طرح سوال از رئیسجمهوری ایران با رسیدن به حدنصاب امضاها، یکشنبه، هشتم آبانماه تحویل هیئت رئیسه مجلس هشتم شد.
خبرگزاریهای ایران گزارش کردهاند که در جلسه علنی مجلس، طراحان سوال از رئیسجمهوری بار دیگر موفق شدند که تعداد امضاهای این طرح را به ۷۳ برسانند و آن را به محمدرضا باهنر، نائب رئیس مجلس، که ریاست جلسه امروز را اداره میکرد، تقدیم کنند.
محمدرضا باهنر نیز اعلام کرد که این طرح با ۷۴ امضا به حد نصاب رسیده است که بعد از بررسی در کمیسیون مربوطه، مطرح خواهد شد.
در همین رابطه، حسین سبحانی، عضو هیئترئیسه مجلس به خبرگزاری مجلس گفته است که هیئترئیسه امروز تصمیم خواهد گرفت تا طرح سوال از محمود احمدینژاد به کدام کمیسیون تخصصی ارجاع شود.
از طرف دیگر، علی مطهری، نماینده منتقد دولت که در اعتراض به عدم وصول طرح سوال از رئیسجمهوری استعفا کرده بود، امروز و با توجه به طرح دوباره سوال از رئیسجمهوری احتمال داد که امضای خود را پس بگیرد.
پیش از این گفته شده بود که با پس گرفتن تعدادی از امضاها، طرح سوال از رئیسجمهوری از حدنصاب افتاده است.
طبق اصل ۸۸ قانون اساسی هرگاه یک چهارم نمایندگان مجلس طرح سوال از رئیسجمهوری را ارئه کنند، رئیسجمهوری ایران یک ماه فرصت دارد که در مجلس حاضر شود و به سوال مطرح شده، جواب دهد.
در حال حاضر مجلس ایران، ۲۹۰ نفر نماینده دارد و بنابر این، نصاب یکچهارم این مجلس، ۷۳ نفر است.
طرح سوال از رئیسجمهوری ایران پس از آن ارائه شد که به دنبال اختلاف بین محمود احمدینژاد و آیتالله خامنهای، رهبر ایران بر سر وزارت حیدر مصلحی در اردیبهشت ماه، رئیس جمهوری به مدت۱۰ روز سکوت پیشه کرد و در جلسات هئیت دولت شرکت نکرد.
این طرح که در آن درباره تخلفات دولت در زمینههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی از محمود احمدینژاد سوال پرسیده شده، در حالی که تنها نیاز به ۷۳ امضا داشت، پنجم تیرماه با ۱۰۰ امضا از سوی علی مطهری ارائه شد.
اما دو روز پس از آن اعلام شد که عدهای امضاهای خود را پس گرفتند. همزمان یک عضو هئیت رئیسه اعلام کرد که اکثریت اعضای هیئت رئیسه این طرح را با توجه به اوضاع کشور، «به مصلحت ندانستهاند».
پس از این سخنان بود که اختلافنظرها درمورد سوال از رئیسجمهوری در مجلس شدت گرفت.
درنهایت علی مطهری، از طراحان اصلی سوال از رئیسجمهوری ۲۰ مهرماه در اعتراض به عدم وصول طرح سوال از رئیسجمهوری ایران، از نمایندگی مجلس استعفا کرد.
اما به دنبال پیگیری طراحان سوال از رئیسجمهوری از هئیت رئیسه مجلس ۲۷ مهرماه نائب رئیس مجلس ایران اعلام کرد طرح سوال از رئیسجمهوری یک هفته بعد در دستور کار مجلس قرار میگیرد.
اما با «فشار نمایندگان حامی دولت و وزرا و معاونین وزارتخانهها» دوم آبانماه محمد دهقان، از اعضای هیئت رئیسه مجلس اعلام کرد که ۲۹ نماینده امضاکننده طرح سوال از رئیس جمهوری، امضای خود را پس گرفتهاند و به همین دلیل «موضوع سوال از رئیس جمهوری منتفی شده است».
این موضوع به اختلاف نظرها در مجلس قوت بخشید و در این مدت، نمایندگان مخالف و موافق سوال از محمود احمدینژاد، آمارهای متفاوتی را از تعداد امضاهای این طرح ارائه کردند.
موافقان طرح سوال از رئیسجمهوری میگویند که دولت به نمایندگان فشار میآورد تا امضای خود را پس بگیرند و رفتار هیئترئیسه مجلس را خلاف آئیننامه مجلس ارزیابی کردهاند.
درمقابل مخالفان طرح سوال از رئیسجمهوری تاکید کردهاند که «بزرگان» آن را به مصلحت ندانسته و به همین دلیل باید تلاش کرد که کار دولت دهم «به صورت طبیعی و عادی» تمام شود و یک کار «پرهزینه غیرمعمول» انجام نشود.
به موجب ماده ۱۹۶ آییننامه داخلی مجلس براساس اصل ۸۸ قانون اساسى، در صورتى که حداقل یک چهارم کل نمایندگان بخواهند درباره یکى از وظایف رئیسجمهوری سؤال کنند، رئیس مجلس موضوع را در اسرع وقت به کمیسیون تخصصى ارجاع مىکند.
کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته با حضور نماینده معرفى شده رئیس جمهوری و نماینده منتخب سوالکنندگان تشکیل جلسه دهد. در این جلسه، نماینده رئیس جمهوری پاسخ مقتضى را از طرف رئیسجمهوری ارائه خواهد کرد تا به نمایندگان سوال کننده گزارش شود.
پس از یک هفته چنانچه هنوز حداقل یک چهارم کل نمایندگان مجلس (که سوال را امضاء کردهاند) از سوال خود منصرف نشده باشند، رئیس مجلس موظف است در اولین جلسه سوال آنها را قرائت و فوراً براى رئیس جمهوری ارسال کند. این سوال ظرف چهل و هشت ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار مىگیرد.
همچنین بر اساس ماده ۱۹۷ آییننامه رئیسجمهوری موظف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت سوال در جلسه علنى مجلس حضور یابد و به سوال مطروحه نمایندگان پاسخ گوید، مگر با عذر موجه با تشخیص مجلس ایران.