شماری از کارشناسان و تشکل‌های شناخته شده فعال محیط زیست نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه هشدار دادند.

کارشناسان امضا کننده این نامه که چهارشنبه، ۱۱ آبان‌ماه منتشر شده از نهادهای مختلف مسئول در ایران خواستند تا دیر نشده راهکارهای عملی و علمی برای حل این بحران پیدا کنند.

در این نامه آمده است هر چند که مشکل دریاچه ارومیه در حال حاضر رسانه‌ای‌ترین مساله محیط زیست ایران است اما تنهاترین آن نیست.

آنها هشدار دادند که بحران محیط زیست، آینده ایران را به طور جدی تهدید می‌کند.

۳۸ استاد دانشگاه و فعال در زمینه محیط زیست و ۲۴ تشکل محیط زیستی این نامه را به دفتر آیت‌الله علی‌خامنه‌ای، رهبر ایران، دفتر مجمع تشخیص مصلحت نظام، دفتر ریاست جمهوری، هیئت رئیسه مجلس، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست، وزارت نیرو (وزیرنیرو، معاون آب وزارتخانه، مدیر عامل شرکت مدیریت منابع آب ایران)، کمیسیون آب-کشاورزی و منابع طبیعی و کمیسیون نیرو در مجلس ایران و رسانه‌های همگانی ارسال کرده‌اند.

این کارشناسان، ارایه راهکارهایی مانند انتقال آب بین حوضه‌ای از رودخانه‌های ارس یا زاب به دریاچه ارومیه را نادرست ارزیابی کرده‌اند.

در ماه‌های گذشته طرح‌های مختلفی از جمله انتقال آب از دریای خزر، رودخانه ارس، رودخانه‌های جاری در استان کردستان و رودخانه زاب ارائه شده که هر یک از این طرح‌ها موافقان و مخالفانی دارد.

امضا کنندگان این نامه گفته‌اند طرح‌هایی از این دست به دلیل آنکه مشخص نیست چه شرایطی را برای اکوسیستم مبدا و مقصد ایجاد می‌کنند باعث نگرانی است و ممکن است تخریب بیشتر محیط زیست منطقه را به دنبال داشته باشد.

کارشناسان و دوستداران محیط زیست امضا کننده این نامه با تاکید بر این که حال دریاچه ارومیه خوب نیست احیای دوباره این دریاچه را نیازمند توجه ملی دانسته‌اند.

آنها ایجاد سد سازی‌های بی‌رویه‌، احداث میان‌گذر، گسترش فعالیت‌های کشاورزی که به دنبال خود نیاز‌هایی مانند حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمق را به‌وجود آورده، از جمله دلایل به کما رفتن این دریاچه قلمداد کرده‌اند.

نویسندگان این نامه تاکید کرده‌اند وضعیت حاکم بر دریاچه ارومیه صرفا محصول روند طبیعی اکوسیستم منطقه نیست، بلکه مداخلات چند ساله انسانی هم نقش زیادی در تخریب زیست بوم منطقه داشته است.

کارشناسان فعال محیط زیست خطاب به نهادهای مسئول، از جمله راهکارهای حل این معضل را ایجاد فضای گفت‌و‌گو بین دولت، رسانه‌ها، تشکل‌ها و کارشناسان منابع طبیعی و محیط زیست اعلام کرده‌اند.

به گفته آنها در حال حاضر مهم‌ترین مساله یافتن راه حلی معقول برای نجات دریاچه ارومیه است؛ که در این راه بعضی از سازمان‌های مسئول نباید بر اجرا و ادامه تصمیمات گذشته و اشتباه خود اصرار داشته باشند.

کارشناسان امضا کننده نامه در عین حال تاکید کرده‌اند مشکلاتی که در دریاچه ارمیه ایجاد شده متعلق به یک شب نیست که انتظار رفع آن را در مدت زمانی کوتاه داشته باشیم.

هشدار نسبت به سرعت بالای فرسایش خاک، تغییر کاربری و کاهش شدید عرصه‌های جنگلی، خشک شدن اغلب تالاب‌ها و دریاچه‌های مرکزی ایران، فرونشست زمین و گسترش بیابان زایی، تشدید گرد و غبار و رخداد ریزگردها و آلودگی‌های محیطی هم از دیگر مسایل مورد اشاره کارشناسان امضا کننده نامه است.

در طول سال‌های گذشته به دفعات از سوی تشکل‌های محیط زیستی و شماری از نمایندگان مجلس نسبت به سرعت تخریب محیط زیست و مخصوصا آتش‌سوزی‌های گسترده در جنگل‌های ایران هشدار داده شده است.

بر همین اساس سال گذشته اعلام شد که در دو دهه گذشته حجم جنگل‌های ایران از ۱۸ میلیون هکتار به ۴. ۱۲ میلیون هکتار کاهش یافته و ایران در رده پنجم رتبه‌بندی کشورهای تخریب‌کننده جنگل در جهان قرار دارد.

دریاچه ارومیه، دومین دریاچه آب‌شور دنیاست که در اثر خشکسالی و ایجاد سدهای متعدد روی رودخانه‌هایی که به آن می‌ریزند،۶۰ درصد از آن نابود شده و اکنون به دلیل افزایش شوری به حد فوق اشباع، به رنگ قرمز درآمده است.

در ماه‌های گذشته، هم‌زمان با بحرانی‌شدن وضعیت این دریاچه، احتمال بروز سونامی نمک و مخالفت ۹۴ نماینده مجلس با بررسی دو فوریت طرح «انتقال آب برای نجات دریاچه ارومیه»، اعتراض‌ها نسبت به این موضوع شدت گرفت.

مردم در شهرهای ارومیه و تبریز تاکنون چندین بار نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه اعتراض کرده‌اند.

در آخرین موارد، روز شنبه ۱۲ شهریور ماه «صد‌ها» نفر در ارومیه و تبریز در اعتراض به خشک‌شدن دریاچه ارومیه دست به اعتراض زدند اما این تجمع توسط نیروهای نظامی و امنیتی «گاز اشک‌آور و باتوم» به خشونت کشیده شد و عده‌ای بازداشت شدند.

۲۷ مهرماه هم طرح جدیدی برای نجات دریاچه ارومیه از خشک شدن با ۱۰۰ امضا به هیئت رئیسه مجلس ارئه شد.

در همین حال، دولت محمود احمدی‌نژاد اواسط شهریور اعلام کرد مبلغ ۹۵۰ میلیارد تومان (۹۰۰ میلیون دلار) برای نجات این دریاچه اختصاص داده است اما چندی پیش یک نماینده مجلس اعلام کرد که تاکنون نه از مبلغ وعده داده شده دولت و نه ۲۵ میلیون تومانی که در بودجه برای احیای دریاچه ارمیه پیش بینی شده خبری نبوده است.