شماری از نمایندگان پارلمان اروپا در اطلاعیه‌ای درباره بروز یک «فاجعه انسانی» در اردوگاه اشرف در عراق هشدار داده‌اند و از سازمان ملل خواستند از ۳۴۰۰ ساکن این اردوگاه حمایت کند. ساکنان اردوگاه اشرف، اعضای سازمان مجاهدین خلق هستند.
استروان استیونسن، نماینده محافظه‌کار پارلمان اروپا و رئیس هیئت این پارلمان در ارتباط با عراق، خبر داده است که این نمایندگان در نامه خود از دولت عراق خواسته‌اند برنامه برچیدن این اردوگاه تا دو ماه آینده را عقب بیاندازد.
پیش از این هوشیار زیباری، وزیر خارجه عراق، در یک جلسه مشترک با وزیر خارجه ایران علی اکبر صالحی گفته بود که دولت این کشور تصمیم گرفته است اردوگاه اشرف را تا آخر سال جاری میلادی یعنی دو ماه دیگر برچیند.
سازمان مجاهدین خلق از ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ علیه جمهوری اسلامی اعلام قیام مسلحانه کرد و پس از آن، به ترور‌ها و عملیات نظامی علیه حکومت دست زد. این سازمان از سوی جمهوری اسلامی ایران و رسانه‌های رسمی «گروهک منافقین» خوانده می‌شود.
اردوگاه اشرف که در ۱۰۰ کیلومتری شمال بغداد و ۸۰ کیلومتری مرز ایران در شرق عراق قرار دارد، یک پایگاه نظامی است که رئیس‌جمهوری وقت عراق، صدام حسین، در جریان جنگ ایران و عراق به سازمان مجاهدین خلق اختصاص داد.
پس از اشغال عراق توسط آمریکا در سال ۲۰۰۳، ارتش آمریکا این سازمان را خلع سلاح کرد و محافظت از آن را در مقابل خشونت‌های فرقه‌ای در عراق برعهده گرفت. از سال ۲۰۰۹ نیز مسئولیت کنترل آن به دولت عراق واگذار شد.
این نخستین بار نیست که اردوگاه اشرف محل درگیری اعضای سازمان مجاهدین با نیروهای عراقی شده است. در سال ۲۰۰۹ نیز برخورد مشابهی بین ساکنان اردوگاه اشرف و نیروهای عراقی به وجود آمد که به کشته شدن ۱۲ نفر و مجروح شدن هزاران نفر منجر شد.
این سازمان از ۱۳ سال پیش در فهرست سازمان‌ها و گروه‌های تروریستی ایالات متحده آمریکا قرار گرفته است. بهمن‌ماه سال ۸۷، اتحادیه اروپا نام این سازمان را از فهرست سازمان‌های تروریستی از نظر این اتحادیه بیرون آورد.
ایران همچنان سازمان مجاهدین خلق را یک گروهی تروریستی می‌داند اما سازمان مجاهدین این اتهام را رد می‌کند و ادعا می‌کند که مبارزه مسلحانه را کنار گذاشته است.
خواست مقامات ایرانی از مدت‌ها پیش این بوده که عراق، اردوگاه اشرف را تخلیه کند. در همین حال شماری از گروه‌های مدافع حقوق بشر با بازگرداندن اعضای مجاهدین به ایران مخالف‌اند و اخراج آن‌ها از عراق را نقض قوانین بین‌المللی می‌دانند.
نزدیک به یک ماه پیش روزنامه آمریکایی مک‌کلاچی از بغداد گزارش داده بود که به گفته مقامات غربی و مقامات سازمان ملل متحد، بیش از سه هزار نفر از اعضای سازمان مجاهدین خلق از طریق سازمان ملل درخواست پناهندگی کرده‌اند. این اقدام می‌تواند به حل‌شدن مشکلات دولت‌های ایران و عراق با اردوگاه اشرف کمک کند.
ساکنان این اردوگاه از ۳۱ دسامبر با تهدید اخراج از عراق روبه‌رو بوده‌اند. درخواست آنان برای پناهنگی به یک کشور سوم، می‌تواند یکی از دشوار‌ترین مشکلات بین المللی عراق را که از زمان صدام حسین باقی مانده حل کند.
گرچه کمیساریای عالی پناهندگان از مخالفان ساکن اشرف نخواهد خواست که از عضویت در سازمان مجاهدین خلق کناره‌گیری کنند، اما در یکی از بیانیه‌های اخیر خود گفته پناهندگی تنها به افراد تعلق می‌گیرد و به شکل گروهی اعطا نمی‌شود.
به گفته مقامات غربی، آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد از دولت عراق خواسته است بستن اردوگاه اشرف را تا شش ماه به تاخیر بیندازد.
تا همین اواخر اصرار سازمان مجاهدین خلق به اعطای پناهندگی گروهی بود اما این سازمان بعد از مذاکراتی در ژنو بین استراون استیونسون، از اعضای محافظه کار پارلمان اروپا، با آنتونیو گوترز کمیسار عالی آژآنس پناهندگان سازمان ملل متحد در ماه اوت موضع خود را تغییر داد.
جمهوری اسلامی نیز پیشنهاد خود را برای پذیرفتن دوباره ساکنان اشرف و یا مهیا کردن مدارک لازم برای سفر به کشوری سوم را تکرار کرده است.
حسن دانایی‌فر سفیر ایران در عراق به تازگی در مصاحبه‌ای به روزنامه مک کلاچی گفته بود: ما مطمئنیم ۶۵ تا ۶۰ درصد از کسانی که در اردوگاه اشرف زندگی می‌کنند اسیر اعضای دیگرند. بگذارید آزاد باشند و سرنوشت خود را تعیین کنند.
به گفته آقای دانایی‌فر، «اگر کسی بخواهد به ایران بازگردد ما مدارک لازم را در اختیارش خواهیم گذاشت. حتی اگر بخواهند به کشور سومی بروند ما مدارک لازم را در اختیار آن‌ها خواهیم گذاشت. صد‌ها نفر از کسانی که در حال حاضر به ایران بازگشته‌اند زندگی عادی خود را پیش گرفته‌اند.»
سفیر ایران در عراق در عین حال گفت دولتش برای تمام اعضای این سازمان به جز صد نفر که با اتهامات جنایی روبرو هستند عفو عمومی صادر کرده است.
شاهین قبادی، یکی از سخنگویان این سازمان که مقیم پاریس است، این گفته را که اعضای سازمان مجاهدین بر خلاف میل خود در اردوگاه اشرف هستند را مسخره خواند و گفت: «این یک دروغ بزرگ است.»
به گفته او، «این‌که رژیم آخوندی ایران مدارک لازم را در اختیار افرادی که می‌خواهند به کشور سومی بروند خواهد گذاشت آنقدر جدی نیست که احتیاج به واکنش داشته باشد.»
آقای قبادی ادعای عفو عمومی را یک شوخی خواند و گفت بازگشت به ایران برای زندگی عادی به معنی دست کشیدن از مبارزه و تن دادن به ملا‌ها و همکاری مطلق با سازمان اطلاعات رژیم و ارگان‌های سرکوب‌گر آن است. او این کار را خط قرمزی خواند که اعضای اردوگاه اشرف مرتبا رد کرده‌اند.
به نوشته روزنامه مک‌کلاچی، جیمز دابینز، یک دیپلمات معتبر آمریکایی که در حال حاضر با موسسه رند، یک سازمان مطالعات استراتژیک وابسته به وزارت دفاع آمریکا کار می‌کند با این گفته سخنگوی سازمان مجاهدین خلق مخالف است.
او می‌گوید بر اساس تحقیقی که موسسه رند انجام داده اغلب ساکنان اردوگاه اشرف بر خلاف می‌لشان در این مکان هستند و گفت هیچ اطلاعاتی در دست نیست که نشان دهد آن عده که به ایران برگشته‌اند توسط مقامات ایران آزار دیده‌اند: «آیا آن‌ها از زندگی عادی بهره‌مندند؟ هیچ اطلاعاتی حاکی از عکس این موضوع نیست.»
