتی مانند «گوگل پلاس با حلقه‌هایش حلق‌آویزمان نکند» یا «پروژه OPENID، نظام جامع اطلاعاتی- که با یک آی‌دی- شما می‌توانید در سایت‌هایی چون فیس‌بوک، گوگل و... عضو شوید. آیا این از یک نظام مشترک جاسوسی برنمی‌آید» نوشته شده بود که هر یک از این جملات نشان‌دهندهٔ عدم آگاهی مسئولین از ابزارهایی مانند گوگل پلاس یا Open ID خبر می‌دهد.
اما شاید بتوان شاه‌بیت ناآگاهی و به نوعی دشمنی با اینترنت را در تصویر بالای این مطلب مشاهده کرد که در آن فیس‌بوک، ویندوز و گوگل با یکدیگر مقایسه شده‌اند. سه موردی که یکی شبکهٔ اجتماعی (فیس‌بوک)، یکی سیستم عامل کامپیو‌تر (ویندوز) و دیگری موتور جستجو با ده‌ها محصول جانبی (گوگل) است.
با مرور متن نوشته شده در این پوستر که به این صورت است: «تفاوت فیس‌بوک با ویندوز این است که اطلاعات در فیس‌بوک دسته‌بندی شده است اما در ویندوز اینگونه نیست. هدف گوگل مدیریت اطلاعات و افکار شماست.» (منبع عکس) می‌توان گفت که عدم آگاهی از کاربرد هر یک از این ابزار‌ها به گونه‌ای است که سه ابزار کاملا متفاوت با یکدیگری مقایسه شده‌اند، مقایسه‌ای که می‌توان آن را به مقایسهٔ گوش، چشم و بینی با یکدیگر تشبیه کرد که هر یک کارآیی خاص خود را دارند و عملا امکان مقایسهٔ آن‌ها وجود ندارد.
برای همین باید گفت که با توجه به بند ۱۴ مجموعه اهداف جشنواره رسانه‌های دیجیتال که عبارت است از آشنا کردن آحاد مردم با آخرین دستاوردهای کشور و جهان در حوزه رسانه‌های دیجیتال، این جشنواره شاید آحاد مردم را با آخرین دستاوردهای جهان در حوزه رسانه‌های دیجیتال آشنا کند و ابزارهایی مانند فیس‌بوک، توییتر و یوتیوب را ابزارهایی شیطانی معرفی کند، اما به طور قطع یکی از مهم‌ترین کارهایی که انجام می‌دهد ارائهٔ تصویر نادرست و اطلاعاتی کاملا غلط است.
به عنوان مثال می‌توان به رونمایی از مسنجر ایرانی اشاره کرد که سازندگان آن ادعا کرده‌اند که در ساخت آن از هیچ نرم‌افزار خارجی استفاده نکرده‌اند، اما حقیقت چیز دیگری است و براساس شواهد آن‌ها در خوش‌بینانه‌ترین حالت نیز از یک نرم‌افزار خارجی استفاده کرده‌اند.
به همین دلیل باید گفت براساس اخبار و تصاویر منتشر شده، آنچه که در این جشنواره به عنوان رسانه‌های دیجیتال معرفی شده است با آنچه که در فضای وب در جریان است فرسنگ‌ها فاصله دارد، فاصله‌ای که واژه‌هایی مانند جنگ نرم، شبکه‌های شیطانی و... آن را ایجاد کرده‌اند. خطر این فاصله زمانی روشن می‌شود که بدانیم ضرر نداشتن اطلاعات بهتر از داشتن اطلاعات غلط است و عدم درک درست از ابزارهایی مانند فیس‌بوک، توییتر، یوتیوب، گوگل پلاس و... باعث شده است که اینترنت و ساختار آن به عنوان دیوی شیطان‌صفت معرفی شود نه ابزاری برای رشد و توسعهٔ یک جامعه. جامعه‌ای که به کمک اینترنت می‌تواند در جهت بهبود زندگی مردم عادی قدم بردارد، قدمی ماند افزایش سطح آگاهی یا بهبود سطح بهداشت در آن.
برای همین می‌توان جشنواره رسانه‌های دیجیتال را جشنواره‌ای ضد رسانه‌های دیجیتال دانست نه حامی آن‌ها.
