معاون فرهنگی وزارت ارشاد اعلام کرد پس از این به کتاب‌های مشروطی، مجوز نشر داده خواهد شد.
به گزارش روابط عمومی معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد، بهمن دری با صدور ابلاغیه‌ای به اداره کل کتاب و کتابخوانی، دستور داد برای کتاب‌هایی که در اداره ممیزی مشروط شده‌اند، با مسئولیت ناشران بلافاصله مجوز نشر صادر شود.
بر این اساس، با اخذ تعهد از ناشرانی که کتاب‌های آن‌ها مشروط شده و اصلاحیه دارد بلافاصله مجوز نشر صادر می‌شود.
به گفته این مقام مسئول، در اینصورت بیش از ۴۰ درصد توان اداره کتاب که صرف تعیین و تکلیف، بازبینی و تطبیق کتاب‌های مشروطی می‌شد آزاد می‌شود.
آقای دری، علت اتخاذ این تصمیم را اعتمادسازی بیشتر و اطمینان به ناشران و همچنین روان سازی و سرعت بخشیدن به صدور مجوز کتاب عنوان کرده است.
کتاب‌های «مشروطی» به کتاب‌هایی گفته می‌شود که اجازه نشر آن‌ها پس از اعمال سانسورهای اداره کل کتاب صادر می‌شود.
در عین حال معاون امور فرهنگی وزارت ارشاد گفته است که این اتفاق با پذیرش مسئولیت از سوی ناشر طبق قانون اهداف و ضوابط نظارت بر امور چاپ و نشر کتاب مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی رخ خواهد داد.
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۶۷ را ملاک صدور مجوز نشر می‌داند که برخورد دوگانه مسئولان دولت‌های مختلف با این مصوبه و برداشت قوانینی از آن در موارد بسیاری مورد انتقاد جامعه فرهنگی و هنری کشور قرار گرفته است.
در حالی‌که وزارت ارشاد تا کنون آیین‌نامه روشنی در باره ممیزی کتاب‌ها منتشر نکرده است، غلامعلی حداد عادل، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس ایران «حرمت گذاشتن به مقدسات مردم» و «رعایت حریم‌های اخلاقی جامعه» را دو اصل ثابت در ممیزی کتاب نامیده و آن را برای همه شفاف و روش می‌داند.
هر چند وزارت ارشاد در تلاش است بر اساس اصولی که مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تعیین می‌کند عمل کند، اما به نظر می‌رسد تفسیر قانون واگذار به سلیقه شخصی مسئولین وزارت ارشاد شده است.
طبق اصل ۲۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی، مطبوعات باید آزاد باشند مگر این‌که مخل مبانی اسلام و حقوق عمومی باشند و در حالی‌که قانون اساسی تفسیر این موضوع را بر عهده قانون گذاشته است به گفته شیرین عبادی، حقوقدان، مجلس ایران هنوز قانونی درباره آن ننوشته است.
اگرچه در تمام سال‌های پس از انقلاب، ممیزی کتاب وجود داشته، اما از زمان روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، شدت گرفته است.
میزان سانسور کتاب در دولت‌های نهم تا جایی پیش رفت که حتی محمود احمدی‌نژاد در مناظره معروف تلویزیونی‌اش با میرحسین موسوی در جریان تبلیغات انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۸ این تنها نکته‌ای بود که او به عنوان ضعف در دولتش پذیرفت و گفت در این زمینه تجدیدنظر می‌کند.
۲۹ تیرماه امسال نیز رهبر جمهوری اسلامی خواستار جلوگیری از ورود کتاب‌های به زعم او «مضر» به جامعه شد. او گفت که نمی‌توان بازار کتاب را آزاد گذاشت تا کتاب‌های «مضر» وارد جامعه شوند.
ممیزی کتاب در سال‌های اخیر به حدی شدید شد که دامن آثار کلاسیک فارسی را هم گرفت. اواخر مردادماه امسال خبر رسید که وزارت ارشاد، منظومه خسرو و شیرین نظامی را هم سانسور کرده است.
مدیر بخش فرهنگی «انتشارات پیدایش» ناشر این کتاب، به خبرگزاری مهر گفته بود که این وزارتخانه خواستار حذف موضوعاتی مانند «به‌خلوت‌رفتن، آغوش، گرفتن دست و این‌گونه موارد» از این اثر شده است.
اما روابط عمومی معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، در جوابیه‌ای مدعی شد که این خبر «کذب» تبدیل به «جریانی مرموز» علیه اداره کل کتاب و کتابخوانی شده است و نظر «رسانه‌های بیگانه را که تشنه ایجاد هجمه علیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران هستند» جلب کرده است.
از طرف دیگر بیش از دوسال از مکانیزه شدن سیستم ممیزی در وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی می‌گذرد. براساس این شیوه ضرورت تحویل فایل تایپ‌شده همراه کتاب از سوی اداره کتاب اعلام شده است.
موضوعی که در اردیبهشت ماه امسال و در آستانه برگزاری نمایشگاه بین‌الملی کتاب تهران، اعتراض کانون نویسندگان ایران را بر انگیخت و با صدور بیانیه‌ای، این شیوه مکانیزه ممیزی کتاب را محکوم کرد.
بر اساس سیستم مکانیزه ممیزی، تمام کتاب‌ها پیش از این‌که به دست «بر رس» برسد، ابتدا با توجه به کلید واژه‌های ممنوعه بررسی می‌شود و پس از آن کتاب در اختیار بر رس قرار می‌گیرد تا ممیزی کتاب آغاز شود.
برخی از کتاب‌ها، پس از این‌که بر اساس کلید واژه‌ها بررسی شدند، به ناشر بازگردانده می‌شوند تا کلمات مورد نظر را اصلاح کند و دوباره برای بررسی به اداره کتاب تحویل داده شوند.
پیش از این، واژه‌های مربوط به نام مشروبات الکلی، واژه‌هایی در توصیف اندام زن، اشاره به عشق، موسیقی، و رقص در شمار واژه‌های ممنوعه قرار داشت اما به تازگی واژه‌هایی چون شغال، عرب، بوسیدن حتی اگر به نشانه ادب باشد، گوشت خوک، فعل‌های کردن، دادن، خوابیدن، صفت‌های دراز و پهن، بطری، دوست دختر، معشوقه، لوازم آرایشی، کلمه دین و دیکتاتور و عبارت «مسیح پسر خداست» نیز به این فهرست اضافه شده‌اند.
این نگاه سخت‌گیرانه ممیزی تا جایی پیش رفته است که حتی صدای بعضی از نویسندگان همسو با جریان حاکم را نیز درآورده است.
اما یک عضو هیئت نظارت بر کتاب، ممیزی را «عصاره آن چیزی که انقلاب در آرمان‌های خودش دنبال می‌کند» توصیف کرده است.
