محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی ایران میگوید که نرخ طلا و ارز در بازارهای جهانی افزایش نیافته و این تغییرات نرخ ارز و سکه در ایران حبابی است.
آقای بهمنی روز دوشنبه هفتم آذر ماه، در نشستی خبری در مورد وضعیت بازار ارز تاکید کرد که به زودی این حباب از بین میرود و طی یکی دو روز آینده قیمت سکه طلا ۷۰، ۸۰ هزار تومان و نرخ ارز نیز ۲۰ تومان کاهش مییابد.
او تصریح کرد: افزایش یک شبه نرخ ارز و سکه ناشی از یک جو روانی است؛ برخیها نیاز واقعی به ارز و طلا ندارند اما برای خرید مراجعه میکنند.
به گفته آقای بهمنی، واسطهها شرایطی را به وجود آوردهاند که افراد زیادی که به این بازارها آشنایی ندارند زیان دیدهاند.
رئیس کل بانک مرکزی، افزایش یک شبه قیمت طلا و ارز را منطقی ندانست و گفت: دستورالعملی تدوین میکنیم که هر میزان که وارد کنندگان و بخش تولید ارز نیاز داشته باشند در اختیار آنها قرار دهیم.
او تاکید کرد که پس از واقعی شدن نرخ بازار به سمت واقعی کردن و تک نرخی کردن پیش میرویم که هدف بانک مرکزی نیز واقعی کردن قیمت است.
براساس مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار، بانک مرکزی موظف است که برنامه چگونگی حرکت به سمت تک نرخی شدن نرخ دلار را ترسیم کند و تعدیل نرخ ارز را در دستور کار خود قرار دهد.
با این حال تغییرات نرخ ارز در بازار آزاد، اجرای این برنامه را توسط بانک مرکزی سختتر کرده است.
گزارشهای منتشر شده حکایت از آن دارد که تنها چند روز پس از تصمیم شورای پول و اعتبار، روز شنبه پنجم آذرماه قیمت دلار آزاد به یک هزار و ۳۷۵ تومان افزایش یافت.
از سوی دیگر بانک مرکزی در همین روز نرخ رسمی دلار را با روندی افزایشی ۱۰۹۰ تومان تعیین کرد که البته این نرخ با قیمت دلاری که صرافیهای بانکی آن را در اختیار مسافران و صرافیهای مجاز قرار میدهند، تفاوت داشت.
یعنی در همین گام نخست نیز بانک مرکزی سه نرخ برای دلار تعیین کرد؛ نرخ رسمی، نرخ دلار صرافیهای بانکی و نرخ دلار در صرافیهای مجاز، که این سه نرخ به غیر از قیمت دلار در بازار آزاد و دلالیها بود.
در همین روز، هر عدد سکه تمام بهار آزادی طرح جدید نیز در بازار آزاد ۶۲۵ هزار تومان فروخته شد که افزایش هفت هزار تومانی نسبت به یک هفته پیشتر را نشان میداد.
این در حالی بود که در بازار جهانی هر اونس طلا با کاهش قیمت نسبت به قبل با نرخ هزار و ۶۸۲ دلار داد و ستد شده بود.
به عقیده محمد کشتیآرای، رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر این افزایش قیمت طلا در بازار آزاد ایران که به رغم کاهش بهای جهانی طلا در بازارهای جهانی اتفاق افتاده بود، نیز ناشی از افزایش نرخ ارز در بازار بوده است.
طی ماههای گذشته بانک مرکزی بارها تلاش کرده که در مقاطعی با ایجاد شوکهای قوی کنترل قیمت بازار ارز را در دست گیرد اما هر بار این تلاشها بینتیجه باقی مانده است.
چند نرخی شدن ارز نیز در عمل از جمله شکست سیاستهای بانک مرکزی است و این بانک در ماههای گذشته تلاش کرده با تغییر در سیاستهای خود، بازار ارز را کنترل کند.
افزاریش ۱۰ درصدی نرخ ارز برای ازبین بردن شکاف میان نرخ بازار آزاد جدیترین اقدام بانک مرکزی برای از بین بردن بازار سیاه بود اما عملا به موازات بالا رفتن نرخ ارز مرجع، قیمتها در بازار آزاد هم بالا رفت.
بسیاری از منتقدان اقتصادی معتقد بودند که دولت عملا قصد دارد با افزایش نرخ رسمی ارز و فروش ارزهای نفتی به نرخی بالاتر، درآمد ریالی خود را افزایش دهد.
اما در نهایت با اعتراض اتاق بازرگانی ایران و تولید کنندگانی که از موارد اولیه وارداتی استفاده میکنند، بانک مرکزی عقب نشینی کرد و قیمت ارز را کاهش داد.
پس از آن محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی چند بار در تلویزیون ظاهر شد و از افزایش عرضه دلار برای کنترل بازار خبر داد و به دنبال آن نیز اعلام کرد که خود شخصا برای رفع مشکل بازار ارز وارد میدان شده اما این سخنان هم عملا تغییری درقیمت ارز ایجاد نکرد.
با این حال، محمود احمدینژاد، رئیس جمهوری ایران معتقد است که برخی با پول کلان، مقدار فراوانی سکه خریداری کردهاند تا بازار را به هم بریزند.
او چندی پیش گفته بود که دلار در اقتصاد ایران ۹۰۰ تومان هم نمیارزد.
رئیس جمهوری ایران تاکید کرده بود که «برخی هر چه بانک مرکزی دلار عرضه میکند، میخرند و میگویند باید قیمت دلار بالا رود».
او گفته است که اگر زشتکاریها و خودخواهیها نباشد، باید قیمت ارز پایین بیاید.