هشت کاندیدای جمهوریخواه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، شب شنبه، ۲۱ آبانماه در مناظرهای درباره سیاست خارجی دولت آمریکا و چگونگی جلوگیری از دستیابی ایران به سلاحهای هستهای بحث کردند.
یکی از این مشاجرهها درباره چگونگی برخورد با فعالیتهای هسته ای ایران بود که طی آن، هشت کاندیدای جمهوریخواه، باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا را به نرمش دربرابر ایران متهم کردند.
آنها وعده دادند که برنامه هستهای ایران را متوقف خواهند کرد، اما روشها و راهحلهای متفاوتی را برای انجام آن پیشنهاد کردند.
در همین رابطه، مت رامنی، یکی از هشت کاندیدای جمهوریخواه گفت که آمریکا باید سریعاً تحریمهای فلجکننده، عملیات سری و فشار دیپلماتیک را علیه ایران اعمال کند و عملیات نظامی را به آخرین گزینه برای جلوگیری تز دستیابی ایران به سلاحهای هستهای در نظر داشته باشد.
او که پیش از این فرماندار ایالت ماساچوست بود تاکید کرد که اگر باراک اوباما بار دیگر به عنوان رئیسجمهوری آمریکا انتخاب شود، ایرن سلاح هستهای خواهد داشت.
آقای رامنی همچنین وعده داد که درصورت انتخاب او به عنوان رئیسجمهوری آینده، ایران سلاح هستهای نخواهد داشت.
قدرتهای غربی معتقدند که ایران به دنبال دستیابی به سلاح هستهای است، گزارش اخیر یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز احتمال نظامی بودن فعالیت های هستهای ایران را تقویت کرده است.
اما ایران این اتهام را رد میکند و میگوید صرفاً به دنبال استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای است.
یکی دیگر از کاندیداها که درمورد برنامه هستهای ایران صحبت کرد، نیوت گینگریچ، رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا بود که گفت: در صورت عدم تاثیر سایر گزینهها، او به ایران حمله نظامی خواهد کرد.
او که در ۹ مناظره قبلی، حضوری قدرتمند داشت، دولت اوباما را به «کوتاهی» در انجام عملیات مخفیانه علیه تاسیسات اتمی ایران و یا همکاری با اسرائیل در این زمینه متهم کرد.
اما ران پل، عضو مجلس نمایندگان از ایالت تگزاس تاکید کرد که آمریکا باید سربازانش را به خانه برگرداند، نه این که در ایران یا هرجای دیگر دنبال جنگ باشد.
او گفت که میترسد اتفاقی که در جریان است، شبیه پروپاگاندای جنگیای باشد که برای جنگ با عراق به راه انداخته شد؛ آنها سلاحهای کشتار جمعی نداشتند.
در عین حال، هرمان کین، دیگر نامزد جمهوریخواه که از همه کاندیداهای دیگر تجربه کمتری در سیاست خارجی دارد، با تاکید بر اینکه از حمله نظامی به ایران استقبال نخواهد کرد، گفت : با تروریستها مذاکره نخواهد کرد.
از طرف دیگر، ریک پری، فرماندار تگزاس و از دیگر کاندیداهای ریاستجمهوری پیشنهاد تحریم بانک مرکزی ایران را مطرح کرد.
هفته گذشته یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی هستهای گزارش جدید خود را با استناد به مدارکی که آژانس اتمی «معتبر» میداند، منتشر کرد و از «نشانههای فعالیتهای مرتبط با تولید سلاح اتمی» در ایران خبر داد.
روز جمعه، ۲۰ آبان نیز آژانس بینالمللی انرژی اتمی در یک جلسه توجیهی، بخشی از اطلاعات و تصاویر گزارش خود را از فعالیتهای هستهای ایران، به نمایندگان ۳۵ کشور نشان داد.
به گفته برخی دیپلماتهای شرکتکننده در این جلسه، هرمن ناکائرتز، سربازرس آژانس اتمی تصاویری ماهوارهای از تاسیسات سایت پارچین در جنوبشرقی تهران نشان داده که در آن فعالیتهای مربوط به آزمایش سلاح هستهای صورت میگرفته است.
گزارش آژانس، نگرانیهای غرب نسبت به برنامه هستهای ایران را افزایش داده و شمار زیادی از کشورهای غربی همچون فرانسه، بریتانیا و آمریکا ایران را به تحریمهای بیشتر تهدید کردهاند، اما روسیه و چین از گزارش آژانس و اعمال تحریمهای بیشتر علیه ایران ابراز ناخرسندی کردهاند.
این دو کشور در عین حال از ایران خواستهاند که انعطاف و نرمش بیشتری نشان دهد.
در همین حال، گزارشها حاکی از آن است که باراک اوباما، رئیسجمهوری ایالات متحده آمریکا قصد دارد با هدف ایجاد جبههای متحد در برابر ایران در حاشیه اجلاس همکاریهای اقتصادی آسیا-اقیانوسیه با رهبران جهان از جمله همتایان چینی و روسی خود دیدار کند.
در مقابل، مقامهای ارشد جمهوری اسلامی در روزهای گذشته همزمان با انتشار گزارشهای آژانس اتمی و همچنین خبرهایی پیش از آن درباره حمله نظامی به ایران، واکنشهای تندی نشان دادند.
در همین رابطه، رهبر جمهوری اسلامی روز پنجشنبه گفت که ایران با هرگونه تجاوز و حتی تهدید با قدرت کامل برخورد میکند و هرکس حتی اگر فکر تجاوز در مخیلهاش خطور کند، باید خود را آماده دریافت سیلیهای محکم و مشتهای پولادین ارتش، سپاه و بسیج کند.
گمانهزنی درباره حمله نظامی به ایران از زمانی آغاز شد که برخی رسانههای اسرائیل، از اعمال فشار بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر و ایهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل بر دیگر مقامهای اسرائیل برای حمله به ایران خبر دادند.
موضوعی که وزیر دفاع اسرائیل سهشنبه، ۱۷ آبانماه رد کرد و گفت که زمان اتخاذ چنین تصمیمی فرا نرسیده است.