روزنامه واشنگتنپست به نقل از یک منبع آگاه گزارش کرده که آمریکا احتمال میدهد ایران برای دولت معمر قذافی، سلاحهای شیمیایی فرستاده باشد.
یک مقام ارشد آمریکا یکشنبه، ۲۹ آبان (۲۰ نوامبر) به واشنگتنپست گفته است که دولت باراک اوباما درباره صدها گلوله توپ پرشده با گاز خردل در لیبی که دو هفته پیش کشف شده، تحقیق میکند.
به گفته این مقام ارشد آمریکایی که نخواسته نامش فاش شود، آمریکا در این باره که این گلولههای توپ پر شده در ایران طراحی و پر شده باشد تقریبا اطمینان حاصل کرده است.
در این گزارش آمده است که کشف این توپها این سوال را برای نیروهای اطلاعاتی ایالات متحده ایجاد کرده که لیبی چطور به آنها دست یافته است، و مظنون اول در این زمینه، ایران معرفی شده است.
در همین حال، یک مقام رسمی آمریکا نیز که به اطلاعات طبقهبندی شده دسترسی داشته، تایید کرد که «نگرانیهایی جدی» در مورد اینکه ایران، ولو سالها پیش این توپها را برای لیبی تدارک دیده، وجود دارد.
این مقام رسمی میگوید که دولت قذافی «روی چیزی مینشست که ایمن نبود و جهان چیزی دربارهاش نمیدانست.»
در مقابل اما محمدجواد لاریجانی، که واشنگتنپست از او به عنوان مشاور رهبر جمهوری اسلامی و برادر مذاکرهکننده ارشد پرونده هستهای ایران یاد میکند، این اتهامات را رد میکند و میگوید: من معتقدم این حرفها را آمریکاییها میبافند تا پروژه ایرانهراسی در منطقه و در کل جهان کامل کنند. بیشک این یک داستان بیپایه دیگر برای دیوسازی از جمهوری اسلامی ایران است.
وجود انباری از این سلاحها، تعهد آقای قذافی در سال ۲۰۰۴ به آمریکا، بریتانیا و اتحادیه اروپا را که بر اساس آن اعلام کرده بود شروع به از بین بردن سلاحهای شیمیایی لیبی میکند، نقض میکند.
واشنگتنپست همچنین نوشته است که این مساله سوالات تازهای را درباره توانایی کشورهای قدرتمند جهان برای کنترل التزام چنین جوامع بستهای به تعهداتشان بهوجود میآورد.
در جریان جنگ داخلی در لیبی، نیروهای خارجی و شورشیان لیبیایی نگران بودند که شاید معمر قذافی از سلاحهای شیمیایی استفاده کند، اما آنها تنها از انبار سلاحهای گاز خردل که در نقطهای دوردست در بیابان بود، خبر داشتند.
این انباری که به تازگی کشف شده باید از دسترس گروههای شبهنظامی یا دیگران در کشوری که هنوز از نظر سیاسی سامان نگرفته، دور بماند.
کشف این مهمات چالش دیگری را برای دولت جدید لیبی و قدرتهای غربی همپیمانش ایجاد میکند، چرا که توپهای پر از مواد شیمیایی را نمیتوان به راحتی جابهجا کرد، و براساس پیشبینیها، شاید نابودی آنها در همانجا، حدود یک سال طول بکشد.
دیوید کامرون، نخست وزیر بریتانیا سهشنبه هفته گذشته، کشف این مهمات را تایید کرد و گفت که «در چند روز گذشته، ما فهمیدیم که مقامات جدید لیبی سلاحهای شیمیایی را پیدا کردهاند که از چشم جهان پنهان نگه داشته شده بود.»
در همین رابطه، یک مقام ارشد آمریکایی گفت که کاخ سفید اولین بار در ماه سپتامبر درباره وجود توپهایی پر از مواد شیمیایی در انبار مهماتی که در صحرا نگهداری میشد، چیزهایی شنید.
او درعین حال احتمال داد که ایران پس از جنگ هشت ساله با عراق که در آن عراقیها از گاز خردل و گازهای عصبی علیه دهها هزار نفر از نیروهای ایرانی استفاده کرد، این توپها را به لیبی فروخته است.
یک مقام رسمی آمریکایی دیگر نیز گفته است که لیبیاییها، «این مهمات را در طول سالها به دست آوردند.»
ایران کنوانسیون بینالمللی سلاحهای شیمیایی را در اواخر سال ۱۹۹۷ پذیرفت و ادعا کرد که چنین سلاحهایی «غیرانسانی» هستند. در همین حال بازرسان اعلام کردند که ایران ۲۵۰۰ تن گاز خردل در اواخر جنگ با عراق تولید کرد اما ایران پاسخ داد که آن برنامه جمعآوری شده است.
پنتاگون و تحلیلگران سی.آی.ای ادعا کردهاند که ایران در سال ۱۹۸۸ علیه نظامیان عراقی توپهای شیمیایی استفاده کرد، ادعایی که پس از انتشار اسناد سری به دست آمده پس از سقوط بغداد در سال ۲۰۰۳ تایید شد. در نامه یک رهبر اطلاعات نظامی عراق در سال ۱۹۸۷ که مهر محرمانه دارد، سه حمله شیمیایی ایران گزارش شده است.
در این نامه که بخشی از یک آرشیو نگهداری شده در مرکز تحقیق اسناد دانشگاه دفاع ملی است آمده که «دشمن، بمب و توپ شیمیایی دارد.»
در همین زمینه، مدیر امنیت ملی آمریکا امسال در یک گزارش طبقهبندی نشده، به کنگره گفت که «ایران، توانایی تولید جنگافزارهای شیمیایی را حفظ کرده است... و میتواند امکانات شیمیایی را در سیستمهای انتقال مثل توپخانهها مجهز کند.»
روزنامه واشنگتنپست در گزارش خود نوشته است که کشف این سلاحها به نگرانیها نسبت به برنامه هستهای ایران شدت بخشیده است.
این سلاحها در شرایطی کشف شده که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش جدید خود، از وجود «نشانههای فعالیتهای مرتبط با تولید سلاح اتمی» در ایران خبر داده است.