رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، دولت نهم و دهم را متهم کرد که با وجود جامعیت نسبی برنامه چهارم در ارتباط با محیط زیست و فراهم بودن منابع مالی، این برنامه را به درستی اجرا نکرده است.
محمدرضا تابش که روز جمعه، چهارم آذر در همایش ملی محیط زیست سخنرانی می‌کرد با ارائه لیستی از مشکلات محیط زیستی در ایران گفت: در حال حاضر سطح جنگل‌های ایران از ۱۸ میلیون هکتار به ۱۱.۵ میلیون هکتار رسیده است.
این نماینده مجلس اضافه کرد این در حالی است که همچنان سالانه ۴۵ هزار هکتار از جنگل‌های خزری از بین می‌رود که معادل ۹۰۶ میلیون دلار و ۰.۸ درصد تولید ناخالص داخلی ارزش دارد.
او با متهم کردن دولت به بی‌توجهی به محیط زیست، تخریب وسیع مراتع، آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی و آلودگی هوای کلان شهرها و هجوم ریزگردها به ۲۰ استان کشور را نشانه‌ای از رها کردن طبیعت به امان خدا و یا ذبح آن در معبر توسعه دانست.
به گفته نماینده اردکان در مجلس، در حال حاضر ۱۲۰۰ طرح عمرانی فاقد توجیه به بودجه‌های سنواتی پیوست شده وجود دارد.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس با اشاره به اینکه در ایران برنامه آمایش سرزمین وجود ندارد، گفت که به همین دلیل ارزیابی مناسبی از اثرات زیست محیطی طرح‌های عمرانی صورت نمی‌گیرد.
او در توضیح سخنان خود نگاه سه قوه ایران به محیط زیست را قابل نقد دانست و گفت: دولت عزم کافی و اعتبار لازم را برای اجرای قوانین زیست محیطی ندارد. در قوه قضائیه هم به دلیل ناآشنایی به کارکرد طبیعت مانع جلوگیری از تخریب‌ها و آسیب به محیط زیست نمی‌شود.
به گفته او نمایندگان مجلس هم که پیگیر طرح‌های عمرانی مختلف هستند به شوخی و جدی از محیط زیست با عنوان «محیط ایست» یاد می‌کنند.
«اجرای کامل طرح نجات دریاچه ارومیه پنج هزار میلیارد تومان اعتبار لازم دارد»
آقای تابش در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به وضعیت دریاچه ارومیه گفت که برای نجات این دریاچه به بیش از پنج هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است و با توجه به اعتبار ۵۰۰ میلیارد تومانی وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی، احیای این دریاچه ممکن نیست.
در عین حال آقای تابش گفت که منابع ۱۰۰ میلیارد تومانی وزارت جهاد کشاورزی کفاف اجرای طرح را نمی‌دهد.
او همچنین از وزارت نیرو درخواست کرد به اجرای سد و تونل انتقال آب از زاب به دریاچه ارومیه که نیازمند ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار است سرعت بخشد.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس با «فاجعه اسفبار» خواندن وضعیت دریاچه ارومیه تاکید کرد: وضعیت دریاچه ارومیه به دلیل بی‌وجهی به ملاحظات زیست محیطی در روند توسعه چند دهه کشور رقم خورده است.
این نماینده مجلس با متهم کردن مجریان طرح‌های توسعه در جوار این دریاچه، خشکسالی، اجرای طرح‌های توسعه‌ای فاقد توجیه لازم، توسعه سطح زیر کشت و بهره‌برداری مفرط از منابع آب، تخریب مراتع و پوشش گیاهی در حوضه آبریز، احداث سدهای متعدد در حوضه آبریز و دخالت و دستکاری محیط آبی را از عوامل تخریب این دریاچه برشمرد.
در محدوده حوضه آبریز دریاچه ارومیه ۴۰ سد وجود دارد. به جز این، ۱۲ سد هم در دست ساخت است و مقامات محلی از ساخت ۴۰ سد دیگر در این محدوده خبر داده‌ا‌ند.
رئیس فراکسیون محیط زیست در عین حال از چرای دام در مراتع حوضه آبریز تا ۱۰ برابر ظرفیت، احداث جاده میانگذر میانکاله هم به عنوان دیگر عوامل تخریب یاد کرد.
به گفته این نماینده مجلس تغییرات در روند رسوب گذاری طبیعی آب به اختلال در تنظیم چرخه آب منجر شده و وضعیت اکولوژیکی دریاچه را دگرگون کرده است به گونه‌ای که شوری بخش شمالی دریاچه به بیش از ۳۶۰ گرم در لیتر رسیده است. موضوعی که باعث فراری شدن پرندگان آبزی و آرتمیا در این دریاچه شده است.
دریاچه ارومیه، دومین دریاچه آب‌شور دنیاست که در اثر خشکسالی و ایجاد سدهای متعدد روی رودخانه‌هایی که به آن می‌ریزند،۶۰ درصد از آن نابود شده و بخشی از آن به دلیل افزایش شوری به حد فوق اشباع، به رنگ قرمز درآمده است.
در اعتراض به این وضعیت، مردم شهرهای ارومیه و تبریز تاکنون چندین بار اعتراض و تجمع کرده‌اند که این تجمعات توسط نیروهای نظامی و امنیتی با «گاز اشک‌آور و باتوم» به خشونت کشیده شد و عده‌ای بازداشت شدند.
«آمار واقعی مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا را اعلام کنید»
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس با انتقاد از آمار ارائه شده درمورد میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا، آن را واقعی ندانست و خواستار آن شد که آمار واقعی اعلام شود تا حساسیت‌ها نسبت به رفع آلودگی هوا افزایش یابد.
وزارت بهداشت مرگ و میر سالانه ناشی از آلودگی هوا را در طول سال چهار هزار نفر اعلام کرده که شماری از کارشناسان و نمایندگان مجلس آن را نادرست و رقم کشته شده‌های حاصل از آلودگی را بیش از این تعداد می‌دانند.
آقای تابش در این ارتباط با انتقاد از بنزین‌های تولید داخل از وزارت نفت خواست که در استاندارد سازی سوخت‌های فسیلی به ویژه بنزین، اهتمام بیشتری به خرج دهد.
به گفته او، استاندارد اروپا برای آلاینده‌های بنزن موجود در هر متر مکعب پنج میکروگرم و در ژاپن سه میلیگرم در متر مکعب است در حالی‌که در تهران بیش از ۵۰ تا۱۵۰ میلیگرم در متر مکعب است که حداقل ۱۲ برابر بیشتر از استانداردهای جهانی است.
این نماینده مجلس گفت: بنزن عامل بسیاری از سرطان‌هاست و قربانیان اولیه آن کودکان معصومی هستند که مجبورند هوای آلوده به بنزن را استنشاق کنند و آثار سرطان چند سال بعد در آنها پدیدار می‌شود بنابراین ضرورت دارد در این خصوص دستگاه‌های متولی اقدامات موثر و عاجلی را معمول دارند.
آقای تابش در ادامه سخنان خود از عدم اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در هفت شهر آلوده ایران انتقاد کرد.
رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، ایده واگذاری اجرای برنامه کاهش آلودگی هوا به استانداری‌ها را که دستگاه‌های اجرایی هستند، نادرست ارزیابی کرد.
این نماینده مجلس، وزارت نفت را متهم کرد که به وعده خود مبنی بر تولید بنزین با کیفیت یورو در چهار سال گذشته عمل نکرده است. موضوعی که به گفته آقای تابش باعث سوء استفاده خودروسازان شده تا از تولید خودروی دارای کیفیت بالا خودداری کنند که باعث افزایش آلودگی هوا و وجود بنزن دو تا ۲۰ برابر حد مجاز در اندازه‌‌گیری هفته‌های اخیر در تهران شده است.
اشاره به مواد به کار رفته مضر در لنت ترمز و صفحه کلاچ و وضعیت نامناسب فنی خودروها از دیگر موارد مورد اشاره آقای تابش بود، چرا که به‌زعم او ۲۹ درصد خودروهای ساخت داخل باعث ایجاد آلودگی هوا می‌شوند.
«وضعیت سایر تالاب‌های کشور بهتر از دریاچه ارومیه نیست»
از این که هنوز اعتبار یک میلیارد دلاری مصوب مجلس برای مقابله با ریزگردها، مهار آبهای مرزی و ساماندهی تالابها به این مقوله اختصاص پیدا نکرده انتقاد کرد.
آقای تابش در این ارتباط گفت عدم اختصاص بودجه این بخش‌ها در حالی است که نفت بشکه‌ای ۱۰۷ دلار به فروش رفته و اعتبار این بخش وجود دارد.
او در همین راستا تاکید کرد وضعیت سایر تالاب‌های ایران مانند هامون، بختگان، تالاب انزلی هم بهتر از دریاچه ارومیه نیست.
بر اساس گزارشی که سه سال پیش منتشر شد ایران با هفت تالاب در خطر جهان صدرنشین فهرست تالاب‌های در خطر جهان قرار دارد.
کارشناسان محیط زیست به عواملی دیگری همچون ورود فاضلاب‌های صنعتی و کشاورزی، تخریب جنگل‌های بالادست و افزایش ورود رسوب به داخل تالاب، احداث جاده، آلودگی‌های نفتی، تغییر کاربری و وارد کردن گونه‌های جانوری و گیاهی غیر بومی به عنوان عوامل تخریب تالاب‌های ایران اشاره می‌کنند.
آقای تابش خاطرنشان کرد که مجلس با هماهنگی سازمان حفاظت محیط زیست طرحی را تهیه کرده که به دولت این امکان را می‌دهد تا در صورت بحرانی شدن وضعیت اکوسیستم‌های طبیعی با ارزش اعتبارات لازم برای احیای آن فراهم شود.
